3 شرط برای رقابت پذیری صنعت فولاد

گروه صنعت و معدن- صنعت فولاد با چه چشم‌اندازی رو‌به‌رو است؟ این مهمترین پرسشی است که مسوولان ارشد حوزه معدن، کارشناسان ارشد صنعت فولاد و همچنین فعالان بازار در «همایش چشم انداز صنعت فولاد و معدن ایران» در روزهای ۱۷ و ۱۸ بهمن‌ماه برای پاسخ به آن، سناریوهای متفاوتی ترسیم می‌کنند، سناریوهایی برگرفته از حوزه تئوری تا عمل و تجربه. در حالی که نزدیک به یک ماه از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و اصلاح قیمت حامل‌های انرژی در بخش خانگی و صنعت می‌گذرد، ترسیم چشم اندازی واقع بینانه برای صنایع انرژی بر از جمله فولاد‌، الزامی است. از این‌رو «همایش چشم‌انداز صنعت فولاد و معدن، نقطه‌ای است که سیاست‌گذاران تولیدی و تجاری از این حوزه با فعالان حرفه‌ای در بازار محصولات و سهام آن می‌توانند از نزدیک ارتباطی تعاملی داشته باشند. حال چند روزی به برگزاری این همایش مانده است. هر یک از کارشناسان دیدگاه متفاوتی درباره افق صنعت فولاد به ویژه در مرحله نخست اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها دارند. برخی از کارشناسان صنعت فولاد معتقدند که در گام‌های بعدی اجرای این طرح ،باید به گونه‌ای تصمیم‌گیری شود که این صنعت به عنوان یکی از صنایع انرژی‌بر، توان رقابت با صنایع دنیا را در خود ایجاد کند. بر اساس دیدگاه این گروه از آگاهان صنعت فولاد‌، از آنجایی که آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی تنها یکی از محورهای طرح تحول اقتصادی است، دولت باید همزمان با آن، تدابیری را لحاظ کند که تولید و صنعت دچار مشکل نشوند. اما برخی دیگر از آگاهان نزدیک به حوزه سیاست‌گذاری نیز با تاکید بر نگاه «توجه به الزامات داخلی»، کنترل و مدیریت بازار را مورد توجه قرار می‌دهند. این گروه با تاکید بر مسوولیت‌های حاکمیتی دولت، صنعت فولاد را ،صنعت بالا دستی و واسط میان سایر صنایع در محصولات بادوام مصرفی می‌دانند که وقوع افزایش قیمت در آنها، احتمال بروز افزایش عمومی قیمت‌ها را محتمل می‌سازد. در این میان، خبرنگار ما الزامات، رویکردها و فرصت‌هایی که مسیر آتی صنعت فولاد را ترسیم می‌کند، در گفت‌وگو با مدیرعامل اسبق فولاد مبارکه، مدیری که در دوران مدیریتش، ظرفیت تولید این مجتمع را حدود یکصد درصد افزایش داد، بررسی کرده است. «محمود اسلامیان» که اکنون ریاست اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان اصفهان را دارد در این مصاحبه سه موضوع اصلاح نظام بانکی، اصلاح نرخ ارز و تامین مالی یا ارائه تسهیلات ارزان قیمت را از جمله مواردی می‌داند که همزمان با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی باید مورد توجه قرار گیرد.

دکتر «محمود اسلامیان» در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» در مورد قانون هدفمندی یارانه‌ها و تاثیر آن بر صنعت فولاد، اظهار کرد: «همه نخبگان کشور با اصل اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها و جلوگیری از اسراف منابع موافق هستند. اما طرح تحول اقتصادی شامل ۷ محور است که یکی از آنها آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی است. بنابراین تغییر قیمت حامل‌های انرژی هم در صنعت فولاد و هم در سایر صنایع بر قیمت تمام شده واحدهای تولیدی اثر می گذارد.»

رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان اصفهان افزود: «بنابراین اگر اقداماتی که در این طرح برای مقابله با افزایش قیمت‌ها پیش‌بینی شده، انجام شود صنایع می‌توانند از این مرحله عبور کنند.» دکتر«اسلامیان» در ابتدا به بحث نظام بانکی کشور اشاره و اظهار کرد: «در حال حاضر نظام بانکی کشور ما با سایر کشورهای دنیا تفاوت‌هایی دارد. از آنجایی که سود سپرده در بانک‌های کشور بالا است، سود تسهیلاتی نیز که از سوی بانک‌ها به واحدهای تولیدی داده می‌شود نیز بالا است. این موضوع باعث می‌شود که هزینه مالی شرکت‌های تولیدی بین ۱۸ تا ۲۵ درصد باشد که اگر جریمه دیرکرد را هم به آن اضافه کنیم، این میزان تا ۳۰ درصد نیز افزایش می‌یابد.»

وی ادامه داد: «بنابراین اگر قرار است قیمت حامل‌های انرژی بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها تا سطح فوب خلیج فارس افزایش یابد، هزینه مالی شرکت‌های تولیدی نیز باید بر اساس فوب خلیج فارس باشد.» به گفته وی در حال حاضر هزینه مالی فوب بین ۴ تا ۶ درصد است. رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان اصفهان معتقد است: «اگر صنعت بخواهد رقابتی شود، هزینه مالی آنها نیز باید به سمت هزینه متعارف منطقه و خلیج فارس حرکت کند.» دکتر «اسلامیان» با اشاره به ثبات قیمت ارز طی ۱۰ سال گذشته توضیح داد: «یکی از موارد دیگری که باید همزمان با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی به آن توجه شود، نرخ ارز است.»

وی افزود: «در حالی نرخ ارز طی ۱۰ سال گذشته ثابت مانده است که هزینه تولید سالانه ۱۵ درصد افزایش یافته است.» دکتر «اسلامیان» ادامه داد: «به دنبال افزایش هزینه تولید و ثابت ماندن نرخ ارز، میزان واردات نیز زیاد می‌شود.» به گفته وی، برای حل این موضوع نرخ ارز باید در حد معقول اصلاح شود.

وی با بیان اینکه دولت همزمان با اجرای اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تمهیداتی را نیز در نظر گرفته است، تاکید کرد: «دولت هم‌اکنون در بخش خانوار تمهیداتی را پیش‌بینی کرده و هر ۲ ماه یکبار یارانه نقدی را به حساب مردم واریز می‌کند. در بخش صنعت هم دولت تسهیلات ارزان قیمتی را برای صنایع انرژی بر مثل فولاد در نظر گرفته که لازم است برای حل مشکلات این بخش زودتر پرداخت شود.»

رییس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن استان اصفهان در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه سیاست دولت برای تثبیت قیمت فولاد همزمان با اصلاح قیمت حامل‌های انرژی تا چه زمانی ادامه دارد؟ گفت: «در حال حاضر تثبیت قیمت‌ها در حال انجام است و برای یک دوره زمانی لازم است. اما در کنار اصلاح قیمت حامل‌های انرژی سه موضوع سودبانکی، تسهیلات ارزان قیمت و اصلاح نرخ ارز نیز باید دیده شود.»

وی در ادامه در مورد پیش بینی قیمت فولاد در آینده اظهار کرد: «قیمت فولاد در بازار داخل متاثر از قیمت‌های جهانی است. در حال حاضر به دلیل سیل استرالیا و وجود ذخایر قابل توجه سنگ‌آهن در این کشور، قیمت زغال سنگ و کک در بازار جهانی افزایش یافته و در نتیجه آن قیمت فولاد نیز در بازار جهانی بالا رفته است.»