نبود استراتژی در توسعه صنایع پاشنه آشیل در بحران جهانی

گروه صنعت و معدن- فعالان تولیدی صادراتی حوزه معدن و صنایع معدنی، نبود استراتژی در توسعه برخی صنایع را علتی برای گرفتار شدن اقتصاد ایران در شرایط بحرانی دانستند. این موضوع البته ماه‌ها است که توسط برخی کارشناسان و حتی مسوولان وزارت صنایع و معادن گوشزد می‌شود.

در شرایط حاضر اگرچه افت قیمت‌های جهانی تاثیر قابل ملاحظه‌ای در درآمدهای صادراتی گذاشته اما پهنه تولیدات بی‌هدف و بدون بازار، خود به تنهایی به زمین‌گیر شدن صنایع داخلی می‌انجامد. صنایع کشور آن طور که در گزارش‌ها آمده، با تولید بالا و غیررقابتی مواجهند. این امر سبب شد به تازگی یکی از معاونان(سابق) وزارت صنایع و معادن از آن پدیده به عنوان اشتباه راهبردی یاد کند.

دبیر اتحادیه تولید‌کنندگان و صادرکنندگان محصولات معدنی همراه با چند تن از فعالان این حوزه در میزگردی برای بررسی تاثیر بحران جهانی اقتصاد بر ایران به تشریح حفره‌های اقتصاد کشورمان در شرایط حاضر پرداخت.

به گفته دبیر این اتحادیه، اکنون در بسیاری از صنایع از جمله روی، کاشی و سرامیک، سنگ تزئینی و فرآورده‌ها، هیچ ظرفیت‌سنجی صورت نگرفته و محدوده مزیت‌های صنایع مربوطه مشخص نیست. این در حالی است که همچنان بدون توجیه اقتصادی، در حال گسترش تولید با واحدهای جدید هستیم. به گزارش خبرنگار ما، در ماه‌های اخیر وزارت صنایع و معادن موانعی در تاسیس واحدهای جدید از جمله سیمان ایجاد کرده و طبق گفته وزیر تسهیلاتی را برای آنها ارائه نخواهد کرد.

به نوشته هفته‌نامه«معدن و توسعه»کامران وکیلی افزود: در صنعت سرب و روی، ظرفیتی که نصب شده ۸/۱میلیون تن ماده اولیه خاک روی است در حالی که تنها تولیدکننده این خاک معدن انگوران است که عمر زیادی(۸ سال) از آن باقی‌نمانده است. سوال اینجاست که چرا ۸/۱میلیون تن ظرفیت نصب کنیم. به هر حال وزارت صنایع و معادن باید علتی برای آن پیدا کند. مورد دیگر کاشی سرامیک است که ۳۳۰میلیون تن ظرفیت در کشور نصب شده است در حالی که همه تولیدکنندگان با ظرفیت حدود ۱۵۰میلیون تن تولید می‌کنند اما این مقدار هم در انبارها می‌ماند. در سنگ تزئینی هم کارخانه‌های زیادی ایجاد شد و در نتیجه به طور گسترده و بدون حساب و با کیفیت پایین کالا عرضه شد.

از سوی دیگر، افت قیمت سنگ آهن و مس که همزمان با بازی‌های المپیک پکن ایجاد شد. مصرف‌کننده بزرگ این محصولات را با کاهش نیاز مواجه کرده و قیمت‌ها افت کرد.در همان زمان آمریکا تولید خود را کاهش داد. در شرایطی که قیمت‌ها کاهش یافته، آمریکا و دیگر کشورها با پول‌های تزریق شده قادرند صنایع خود را فعال سازند. اما در این وضعیت تولیدکنندگان بخش‌خصوصی ما دچار چالش بزرگی می‌شوند که این امر در نهایت به تعطیلی برخی از آنها می‌انجامد.

افت ۵۰درصدی قیمت‌ها

از سوی دیگر حسن هادیان تولیدکننده و صادرکننده معدنی گفت: تبعات ناشی از بحران اقتصادی دنیا، تقسیم زیان انباشته آمریکایی‌ها به دنیاست. در این میان کسانی که آسیب می‌بینند صادرکنندگان و واردکنندگان کالاها هستند. دومین بخشی که آسیب می‌بیند مسکن است به دلیل این که افت قیمت‌ها آن بخش را هم فلج می‌کند. هادیان افزود:در صادرات ما با یک افت ۵۰ تا ۷۰درصدی در قیمت محصولات معدنی طی ۲۰ روز گذشته مواجه شده‌ایم که این روند کماکان ادامه دارد. از آنجا که ما تولیدکننده محصولات صادراتی هستیم و کالا را «قطعی» خریداری می‌کنیم، با احتساب زمان حمل‌و‌نقل، زمان تولید، زمان حمل روی کشتی( که ۴ ماه طول می‌کشد) قادر نیستیم نرخ مواد اولیه را کنترل کنیم. آنچه در‌حال‌حاضر با آن مواجه هستیم کاهش شدید قیمت محصولات معدنی در بازارهای بین‌المللی است در حالی‌که محصولاتمان در حال حمل ونقل است و برگشت نقدینگی‌مان حدود ۴ ماه طول می‌کشد.

بانک‌ها به کمک بیایند

وی خاطرنشان کرد: پیش‌بینی می‌کنیم این وضعیت شدیدتر خواهد شد بنابراین دنبال یک راهکار عملی و منطقی برای آن هستیم. در ابتدا باید ترتیبی اتخاذ شود تا بانک‌ها قبل از سررسید اعتبارات اسنادی یا وام‌های اعطایی خود، دوباره این اعتبارات را تمدید کنند تا مسائلی همچون چک برگشتی، ال سی نپرداخته و سررسید گذشته اتفاق نیفتد. دوم اینکه نهادهای زیرمجموعه نظیر فروشنده مواد اولیه و نهادهای حمایت کننده مانند سازمان توسعه تجارت، صندوق ضمانت صادرات، وزارت صنایع و معادن و سایر نهادها با همکاری هم باید کمک کنند تا بازارها را ازدست ندهیم، به این معنا که برای حفظ آبروی صادراتی ایران بازار جهانی را حداقل تا پایان سال میلادی (دو ماه آینده) حفظ کنیم تا بتوانیم به تعهداتمان به رغم زیان بسیار سنگین آن عمل کنیم.