گفت‌وگو- در گفت‌وگو با دبیر همایش جایزه بهره‌وری مطرح شد
تلاش برای نهادینه کردن فرهنگ بهره‌وری
گروه صنعت و معدن - عدم توجه ویژه به مقوله بهره‌وری، آن هم در شرایطی که شاخصی از رشد اقتصادی محسوب می‌شود، سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) را بر آن داشت تا با تدوین مدل بهره‌وری، شرکت‌های فعال در حوزه معادن و صنایع معدنی را ترغیب به ایجاد ساختارهای مناسب جهت ارتقای بهره‌وری در شرکت‌ها کند. از سوی دیگر، این سازمان با هدف گسترش فرهنگ بهره‌وری، توسعه زیرساخت‌های ارتقای بهره‌وری و تقدیر از شرکت‌های بهره‌ور در حوزه معدن و صنایع معدنی، نخستین همایش جایزه بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ایران را در آبان ماه برگزار می‌کند. در این رابطه گفت‌و‌گویی با حسین پاکدامن، دبیر این همایش و مدیر توسعه و راهبری سیستم‌های سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
هدف از برگزاری همایش بهره‌وری معادن و صنایع معدنی ایران چیست؟
بهره‌وری مقوله‌ای است که در بخش معدن و صنایع معدنی کمتر به آن توجه شده است و ضروری است که فعالان بخش معدن و صنایع معدنی به این موضوع توجه ویژه‌ای داشته باشند. سازمان توسعه و نوسازی با توجه به رسالت خود در این بخش سعی کرده است با برگزاری همایش بهره‌وری، فرهنگ بهره‌وری را در این بخش نهادینه کند.
چرا سازمان خودش را در زمینه ارتقای بهره‌وری مسوول می‌داند؟
طبق سیاست‌های کلی برنامه پنجم توسعه حدود یک سوم رشد اقتصادی کشور باید از طریق افزایش بهره‌وری محقق شود و ماده ۷۹ قانون برنامه پنجم توسعه نیز سازمان‌ها را ملزم به پایش و ارتقای بهره‌وری کرده است. با توجه به وجود ذخایر عظیم معدنی در کشور، بخش معدن و صنایع معدنی یکی از محورهای اصلی رشد اقتصادی کشور است و سازمان نیز اصلی‌ترین متولی توسعه بخش معدن و صنایع معدنی است. بنابراین ضرورت دارد که سازمان نیز بر اساس برنامه‌ها و هدف گذاری‌های کلان نظام جمهوری اسلامی برای تامین سهم یک سوم بهره‌وری در بخش معدن برنامه‌ریزی و فعالیت کند.
سازمان تاکنون چه فعالیت‌هایی در زمینه بهبود بهره‌وری در شرکت‌های زیرمجموعه خود انجام داده است؟
انجام فعالیت‌های بهره‌وری در سازمان بعد از ابلاغ برنامه چهارم توسعه در سال ۸۴ با تشکیل ستاد بهره‌وری در سطح سازمان آغاز شد و در اولین گام سازمان با تشکیل کمیته بهره‌وری و تعالی سازمانی با حضور نمایندگان شرکت‌ها سعی در ایجاد ساختار مناسب در سطح سازمان و شرکت‌ها کرد. سپس به منظور اندازه‌گیری وضعیت بهره‌وری شرکت‌ها در سال ۸۶ پروژه مدیریت جامع بهره‌وری و تعالی سازمانی با هدف ارتقای فرهنگ بهره‌وری در کلیه سطوح سازمانی در ایمیدرو و نیز شرکت‌های زیرمجموعه و ساماندهی حرکت بهره‌وری در بخش معدن و اندازه گیری شاخص‌های بهره‌وری در ۴ فاز بستر سازی و ارائه مدل، اندازه‌گیری بهره‌وری، ارزیابی و تجزیه و تحلیل آماری شاخص‌های بهره‌وری، پیشنهاد و اولویت‌بندی پروژه‌های بهبود بهره‌وری در سطح ۲۳ شرکت و با اندازه‌گیری ۴۴ شاخص انجام شد. با اجرای پروژه و اتمام آن در سال ۸۷، سازمان به این نتیجه رسید که به منظور تعریف و اجرای پروژه‌های بهبود باید از یک مدل جامع که کلیه حوزه‌های تاثیرگذار و تاثیرپذیر در بهره‌وری را شامل می‌شود، جهت ارزیابی وضعیت بهره‌وری شرکت‌ها و تعریف پروژه‌های بهبود استفاده کند. بر این اساس سازمان اقدام به تدوین مدل بهره‌وری ایمیدرو در سال ۸۹ کرد و در حال حاضر شرکت‌ها را بر اساس این مدل ارزیابی می‌کند.
