گروه صنعت و معدن : آمار اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در ۹ ماه منتهی به آذر از روند نزولی سرمایه‌گذاری در دو بخش جواز تاسیس و پروانه بهره‌برداری صنعتی ایجادی حکایت دارد، روندی که براساس آمار بانک جهانی به سرمایه‌گذاران خرد نیز تسری پیدا کرده است. براساس داده‌های اعلام شده در ۹ ماه سال ۹۳ سرمایه‌گذاری صورت گرفته در بخش جواز تاسیس افت ۷/ ۶ درصدی را تجربه کرده و پروانه‌ بهره‌برداری صنعتی ایجادی نیز از این افت بی نصیب نبوده به طوری که این بخش نیز در مدت زمان مورد بررسی با افت ۷/ ۰ درصدی در سرمایه‌گذاری مواجه بوده است. رویگردانی سرمایه‌گذاران از سرمایه‌گذاری در بخش های صنعتی را شاید بتوان به کاهش حمایت از سرمایه‌گذاران نسبت داد، به طوری که براساس آمار اعلام شده از سوی بانک جهانی رتبه ایران در شاخص حمایت از سرمایه‌گذاران خرد «یکی از شاخص‌های سهولت کسب‌و‌کار» نیز نسبت به سال ۲۰۱۴ میلادی ۱۱ پله تنزل یافته و در سال ۲۰۱۵ میلادی رتبه ۱۵۴ را در این شاخص احراز کرده است.

در گزارش بانک جهانی حمایت ناکافی از سهامداران خرد و دشواری شرایط طرح دعاوی کارآفرینان عمده دلیل برای انصراف سرمایه‌گذاری قید شده است. به‌علاوه سرمایه‌گذاران نمی‌توانند از دارایی‌های متنوع بهره‌مند شوند و برای تامین اعتبار تنها به یک منبع مالی یعنی بانک‌ها متکی هستند. در چنین شرایطی دسترسی کارآفرینان به نقدینگی دشوار می‌‌شود و بنگاه‌های اقتصادی به دلیل مشکلات موجود در تامین مالی به سطح کارآیی خود نمی‌رسند و رشد اقتصادی آنان متوقف می‌شود. افت صورت گرفته برای سرمایه‌گذاری در جواز تاسیس و پروانه‌ بهره‌برداری صنعتی ایجادی در حالی است که صدور جواز برای این دو بخش نیز در ۹ ماه منتهی به آذر ماه با افت مواجه بوده است.

تغییر صورت گرفته در روند صدور جواز تاسیس در حالی است که رشد در صدور جواز تاسیس صادره در ماه‌های گذشته این بخش را به عبور از رکود امیدوار کرده بود، امیدی که با توجه به آمار ۹ ماهه تا حدودی کمرنگ شده است؛ با این حال می‌توان گفت در صورت اجرای طرح‌های حمایتی پیش‌بینی شده از سوی دولت امکان تغییر این روند و مثبت شدن جوازهای صادره و تمایل به سرمایه‌گذاری در ماه‌های آینده باز هم به وجود آید.

صدور جواز در سراشیبی

بررسی روند سرمایه‌گذاری صنعتی پیش‌بینی شده یا جواز تاسیس، بیانگر آن است که در ۹ ماه منتهی به آذر ماه در مجموع ۱۲ هزار و ۶۴۶ فقره جواز تاسیس صادر شده که در مقایسه با ۱۴ هزار و ۳۹ فقره جواز تاسیس صادره شده در مدت مشابه سال قبل شاهد افت ۹/ ۹ درصدی در صدور جواز تاسیس بوده‌ایم. همچنین در مدت زمان مورد بررسی سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده برای این بخش نیز برابر با ۸۵۷ هزار و ۵۲۳ میلیارد ریال بوده است، سرمایه‌گذاری که از افت ۷/ ۶ درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل در این بخش حکایت دارد.

افت صورت گرفته در سرمایه‌گذاری در بخش جواز تاسیس در آذر ماه سال‌جاری نسبت به آبان ماه امسال نیز ادامه داشته؛ به طوری که سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این مدت نیز افت ۱۶ درصدی را تجربه کرده است. سرمایه‌گذاری صورت گرفته در آذر ماه برابر با ۶۶ هزار و ۳۵۳ میلیارد ریال بوده، این در حالی است که در آبان ماه ۷۸ هزار و ۵۶۱ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در این بخش صورت گرفته است. افت صورت گرفته در صدور جواز تاسیس در ۹ ماه منتهی به آذر ماه در حالی است که جواز تاسیس صادره در آذر ماه نسبت به آبان ماه با رشد ۷/ ۲۸ درصدی همراه بوده است. برابر با آمار اعلام شده در آذر ماه در مجموع هزار و ۶۴۶ جواز در کشور صادره شده، این در حالی است که در آبان ماه هزار و ۲۷۹ فقره جواز تاسیس صادر شده است.

