جزئیات فعالیت اولین صندوق سرمایه‌گذاری پرخطر در ایران

گروه صنعت و معدن- شرکت گسترش کارآفرینی در ایجاد و توسعه کسب و کارهای پرمخاطره مبتنی بر فناوری مهارت خواهد داشت و به بنگاه پیشتاز و راهنما در توسعه کسب و کارهای با ارزش افزوده بالا تبدیل خواهد شد.معصومی، مدیرعامل شرکت گسترش کارآفرینی ایران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» افزود: این شرکت بزرگ‌ترین پیمانکار دولت در امر کارآفرینی خواهد بود و هم‌اکنون به طور تخصصی در حیطه ارائه خدمات حمایتی از کارآفرینان فعالیت می‌کند و به عنوان شرکت پیشرو در عرصه سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع پیشرفته، مشارکت و سرمایه‌گذاری خطرپذیر وارد عمل شده است.

وی ادامه داد: این شرکت سعی دارد کارآفرینانی که از نوآوری، خلاقیت و پشتکار لازم برای تبدیل ایده به محصول تجاری و قابلیت توسعه بنگاه برخوردارند را مورد حمایت قرار دهد و در مواردی که به دلیل پرخطر بودن سرمایه‌گذاری صنایع پیشرفته انگیزه کافی برای سرمایه‌گذاران فراهم نیست وارد عمل شود و با کارآفرین مشارکت کند. به این ترتیب شرکت در فرآیندی میان‌مدت از نقش حمایتی به یک بنگاه اقتصادی سرمایه‌گذار خطرپذیر بدل خواهد شد تا به وسیله حمایت از پروژه‌هایی که دارای نوآوری هستند، با ویژگی ارزش افزوده بالا کسب درآمد کند.

معصومی معیارهای پذیرش طرح‌های کارآفرینی را این‌گونه برشمرد: طرح‌هایی که به ایجاد یا ارتقای دانش فنی و نوآوری در بعد تکنولوژی یا فرآیند تولید بیانجامد. همچنین توان بازپرداخت وام و ارائه تضمین‌هایی را داشته باشد و برای نیروهای ماهر و غیرماهر ایجاد اشتغال کند. زودبازده بودن طرح و قابلیت عملی شدن آن، نیاز بازار به محصول در داخل و خارج، سوابق موفق کاری کارآفرین و حجم سرمایه‌گذاری مورد نیاز در حد صنایع کوچک و متوسط نیز از دیگر معیارهای پذیرش طرح‌های کارآفرینی هستند.

مدیرعامل شرکت گسترش کارآفرینی ایران تاکید کرد: طرح توسعه کارآفرینی براساس مصوبه هیات عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به منظور ارتقای توانایی‌های مهندسی کشور، طراحی و ساخت تجهیزات و دسترسی به فناوری‌های نوین با تکیه بر توان متخصصان داخلی و به تولید رساندن پروژه‌هایی که دارای توجیه فنی و اقتصادی است، در سال ۷۸ جهت اجرا ابلاغ شده است.وی در ادامه توضیح داد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری نهادهای مالی هستند که اقدام به جذب سرمایه‌های اشخاصی می‌کنند که تخصص یا فرصت کافی برای سرمایه‌گذاری‌های تخصصی ندارند و پس از جذب منابع و راه‌اندازی صندوق با تشکیل سبدی از اوراق بهادار مانند اوراق قرضه یا سهام شرکت‌های بورسی یا خارج از بورس و یا اوراق مشتقه سرمایه‌گذاری می‌کنند و با ایجاد تنوع بخشی، ریسک و بازده سرمایه‌گذاری سرمایه‌گذاران خود را مدیریت می‌کنند.معصومی ادامه داد: این صندوق‌ها بسته به بازار و نوع اوراق بهاداری که در آن سرمایه‌گذاری می‌کنند، انواع مختلی دارند و صندوق‌های قرضه، صندوق‌های مشاع، صندوق‌های سوداگر، صندوق‌های سهام خصوصی و مانند آن تقسیم می‌شوند.

