سی ساله شدیم رفت!

علیرضا مجمع

پیش درآمد ۱

باورتان می‌شود جشنواره فیلم فجر که در سال ۶۱ آغاز شد به سی سالگی رسیده باشد؟ باور کنید یا نه با هر خون دلی که شده این جشنواره سی ساله شده است و ما هم سال به سال با آن آمده‌ایم و هر دوره‌اش را به نشانه یک سال زندگی خودمان در آینه این جشنواره دیده‌ایم. این جشنواره برای ما این حس نوستالژیک را همیشه داشته است. پس این بار هم در زیر این ستون در طول این ۱۱ روز قرار است مثل چند سال گذشته بگوییم که در فجر ۳۰ هر روز چه اتفاقاتی می‌افتد. در این ۱۱ روز بعضا مجبورید غرزدن‌های نگارنده این ستون را تحمل کنید؛ چون اساسا آدم خوشبینی نیستم.البته مثل خیلی‌ها توهم توطئه هم ندارم.خیالتان راحت!

۱

امسال یک روز دیرتر جشنواره شروع می‌شود؛ پس زمانی که این ستون را می‌نویسم نه فیلمی دیده‌ام و نه حتی برنامه جشنواره دستم است. تا الان حتی کارتم را هم نگرفته‌ام. پس غرزدن‌ها از همین امروز شروع می‌شود.

«جشنواره» رسیده است به دوره سی.قصدم از گذاشتن این کلمه در گیومه گفتن معنایی است که خیلی‌ها حتی مسوولانی که هر سال آن را برگزار کرده‌اند نخواسته‌اند متوجه معنایش بشوند. یک جشنواره فیلم در تمام دنیا به معنای نمایش تعدادی فیلم در تاریخی مشخص و در شهری مشخص است. حالا می‌شنویم که این جشنواره در استان‌های مختلف قرار است نمایش فیلم داشته باشد. دوستان نمایش فیلم برای کل مردم ایران نه تنها ایرادی ندارد، که بسیار هم خوب است. اما جشنواره باور کنید تعریف دارد. مردم سایر شهرهای ایران می‌توانند فیلم‌ها را در اکران عمومی ببینند و اتفاقا به رونق گیشه‌ها کمک کنند. نگویید این حرف ضد مردم است. تاریخ‌هایش هم که قدرتی خدا به دلایل مختلف جابه‌جا می‌شود. ما ماه مبارک رمضان را در این جشنواره تجربه کرده‌ایم و سلام سینما را وقتی افطار کردیم دیدیم. ماه محرم و صفر وقتی تاریخ‌های عزاداری اباعبدالله‌الحسین به دهه فجر خورد، این جشنواره رفت به تاریخی دیگر. این تعریف ساده‌ترین چیزی است که می‌توان از یک جشنواره انتظار داشت. باور کنید.

۲

دبیری امسال جشنواره رسیده است به محمد خزاعی، دوست قدیمی مطبوعاتی ما. چه خوب! ولی یک نکته کوچک این وسط هست که به آن توجهی نشده است. اینکه خزاعی و هر کسی که در طول- حداقل- ده، دوازده سال اخیر این مسوولیت را برعهده داشته است مطلقا استقلال رای و عمل نداشته است. خزاعی هم از ابتدا که آمد مدعی استقلال رای بود؛ اما در عمل با حضور رییس اداره نظارت و ارزشیابی معاونت سینمایی در هیات انتخاب جشنواره و ممیزی‌هایی که بر فیلم‌ها وارد شد، این استقلال تنها در حد حرف ماند، تا جایی که خود خزاعی اعلام کرد: «جشنواره فجر یک جشنواره دولتی است». بر منکرش لعنت! فقط کاش می‌شد یک دوره دوستان دولتی مطلقا دخالتی در کار دبیر جشنواره نمی‌کردند تا ما هم یک جشنواره خصوصی را برای اولین بار در کشور خودمان تجربه می‌کردیم. فردا به مباحث پیش درآمدی بیشتری از این جشنواره میانسال می‌پردازم.