گروه صنعت و معدن- تدوین برنامه جامع توسعه و حل مشکلات صنایع داروسازی کشور در دستور کار وزارت بهداشت و درمان کشور قرار گرفته است. این برنامه در حالی مورد توجه مسوولان وزارت بهداشت قرار گرفته است که براساس آخرین آمار رسمی، صنایع داروسازی کشور که بیش از ۹۶ درصد نیاز جامعه دارویی کشور را تامین می‌کنند، هم‌اکنون با مشکلات عدیده و چالش‌های جدی دست به گریبان هستند.معاون وزیر بهداشت با اعلام خبر تدوین برنامه جامع توسعه و حل مشکلات صنایع داروسازی، خاطرنشان می‌کند: معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت متولی اصلی صنایع داروسازی است، محوریت و محل تدوین این برنامه خواهد بود.

آغاز بررسی‌ها؛ به‌زودی

دکتر «احمد شیبانی» در گفت‌وگو با نشریه کیفیت و مدیریت با تاکید براینکه به‌زودی بررسی‌های اولیه برای تدوین برنامه توسعه صنایع داروسازی با کمک مدیران این صنایع و دستگاه‌های مرتبط دیگر آغاز خواهد شد، می‌افزاید: پس از تدوین این برنامه، به صورت هدفمند، جامع و همه‌جانبه‌نگر و با رویکرد توانمندسازی و توسعه صنایع داروسازی و حل مشکلات آن اقدام خواهد شد.

به گفته معاون غذا و داروی وزارت بهداشت، راهبردهای اصلی این برنامه در چهار محور اقتصادی، اجتماعی، کیفیتی و صنعتی دارو خواهد بود. همچنین توسعه پایدار و کیفیت مدار و رقابت‌پذیر صنایع داروسازی و ارتقای همزمان سطح سلامت جامعه در چارچوب اهداف سند چشم‌انداز کشور خواهد بود.

شیبانی خاطرنشان می‌کند: مهم‌ترین برنامه معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت برای حل مشکلات صنایع دارویی، توانمند سازی و توسعه آن است و نه حل مشکلات به صورت جداگانه و برنامه‌ریزی مجزا برای حل هر مشکل.

وی براین عقیده است که ریشه تمام مشکلات صنایع داروسازی وزارت بهداشت،‌ صنعتگران یا قوانین نیست که که در یک جا آن را حل و فصل کرد.

برای رفع بی‌پولی قرض نمی‌گیریم

معاون وزیر بهداشت با اشاره به راه‌حل مشکلات کنونی صنایع داروسازی، می‌گوید: زمانی که قرار است مشکلات یک بخش حل شود، این اتفاق باید حساب شده، جامع و عملی انجام شود؛ چراکه در غیر این صورت مشکل جدیدی به مشکلات قبلی افزوده خواهد شد. به عنوان مثال اگر مشکل بی‌پولی شخصی با استقراض حل شود، به طور قطع مشکل بدهی جایگزین مشکل بی‌پولی وی خواهد شد. در مورد صنایع دارویی نیز شرایط به همین صورت است. به گونه‌ای که اگر مشکل نرخ‌گذاری با افزایش متوالی نرخ داروها یا آزادسازی نرخ‌گذاری حل شود، مشکل تامین دارو برای تمامی‌اقشار کشور ایجاد خواهد شد. بنابراین به یکباره نمی‌توان همه مشکلات را به صورت جداگانه حل کرد.

او ادامه می‌دهد: مسائل صنعتی دارو عمدتا مربوط به بنگاه‌داری سنتی واحدهای داروسازی، به خصوص در بازارهای جهانی است؛ چراکه هم اینک واحدهای داروسازی کشور یا به صورت هلدینگ‌های بزرگ اداره می‌شوند یا به صورت جزیره‌ای و از سوی بخش خصوصی اداره ‌می‌شوند.به گفته شیبانی، هلدینگ‌های دارویی وابسته به نهادهای عمومی‌بوده و در نتیجه به دلیل تغییر مدیریت‌ها یا استخراج سودهای سالانه، نتوانسته‌اند مسیر توسعه را به خوبی طی کنند و شرکت‌های کوچک نیز در مقیاس صنعتی توان رشد را ندارند. ضمن اینکه مساله پژوهش، تبلیغات و بازاریابی هم بنا به دلایلی، جایگاه واقعی خود را در صنایع داروسازی پیدا نکرده اند.

وی در بخش دیگری از سخنانش با بیان اینکه یکی از انتظارات حاکمیت از بنگاه‌های داروسازی، تامین داروهای با کیفیت و قیمت مناسب است، تصریح می‌کند: همان گونه که دولت انتظار ندارد صاحبان صنایع داروسازی، بدون سود به فعالیت تولیدی خود ادامه دهند، مدیران صنایع نیز نباید انتظار داشته باشند دولت به نمایندگی از جامعه به آنها اجازه دهد داروی تولیدی خود را با قیمت دلخواه و کیفیت نازل تولید کنند.

شیبانی تاکید می‌کند: بنابراین دوطرف باید به یک نقطه تعادل برسند، تا هم صنعت گران و صاحبان صنایع داروسازی به سود عادلانه برسند و هم قیمت دارو برای مردم قابل تحمل باشد.

قیمت‌گذاری، مساله این است

به گفته معاون غذا و داروی وزیر بهداشت، یکی از مسائلی که همواره بین صنعت و دولت وجود داشته، بحث قیمت‌گذاری دارو بوده؛ چراکه صاحبان صنایع خواستار رهایی از نرخ‌گذاری بوده‌اند و دولت خواهان حفظ قیمت دارو در کمترین حالت منصفانه و ممکن بوده است، البته مساله نرخ‌گذاری در کمیسیون نرخ‌گذاری و با حضور نمایندگان صنعت، وزارت بهداشت، سازمان حمایت و ... صورت می‌گیرد.

شیبانی در بخش دیگری از سخنانش به مساله عرضه و تقاضا در بازار دارو اشاره می‌کند و می‌گوید: در این مورد نیز دولت وظیفه دارد،‌ همواره داروی مورد نیاز مردم را تهیه و عرضه کند و صنایع نیز علاقه دارند دارویی که تولید می‌کنند، رقبای جدید نداشته باشد یا تولید داروهای با سود بیشتر را جایگزین داروهای کم سود کنند. این موضوع باعث شده است تا دامنه رقابت‌ها افزایش یافته و برای واحدهای داروسازی مشکلاتی ایجاد کند، چراکه از یک طرف با نرخ ثابت مواجهند و از سوی دیگر با مازاد عرضه روبه‌رو هستند. بنابراین واحدهای داروسازی به جای رقابت‌پذیری به سوی رقابت‌های شدید کشیده شده‌اند و در واقع مدیریت عرضه و تقاضا به نحو مطلوبی صورت نگرفته است.معاون وزیر بهداشت در پایان خاطرنشان می‌کند: عوامل فوق موجب شده است که میزان ورود سرمایه به صنایع داروسازی در قیاس با استهلاک این صنایع کم باشد و رقابت‌های شدید گردش نقدینگی را با مشکلاتی روبه‌رو کرده است. ضمن اینکه مسائلی نیز در عرصه تامین نقدینگی ایجاد اشکال کرده که نمی‌توان حل آنها را از مدیران صنایع توقع داشت.