گروه انرژی- بازتاب انعقاد تفاهم نامه خط لوله گاز نابوکو همچنان ادامه دارد.

وزیر نفت، پروژه خط لوله نابوکو بدون حضور ایران را غیرعملی توصیف کرد.غلام‌حسین نوذری، در مورد طرح برخی بحث‌ها از طرف نخست‌وزیر ترکیه مبنی بر لزوم پیوستن ایران به خط لوله نابوکو با بیان مطلب فوق اظهار داشت: اصولا بدون حضور ایران اجرای این خط لوله و تحقق اهداف آن غیر ممکن است. همچنین از سوی دیگر، کارشناس ارشد بازاریابی شرکت ملی صادرات گاز ایران نیز در همین رابطه خاطرنشان کرد: به نظر می‌رسد در فازهای بعدی خط لوله نابوکو و با آرام‌تر شدن شرایط اقتصادی و سیاسی جهان و ایران، نگاه اروپا به گاز ایران جدی‌تر شود؛ زیرا به طور حتم در بلندمدت کشورهای موجود در خط لوله نابوکو نمی‌توانند گاز مورد نیاز اروپا را به طور کامل فراهم کنند.

افشین جوان درگفت‌وگو با «ایسنا» اظهار داشت: در حال حاضر نابوکو علاوه بر گاز ترکمنستان، به یک سری فیلدهای گازی کردستان عراق نیز توجه دارد. براساس منابع موجود ترکمنستان، قطعا گاز قابل تامین نابوکو از این کشور محدود خواهد بود. اگرچه پیش‌بینی شده میدان گازی تازه کشف شده یولاتان دارای ذخایر گازی زیادی باشد، ولی هنوز نتیجه نهایی نسبت به آن قطعی نیست.

به گفته او، از سوی دیگر ترکمنستان برای انتقال این گاز به سمت اروپا با صرف نظر کردن از مسیر روسیه، نیاز دارد گاز را از طریق دریای خزر عبور دهد که کار مشکلی است و به همین دلیل تصور می‌شود امکان اینکه ترکمنستان بتواند در این خط به طور مستقل حضور پررنگ‌ داشته باشد، کم است.

جوان با اشاره به این‌که در کردستان عراق نیز فیلدهای گازی وجود دارد که برای تامین بخشی از خط لوله نابوکو مورد توجه قرار گرفته‌اند، خاطرنشان کرد: آذربایجان نیز در میدان شاه‌دنیز ذخایر گازی دارد؛ ولی مجموع همه این ذخایر در مقابل ذخایر ایران ناچیز است.

وی گفت: با توجه به این‌که این خط لوله مرحله به مرحله پیش می‌رود، ممکن است در فاز اول نیازی به ایران نداشته باشند، ولی در بلند‌مدت قطعا به گاز ایران نیاز پیدا خواهند کرد. او ضمن اشاره به صادرات کنونی گاز ایران به ترکیه و تفاوت‌های آن با صادرات گاز به اروپا تصریح کرد: برای اروپا امنیت عرضه بسیار اهمیت دارد و باید ریسک‌های مالی، فنی و سیاسی هر پروژه‌ای که منتج به صادرات به اروپا شود، به حداقل رسیده باشد.

به گفته وی، اگرچه به نظر می‌رسد این ریسک‌ها در ایران جدی نباشند، ولی در خصوص اضافه تولید گاز در ایران به طوری که بتوانیم علاوه بر تامین مصرف رو به‌ رشد داخل، گازی برای صادرات داشته باشیم، ابهام وجود دارد.

کارشناس ارشد بازاریابی شرکت ملی صادرات گاز ایران از فشار روسیه بر عرضه‌کننده‌های گاز خط لوله نابوکو مبنی بر ضرورت نقش روسیه در صادرات گاز به اروپا خبرداد و گفت: یکی از مشکلات ایران این است که روسیه که هم‌اکنون انحصار تامین حدود ۴۷‌درصد گاز اروپا را در اختیار دارد، تلاش می‌کند به روش‌های مختلف از کم‌رنگ‌ شدن نقش خود در تامین گاز اروپا جلوگیری کند.

وی تصریح کرد: به این ترتیب روسیه با ایجاد فشار بر ترکمنستان و آذربایجان به دنبال این است که گاز آنها را خریداری کرده و خود توزیع‌کننده گاز آسیای‌میانه و کشورهای حوزه دریای خزر در اروپا باشد.

او با تاکید بر این‌که در این زمینه اروپا از ابتدا با هدف کمرنگ کردن نقش چشمگیر روسیه در تامین گاز اروپا و تعدد منابع تامین گاز خط نابوکو را طراحی کرده است، خاطرنشان کرد: به همین دلیل تصور می‌شود به هر ترتیب در فازهای بعدی این خط از گاز ایران استفاده شود.

جوان در رابطه با میزان گازی که ایران می‌تواند برای اروپا تامین کند، توضیح داد: این موضوع وابستگی مستقیمی به شیوه مصرف داخل و نیز تحولات اقتصادی در قیمت‌ انرژی در ایران دارد؛ به طوری که با وجود میزان تولید گاز بالای ایران، ولی میزان مصرف نیز با شدت رو به رشد است که مانعی مقابل صادرات شده است. از سوی دیگر اگر قیمت‌ انرژی در کشور آزاد شود، آن‌گاه فروش ارزان‌ گاز به سایر کشورها قابل قبول نیست و احتمال گرایش به مصرف داخلی آن وجود دارد؛ درحالی که از ابتدای این پروژه، منابع مختلفی همچون آذربایجان، ترکمنستان، عراق، مصر، ازبکستان و... برای تامین گاز نابوکو ذکر شده است، خود اروپایی‌ها و سیاستگذاران پروژه بارها اذعان کرده‌اند که بهترین گزینه برای تامین گاز این پروژه ایران است؛ به شرطی که موانع موجود کنونی از سر راه برداشته شود. برای همین تصمیم گرفته‌اند مراحل ابتدایی پروژه را بدون ایران آغاز کنند تا شاید در فرصت باقی مانده به اجرای پروژه، شکاف‌های دیپلماتیک موجود برطرف شده و راهی برای حضور ایران در نابوکو پیدا شود.