«دی-۸» از نمای نزدیک
۷کشور اسلامی در آکواریوم معدنی منطقه
گروه صنعت و معدن- صابر دری نژاد: اینجا تهران است، سازمان مجامع بین‌المللی وزارت امور خارجه. وزرای صنایع ۸ کشور اسلامی، از فردا اولین اجلاس وزرای صنعت کشورهای عضو گروه «دی-۸» را در این محل برگزار می‌کنند و ریاست آن را برای ۴سال به ایران می‌سپارند. ایران، پاکستان، ترکیه، اندونزی، بنگلادش، مالزی، مصر و نیجریه، ۸ کشور مسلمانی هستند که وزرای صنایع آن برای اولین‌بار از سه قاره دنیا به تهران آمده‌اند تا دورتا دور میزی نشسته و فکری به حال توسعه صنعت کشورشان بکنند.
اخبار رسمی‌حاکی از آن است که در این اجلاس ۱۱ محور مورد توافق طرفین قرار می‌گیرد. صنایع غذایی حلال، فن‌آوری اطلاعات، نساجی، انتقال تکنولوژی، خودرو، انرژی و حفاظت از محیط زیست، پتروشیمی و کودشیمیایی، استاندارد و مالکیت معنوی، صنایع کوچک و متوسط، فولاد و سیمان، بخش‌هایی هستند که در این اجلاس در مورد آنها بحث می‌شود، عصر روز دوشنبه جمع‌بندی می‌شوند و در روز سوم به امضای وزرای صنایع کشورهای طرف تفاهم می‌رسند.در این میان، اگرچه تجربه همکاری‌های چند جانبه و تاسیس شرکت‌های چند ملیتی، بارها و بارها امتحان خود را به عنوان یک سیاست موفق پس داده است، اما توقف در ظرف توافق و تفاهم، بدون عملیاتی کردن آنها، و رد و بدل کردن تشریفاتی امضا، اصل چنین نشست‌هایی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. این همان چیزی است که مسوولان وزارت صنایع و معادن مدام بر جلوگیری از آن تاکید می‌کنند: «این نشست به طور قطع نمایشی نیست.»
نمایش نمی‌دهیم
معاون برنامه‌ریزی، توسعه و فناوری وزارت صنایع و معادن، در آستانه اولین اجلاس وزرای صنایع «دی-۸»، با اشاره به اینکه نتایج حاصل از این اجلاس، راهبردی و عملیاتی خواهد بود، خاطرنشان می‌کند: «در اینکه اساس این اجلاس راهبردی است تردیدی نداریم.»
«محسن حاتم» در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ادامه می‌دهد: «ما تجربه سازمان همکاری‌های اقتصادی (اکو) را داریم. از همین تجربیات هم برای عملیاتی کردن اهداف صنعتی گروه «دی-۸» استفاده می‌کنیم.»
چه کسی، برای چی؟
حاتم در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به توانمندی‌های کشورهای حاضر در این اجلاس و محورهای تفاهم با این کشورها می‌گوید: « تفاهم در حوزه فن‌آوری اطلاعات(IT ) با کشور مالزی، نساجی با کشور اندونزی، صنایع سبک، سنگین و خودرو با کشور ترکیه، ساخت تجهیزات با کشور مصر، انرژی و انتقال تکنولوژی با کشور پاکستان، معادن و مواد اولیه با کشورهای بنگلادش و نیجریه، از جمله مواردی است که به صورت چند جانبه یا حتی دوجانبه در این اجلاس مورد تفاهم قرار می‌گیرند.»
اما در کنار توانمندی‌هایی که این ۷ کشور اسلامی‌دارند، ایران نیز در حوزه صنعت توانمندی‌های فراوانی برای عرضه به این کشورها دارد.
«محسن حاتم» در رابطه با حوزه‌های صنعتی که ایران می‌تواند با این کشورها به تفاهم برسد، خاطرنشان می‌کند: «همه ایران را به نام آکواریوم معادن می‌شناسند. بسیاری از محصولات معدنی در ایران کشف شده و هم‌اکنون استخراج می‌شوند که فرصت مناسبی برای تعامل ما با سایر کشورها به وجود آورده است.»وی ادامه می‌دهد: «بایو تکنولوژی، نانوتکنولوژی و صنعت غذایی، از دیگر حوزه‌هایی هستند که کشور ما پیشرفت فراوانی در این زمینه‌ها دارد و می‌تواند آن را به دیگران عرضه کند.»
