ماساکی اوشیکو، قائم‌مقام دفتر هماهنگی اینپکس در تهران که پیش‌ترها سهم بالایی در میدان نفتی آزادگان داشت و در یک فرآیند این سهم را به ۱۰درصد کاهش داد، در گفت‌و‌گو با ایسنا نکاتی را یادآور شده است که آگاهی از آن می‌تواند مفید باشد. بخش‌هایی از سخنان وی را در زیر به نقل از ایسنا آورده‌ایم: شرکت اینپکس به جز سهم ۱۰درصدی در طرح آزادگان هیچ فعالیت دیگری در ایران ندارد و من به خاطر محرمانه بودن موضوع نمی‌توانم دلایل کمرنگ شدن حضور شرکت در ایران را بازگو کنم. برای اینکه سو‌تفاهم نشود باید بگویم دلایل اتخاذ تصمیم برای کاهش فعالیت در ایران مسائل سیاسی نیستند، بلکه مسائل اقتصادی، فنی و بحث‌های دیگر نیز بوده است. مشکلات زیادند و برطرف شدن آنها تا زمان وارد شدن به فاز ساخت‌و‌ساز طرح آزادگان زمان می‌برد. یکی از دلایلی که موجب کاهش علاقه شرکت‌های نفتی برای فعالیت در ایران شده است، فلسفه قراردادهای بیع متقابل است.

مقامات ایرانی تقریبا در تمامی برنامه‌های خود از ضرورت جذب سرمایه‌گذاران خارجی صحبت می‌کنند ...

ـ در حقیقت حتی اگر وزیر نفت ایران هم در این خصوص صحبت کند، این موضوع در اقدامات اجرایی در بخش نفت به چشم نمی‌آید. موانع بسیاری برای ما وجود دارد، مثلا حتی دریافت مجوز فعالیت و حتی دریافت ویزا با مشکلاتی مواجه است و البته دستیابی به درخواست‌های ایران در قرارداد بسیار دشوار است. ما باید ۵۱‌درصد سهم حضور در پروژه را در اختیار طرف ایرانی بگذاریم و از سوی دیگر فعالیت در این زمینه با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد دشوار است.

نمی‌دانم که این راه مناسبی برای توضیح نظراتم باشد یا نه، ولی طرف ایرانی وقتی می‌خواهد قراردادی امضا کند، چیزی مثل مرسدس بنز را طلب می‌کند و با توجه به محدودیت‌هایی که وجود دارد، ما تنها می‌توانیم چیزی در حدود یک ماشین عادی مثل پژو ۴۰۵ را فراهم کنیم، به این صورت که درخواست‌ها مانند رویا می‌مانند، ولی مقررات با آنها همخوانی ندارد!

ایران در تمامی قراردادها سرمایه‌گذاران را ملزم می‌کند که ۵۱‌درصد از حضور ایرانی‌ها استفاده کند و هنگامی که می‌خواهید پروژه‌ای را انجام دهید، اگر به طور مثال خط لوله‌ای نیاز داشته باشید تامین آن از سوی یک شرکت‌خوب ایرانی سه تا چهار سال طول می‌کشد، ولی از سوی دیگر ایران به ما اجازه نمی‌دهد که تا زمان آماده شدن آن صبر کنیم، مساله‌های موجود در این بحث دو مشکل ظرفیت و همچنین کیفیت است.

شاید ما بتوانیم یک شرکت کوچک را پیدا کنیم که بتواند خط لوله را تولید کند، ولی آن وقت کیفیت لوله مورد نظر ما نخواهد بود.

اگر ۵۱‌درصد را به عنوان هدف ایده‌آل قرار دهیم ایرادی ندارد، ولی در بعضی از قراردادها اگر طرف خارجی سهم حضور ایرانی‌ها در پروژه را به ۵۱‌درصد نرساند، با جریمه مواجه خواهد شد.

پس فکر می‌کنید چرا برخی از شرکت‌های بزرگ بین‌المللی نفتی چندین سال در بخش نفت ایران حاضر بوده‌اند و تاکید می‌کنند که قصد دارند، همچنان به حضور خود ادامه دهند؟

ـ تنها یک سوال ساده از شما دارم، اگر به سوابق موجود نگاه کنید، آیا شرکتی وجود دارد که پس از امضای قرارداد اینپکس در آزادگان، قرارداد بیع متقابلی را به مرحله اجرا رسانده باشد؟ چند شرکت بین‌المللی بعد از فوریه ۲۰۰۴ تاکنون قرارداد بیع متقابل را امضا کرده‌اند؟

آیا فکر می‌کنید درست است فشارهای سیاسی بین کشورها به بخش‌های دیگر از جمله نفت گاز منتقل شود و در شرایطی که تقاضای نفتی جهان روز به روز در حال افزایش است، به دنبال محدود کردن سرمایه‌گذاری در بخش نفت یک ‌کشور باشیم؟

ـ تا جایی که من می‌دانم، در شرایط حاضر هیچ یک از کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی اخیرا وام‌های میان‌مدت به ایران نداده‌اند و آنها با یکدیگر در تماس هستند که این مساله نه تنها صنایع نفت و گاز، بلکه هر صنعت دیگری که به وام‌های بلندمدت یا میان مدت احتیاج دارد را تحت تاثیر قرار می‌دهد، ما هیچ فشار مستقیمی را احساس نمی‌کنیم، ولی شاید به دلیل این فشارهای غیرمستقیم تا حدودی تحت تاثیر قرار بگیریم.