از سوی دیگر، اگرچه صدور پروانه بهره‌برداری صنعتی ایجادی در ۹ ماه منتهی به آذر ماه با رشد همراه بوده، اما سرمایه پیش‌بینی شده این بخش در مدت زمان مورد بررسی با افت همراه بوده است؛ به طوری که در این مدت در مجموع ۶۰ هزار ۸۵۹ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری برای این بخش پیش‌بینی شده که این میزان سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده نسبت به مدت مشابه سال قبل با افت ۷/ ۰ درصدی همراه بوده است. افت سرمایه‌گذاری در ۹ ماه منتهی به آذر ماه در حالی است که سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در آذر ماه نسبت به آبان ماه با رشد چشمگیر ۱/ ۱۳۷درصدی همراه بوده، سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده در آذر ماه برابر با ۱۳ هزار و ۱۰۶ میلیارد ریال است، این در حالی است که سرمایه پیش‌بینی شده در آبان ماه برابر با ۵ هزار و ۵۲۷ میلیارد ریال بوده است.

اشتغال هم نزولی شد

افت در صدور جواز تاسیس در ۹ ماه منتهی به آذر ماه افت در اشتغال مجوزهای صادر شده را نیز به همراه داشته است؛ به طوری که در مجموع برای این بخش اشتغال ۳۰۴ هزار و ۷۶ نفری در نظر گرفته شده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل می‌توان گفت افتی ۷/ ۱۵ درصدی داشته است. افت اشتغال پیش‌بینی شده در مدت زمان مورد بررسی در حالی است که در آذر ماه نسبت به آبان ماه شاهد رشد اشتغال پیش‌بینی شده بوده‌ایم به طوری که این بخش با رشد ۲/ ۱۹ درصدی در آذر ماه مواجه بوده است.

از سوی دیگر اگرچه در مدت زمان مورد بررسی صدور پروانه بهره‌برداری صنعتی ایجادی با رشد همراه بوده اما این بخش نیز در ایجاد اشتغال مجوزهای صادرشده افت را تجربه کرده است به‌طوری که اشتغال پیش‌بینی شده برای این بخش برابر با ۳۴ هزار و ۲۷۲ نفر بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل افت ۴ درصدی داشته است. افت ایجاد اشتغال در ۹ ماه سال ۹۳ در حالی است که این بخش نیز همانند جواز تاسیس در آذر ماه توانست رشد ۶۰ درصدی را تجربه کند. در آذر ماه چهار هزار و ۶۸۵ نفر شغل پیش‌بینی شده بود و این در حالی است که در ماه ماقبل آن شغل پیش‌بینی شده برابر با

۲ هزار و ۹۲۸ نفر بوده است.

از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده از سوی سایت خبری وزارت صنعت، سرمایه‌گذاری صنعتی صورت گرفته در ۱۵ ماه فعالیت دولت یازدهم «از مهر ماه سال ۹۲ تا پایان آذر ماه سال جاری» از ناحیه صدور پروانه‌های بهره‌برداری صنعتی ایجادی صادر شده بالغ بر ۱۰۷هزار و ۷۶ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری در تمامی استان‌های کشور صورت گرفته است.

طی دوره مورد بررسی به تعداد ۳ هزارو ۹۱۴ فقره پروانه بهره‌برداری صنعتی ایجادی توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت صادر شده است.

بر اساس این گزارش با افتتاح طرح‌های صنعتی مذکور برای ۶۳ هزارو ۲۱۸ نفر شغل ایجاد شده است. همچنین طی ۱۵ ماه فعالیت دولت یازدهم تا پایان آذر ماه سال ۹۳ تعداد ۲۲ هزار و ۸۷۱ فقره جواز تاسیس صنعتی با پیش‌بینی اشتغال برای ۶۳ هزار و ۲۱۸ نفر توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت در استان‌های کشور صادر شده است.

2 عامل عمده رویگردانی در سرمایه‌گذاری