وی تاکید کرد: صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری هستند که بر روی سهام شرکت‌های نوآور و بیشتر در حوزه فناوری برتر سرمایه‌گذاری می‌کنند. هدف اصلی این صندوق‌ها کسب سود از ارزش افزوده شرکت‌های نوآوری است که در مراحل اولیه شکل‌گیری باد شد خود هستند و قابلیت سودآوری بالایی دارند. در کنار این قابلیت احتمال شکست بالای این شرکت‌ها ریسک بالایی را نیز برای سرمایه‌گذاران آنها رقم می‌زند و در نتیجه هدف دیگر این صندوق‌ها مدیریت ریسک سرمایه‌گذاری در این نوع شرکت‌ها است.مدیرعامل شرکت گسترش کارآفرینی ایران با اشاره به ویژگی‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر گفت: سرمایه‌گذاری خطرپذیر عرصه‌ای متفاوت از سرمایه‌گذاری سنتی است و ویژگی‌های خود را دارد در نتیجه فنون خاص خود را نیز می‌طلبد. سرمایه‌گذار سنتی با نگاه به گذشته یک بنگاه تصمیم به سرمایه‌گذاری می‌گیرد،‌ در حالی که سرمایه‌گذار خطرپذیر صرفا با برآوردی که از آینده بنگاه دارد، تصمیم به سرمایه‌گذاری می‌گیرد.وی ادامه می‌دهد: سرمایه‌گذاری در صنایع‌ سنتی به دلیل وجود بازارهای متشکل به سرعت نقد می‌شوند، حال آنکه سرمایه‌گذاری در شرکت‌های نوآور نقدشوندگی کمتری دارند. همچنین افق سرمایه‌گذاری سنتی می‌تواند از چند ساعت تا چند سال متغیر باشد، در صورتی که افق سرمایه‌گذاری خطرپذیر بلندمدت، حدود ۵سال و گاهی بیش از ۱۰سال است. ریسک سرمایه‌گذاری خطرپذیر بیشتر از سرمایه‌گذاری سنتی است و به همین نسبت سود انتظاری بالاتری نیز دارد و سرانجام آنکه سرمایه‌گذاران خطرپذیر به دلیل کمی تجربه مدیران شرکت‌های نوآور بیشتر از سرمایه‌گذاران سنتی در امور بنگاه‌ها دخالت می‌کنند و اساسا سرمایه‌گذاران فعال‌تری هستند.

معصومی در مورد ضرورت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران می‌گوید: با توجه به تنوع کم دارایی‌های مالی در ایران و وابستگی این دارایی‌ها به یکدیگر یافتن زمینه‌های جدید سرمایه‌گذاری یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر برای صنعت سرمایه‌گذاری کشور به شمار می‌رود. سرمایه‌گذاری در شرکت‌های خارج از بورس با چشم‌انداز رشد سریع و سود بالا یکی از این زمینه‌ها است که در کشور سابقه و رواج چندانی ندارد، در حالی که این زمینه هم به دلیل سرمایه‌ به نسبت اندکی که نیاز دارد و هم به دلیل حاشیه سود بالایی که در مراحل اولیه رشد شرکت‌های نوآوری وجود دارد، از مزیت بالایی برخوردار است.وی ادامه می‌دهد: البته با توجه به سود بالا بالطبع سرمایه‌گذاری در این زمینه ریسک بالایی هم دارد. اما خوشبختانه بخشی از این ریسک با استفاده از تجربه، قابل مدیریت و کاهش است.

معصومی افزود: شرکت گسترش کارآفرینی در نظر دارد تا نخستین صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر در ایران را در قالب یک شرکت مختلط غیرسهامی که قالب متداول صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر در دنیا است، راه‌اندازی کند.در این صندوق شرکت سرمایه‌گذاری کارآفرینی به عنوان شریک ضامن و مدیر صندوق و سایر سرمایه‌گذاران به عنوان شریک با مسوولیت محدود حضور خواهند داشت. مدیرعامل شرکت گسترش کارآفرینی ایران ادامه داد: در حال حاضر برنامه اجرایی شرکت راه‌اندازی صندوق به صورت پایلوت با بهره‌مندی از منابع سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به میزان ۵۰میلیارد ریال است.البته در آینده نزدیک با آغاز به کار صندوق و اجرایی شدن فرآیندها، منابع بیشتری برای اداره صندوق اختصاص می‌یابد.همچنین برای جذب منابع بخش‌خصوصی هم تلاش خواهیم کرد. وی تاکید کرد: پس از فعالیت صندوق به صورت پایلوت و شکل‌گیری صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر تحت مدیریت شرکت، در حدود ۱۵ شرکت سرمایه‌گذاری خواهد کرد.

دوره سرمایه‌گذاری نیز بین ۵ تا ۷سال پیش‌بینی شده است که در صورت توافق سرمایه‌گذاران در صندوق قابل افزایش است.بازده هدف‌گذاری شده برای صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکت سالانه ۳۰درصد است.بنابراین طبق محاسبات و با احتساب شرکت‌هایی که ورشکست می‌شوند، صندوق در طرح‌هایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که از بازده داخلی بالای ۵۰درصد برخوردار باشند.