چرا سازمان اقدام به تدوین مدل بهره‌وری ایمیدرو کرده است؟
همان‌طور که اشاره شد بهره‌وری مقوله‌ای فراگیر است که موضوعات متعددی زمینه‌ساز آن است و زیرساخت‌ها، الزامات و حوزه‌های مختلف مدیریتی، حقوقی و قانونی، فناوری، منابع انسانی و سرمایه‌ای در آن تاثیرگذار است. بر این اساس یک رویکرد راهبردی و راهبری مدیریتی به منظور یکپارچه‌سازی کنترل و پایش فعالیت‌هایی که به نوعی به ارتقای بهره‌وری مربوط شده و منجر می‌شوند، مورد نیاز است که این نیاز تنها با تدوین یک مدل متناسب با فعالیت‌های بخش معدن و صنایع معدنی پاسخ داده می‌شود.
چرا از مدل‌های استاندارد موجود مانند مدل EFQM و مالکوم بالدریچ و... استفاده نشد؟
مدل بهره‌وری ایمیدرو چندان تفاوتی ماهیتی با مدل‌های مذکور ندارد. این مدل‌ها مدل‌های عمومی و غیرتجویزی هستند؛ در حالی که با توجه به نیاز تخصصی و سطح بلوغ شرکت‌های بخش سازمان باید مدلی نیمه تجویزی را متناسب با وضعیت بخش مورد استفاده قرار می‌داد. به همین خاطر ضمن الگو برداری از این مدل‌ها، مدلی اجرایی‌تر و تخصصی را تدوین کردیم.
معیارهای اصلی ارزیابی در این مدل چیست؟
مدل بهره‌وری ایمیدرو از ۴ معیار توانمندساز تحت عنوان «رهبری و استراتژی»، «سرمایه‌های انسانی»، «منابع سازمانی»، «فرآیندها، محصولات و خدمات» و ۴ معیار نتایج شامل «نتایج مشتریان و جامعه»، «نتایج کارکنان»، «نتایج منابع و فرآیندها» و «نتایج کلیدی بهره‌وری» تشکیل شده است که در هر یک از معیارهای توانمندساز، شرکت‌ها به ۲۰ سوال مرتبط با معیار پاسخ می‌دهند و در بخش نتایج در هر معیار، شرکت‌ها ملزم به محاسبه ۲۰ شاخص تعیین شده از سوی ایمیدرو هستند.
سازمان علاوه بر ارزیابی شرکت‌ها بر اساس این مدل خدمات دیگری هم در فرآیند جایزه به شرکت‌ها ارائه می‌دهد؟
شرکت‌هایی که در فرآیند ارزیابی بهره‌وری ثبت نام کنند، می‌توانند به صورت رایگان در دوره‌های آموزشی مرتبط با مدل که از سوی سازمان برگزار می‌شود، شرکت کنند. ضمن اینکه سازمان به منظور کمک به شرکت‌ها در جهت حضور موفق در فرآیند ارزیابی خدمات همیاری (مشاوره) در زمینه‌های خودارزیابی، شناسایی و اولویت‌بندی پروژه‌های بهبود و تدوین اظهارنامه ارائه می‌کند. در فرآیند ارزیابی بعد از بررسی اظهارنامه و سایت ویزیت، گزارش بازخور و پروژه‌های بهبود پیشنهادی به شرکت‌ها ارائه می‌شود. علاوه بر این، سازمان با برگزاری ۵ تور تعالی در سازمان‌های الگو شامل تور تعالی مدیریت استراتژی، تور تعالی مدیریت فرآیندها، تور تعالی مدیریت دانش، تور تعالی مدیریت انرژی، تور تعالی مدیریت فناوری اطلاعات و ارائه گزارش‌های Bench Marking از شاخص‌های منابع انسانی، شاخص‌های مالی و بهره‌وری، سعی دارد تجربیات موفق را در اختیار سایر شرکت‌ها قرار دهد.
سطوح جایزه بهره‌وری معدن و صنایع معدنی چیست؟
در فرآیند ارزیابی بهره‌وری، شرکت‌ها بر اساس امتیازی که کسب می‌کنند در ۴ سطح «آغازگران بهره‌وری»، «تلاشگران بهره‌وری»، «پیشروان بهره‌وری» و «پیشتازان بهره‌وری» قرار می‌گیرند که به غیر از سطح آغازگران بقیه سطوح به سه سطح یک تا سه ستاره تقسیم می‌شوند.
ارسال نظر