استراتژی مشترک نهایی می‌شود
در همین حال، وزیر صنایع و معادن نیز با اشاره به نخستین اجلاس وزرای صنعت کشورهای عضو گروه «دی-۸» خاطرنشان می‌کند: «استراتژی صنعتی کشورهای عضو این گروه، در نخستین اجلاس وزرای صنعت، نهایی می‌شود.»به گزارش پایگاه اطلاع رسانی وزارت صنایع و معادن، «علی اکبر محرابیان» ادامه می‌دهد: «اتخاذ مواضع مشترک بین کشورهای در حال توسعه در عرصه روابط اقتصاد بین‌المللی، همکاری و هماهنگی در امور صنعتی و فناوری و بهره‌گیری از توانمندی‌های کشورهای عضو به منظور برخورد با تهدیدهای بین‌المللی در این اجلاس دنبال خواهدشد.»
فرصتی برای رفع تحریم
از سوی دیگر، رییس شبکه خانه‌های صنعت و معدن ایران هم درباره این اجلاس می‌گوید: «افزایش همکاری بین کشورهای عضو دی ۸، گام مهمی برای رفع تحریم‌هایی است که دشمنان برای ایران تدارک می‌بینند.»«هادی غنیمی‌فرد» در توضیح این نظر تصریح می‌کند: «به هر میزان که سطح همکاری ایران با کشورهای دی هشت ارتقا یابد، به همان نسبت شدت تاثیرگذاری تحریم‌ها در کشورهای عضو دی هشت که هشت کشور مسلمان هستند، کاهش خواهد یافت.»
پیش به سوی مواجهه با چالش‌ها
اما علیرضا داوری، کارشناس ارشد روابط بین‌الملل هم در رابطه با نتایج برگزاری این اجلاس می‌گوید: «برگزاری نشست دی ۸ در کشورمان نوعی مدیریت منطقه‌ای و راهبردی است که در اتخاذ راهکارهای مبتکرانه در مواجهه با چالش‌های جهانی در وضع موجود بسیار موثر بوده و نشان می‌دهد که حرکت‌های جمعی از سوی کشورها می‌تواند در عرصه‌های مختلف سیاسی و اقتصادی بسیار کارساز باشد.»
وی حضور کشورهای همچون ترکیه و مالزی که نمونه‌های موفقی از کشورهایی اسلامی‌هستند و در تحولات سیاسی و منطقه بسیار تاثیرگذار هستند را در این نشست مثبت ارزیابی، می‌کند و می‌گوید: «بنیانی‌ترین راهکار برای پیشرفت‌های سیاسی بین کشورها و تاثیر آن بر بخش صنعت و اقتصاد، تبدیل دگرگونی‌ها به شناساندن چالش‌ها و تبدیل آن به فرصت‌های کار آمد و اتخاذ سیاست‌هایی برای ایجاد تعادل میان کشورها نوعی مدیریت استراتژیک در چارچوب پیمان‌های منطقه‌ای است.»
لابی‌های اقتصادی در «دی-۸»
به عقیده بسیاری از کارشناسان، برگزاری اولین اجلاس وزرای صنعت گروه «دی-۸»، باید متفاوت از سایر گروه‌های چند ملیتی و تفاهم‌نامه‌های کلیشه‌ای و غیرعملیاتی باشد؛ ازهمین رو همه صاحبنظران حوزه صنعت منتظر ارائه دکترین تازه‌ای در بخش صنعت از سوی وزرای حاضر در این اجلاس هستند.از سوی دیگر این اجلاس باید به عنوان فرصتی برای افزایش حجم مبادلات اقتصادی ایران با این کشورها تلقی شود؛ چراکه حجم مبادلات اقتصادی و تراز تجاری ایران با این کشورها به جز ترکیه و اندونزی در شرایط چندان مطلوبی قرار ندارد.این کارشناسان بر این باورند که، اجلاس وزرای صنعت گروه «دی-۸» فرصتی است که در کنار امضای تفاهم‌های چند جانبه، تهران پیشبرد موافقتنامه‌های دو جانبه خود را با ترکیه بر سر صادرات و فروش گاز و با مالزی بر سر حضور این کشور در پروژه‌های مشترک گازی مثل میادین «گلشن» و «فردوس» در دستور کار قرار دهد.کشورهای عضو «دی-۸» با جمعیتی بالغ بر ۹۰۰میلیون نفر(۱۴درصد جمعیت کل دنیا)، در آستانه اولین اجلاس وزرای صنعت خود، توجه بسیاری از کشورها را به دلیل موقعیت ژئوپلتیکی که دارند، معطوف به خود کرده‌اند. حال بعد از گذشت ۱۳سال از تاسیس گروه «دی-۸» که «نجم‌الدین اربکان»، نخست وزیر اسبق ترکیه آن را پایه‌گذاری کرد، بسیاری از رسانه‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای منتظرند تا ببیند خروجی چنین اجلاس چه خواهد بود؟
ارسال نظر