دو روایت متفاوت از صنعت کشتی‌سازی

گروه صنعت‌ومعدن- محبوبه فکوری: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از ساخت و به آب‌اندازی ده‌ها فروند کشتی، شناور و‌سازه دریایی طی سال‌های اخیر خبر داده و اعلام می‌کند عملکرد دولت در این حوزه گویای عزم و توجه جدی دولت به شکوفایی صنعت کشتی‌سازی است. ایدرو با ارسال توضیح به مطبوعات کشور، حمایت از تولیدکنندگان داخلی در حوزه صنایع دریایی را از مهم‌ترین دستاوردهای دولت نهم یاد کرده و اعلام می‌کند که توجه دولت به این صنعت تاثیر فراوانی در اشتغالزایی در کشور داشته است.

به گزارش خبرنگار ما، به دنبال انتشار برخی آمارهای رسمی در خصوص روند ساخت کشتی در کشور، بسیاری از فعالان این بخش نسبت به آمارهای ارائه شده تردید کرده و آن را غیرواقعی می‌خوانند، اما ایدرو اعلام می‌کند که طی سال‌های اخیر با ساخت و تحویل سه فروند لندینگ کرافت ۱۰۰۰ تنی، یک فروند شناور جنرال کارگو، یک فروند لایروب کاتر ساکشن، یک فروند شناور کروبوت ۳۳ متری آلومینیومی و ده‌ها فروند شناور بارج فقط در سال گذشته و آماده بودن سه فروند لندینگ کرافت ۱۵۰۰ تنی و دو فروند کروبوت ۳۳ متری جهت به آب اندازی و تحویل، به آب‌اندازی یک فروند شناور لندینگ کرافت ۱۸۰۰۰ تنی و انجام مراحل پایانی کار جهت تحویل تا پایان ماه جاری بخشی از عملکرد صنایع دریایی این‌ سازمان در کنار سایر ‌سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط دولتی و خصوصی کشور است. اما آمارهای فوق همچنان از سوی فعالان صنعتی به چالش کشیده می‌شود و در این شرایط دو روایت متفاوت از آمارهای تولید و به آب‌اندازی کشتی در کشور وجود دارد. به طوری که دبیر انجمن مهندسی دریایی ایران به خبرنگار دنیای اقتصاد می‌گوید: گلایه فعالان صنعت دریایی این است که چرا از صنعت استراتژیک و اشتغالزا که می‌تواند محور توسعه صنعتی کشور باشد طی سال‌های گذشته غفلت شده است. به گفته حسن رضا صفری، علل و عوامل عقب ماندگی صنعت دریایی کشور به عدم حمایت دولت از این صنعت برمی‌گردد، این درحالی است که نمونه بارز این عدم حمایت در پیگیری موارد تصویب شده در «قانون توسعه و حمایت از صنایع دریایی» نمود پیدا می‌کند.

این درحالی است که‌ سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در پاسخ خود به منتقدان، تصویب و ابلاغ این قانون را اوج توجه دولت به صنعت دریایی کشور می‌داند. در ادامه روایت‌های متفاوت از وضعیت صنعت کشتی‌سازی، ایدرو از تشکیل دبیرخانه شورای‌عالی صنایع دریایی در وزارت صنایع و معادن خبر می‌دهد و اعلام می‌کند که فعالیت‌های این دبیرخانه آغاز شده و تاکنون نتایج بسیار مثبتی در ارتقای جایگاه این صنعت در کشور و تغییر نگرش مسوولان مرتبط با این صنعت داشته است. اما از سوی دیگر، «صفری» در این رابطه با اشاره به عدم تشکیل صندوق توسعه صنایع دریایی می‌گوید: سرمایه صندوق در بودجه سال ۸۸ لحاظ نشده است و از سوی دیگر، شورای صنایع دریایی مصوب در این قانون، هنوز شکل نگرفته است.

به گفته عضو هیات مدیره انجمن مهندسی دریایی، البته هم اکنون شرکت‌های کشتی‌سازی برای شرکت‌هایی نظیر ملی نفت پروژه‌هایی را ساخته یا در دست ساخت دارند، این درحالی است که ۱۰۰ فروند شناور کوچک و متوسط نیز توسط کشتی‌سازی‌های خصوصی و دولتی در حال ساخت است، حتی کشتی‌سازها وارد ساخت پروژه‌های زیردریایی نیز شده‌اند.

این گزارش در حالی مطرح می‌شود که یک مقام مسوول دولتی نیز به خبرنگار ما می‌گوید: تاکنون هیچ کشتی از سوی کشتی‌سازان داخلی که عموما زیرمجموعه وزارت صنایع و معادن هستند، به ناوگان تجاری کشور تحویل نشده است.

وی می‌افزاید: روند تحویل کشتی‌های داخلی به ناوگان تجاری گویای عملکرد دستگاه‌های ذی‌ربط در عرصه کشتی‌سازی است.

این مسوول دولتی می‌گوید: در دولت نهم تاکنون کشتی اقیانوس پیمای داخلی تحویل ناوگان تجاری داده نشده، ولی شناورهای کوچکی در کشور ساخته شده‌اند که البته تعداد آنها زیاد نیست.

این منبع آگاه می‌افزاید: قرارداد ساخت ۶ فروند کشتی در سال ۷۹ میان ناوگان تجاری کشور با شرکت صدرا امید چابهار منعقد شده بود که قرار بر این بود که اولین فروند با کمک آلمانی‌ها تحویل ایران شود و آخرین فروند نیز باید امسال تحویل ناوگان می‌شد، اما هنوز یک فروند هم تحویل داده نشده است. وی می‌گوید: در سال‌های گذشته نیز کشتیرانی والفجر قرارداد ساخت دو فروند شناور مسافری را با شرکت کشتیرانی اروندان منعقد کرده بود که اجرایی نشده است.

این مقام مسوول می‌گوید: این تاخیر منجر به فسخ قرارداد در ۲ سال پیش شده است.

اما رسول مرصوصی، مدیر فنی و مهندسی شرکت صدرا امید نیز در پاسخ به این ادعاها می‌گوید: ۳ فروند کشتی توسط این مجموعه در دست ساخت است، اما ۱ فروند ساخته و به شرکت تاسیسات دریایی ایران تحویل داده شده است.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد می‌افزاید: سه فروند مزبور در حال ساخت است و امسال تحویل ناوگان کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می‌شود. مرصوصی می‌گوید: در ساخت این کشتی‌ها از توان مهندسی داخل استفاده شده است. این درحالی است که وضعیت ساخت کشتی در داخل کشور مطلوب است، البته این صنعت نوپا است و کشورهای غربی و اروپایی تجربیات بهتری نسبت به ایران دارند، بنابراین باید فرصت داد تا ایران نیز به تکنولوژی‌های روز دنیا مجهز شود.

وی هزینه ساخت هر کشتی در داخل کشور را ۵میلیارد تومان عنوان و تصریح می‌کند: این قیمت قابل رقابت با شرکت‌های خارجی است. در همین حال صفری، دبیر انجمن مهندسی دریایی می‌گوید: برخی پروژه‌ها ممکن است کند پیش روند، ولی روند اجرا ربطی به دولت و دولتمردان نداشته باشد.