نوسازی صنایع با 5میلیارد تومان

گروه صنعت و معدن- طرح نوسازی صنایع در زمان وزارت غلامرضا شافعی، وزیر وقت صنایع در انتهای دهه ۷۰ مطرح ،در سال ۸۱ به قانون تبدیل شد و از ابتدای ۸۲ به اجرا درآمد. اگر چه بیش از ۵ سال از اجرای آن قانون می‌گذرد، اما همچنان بودجه‌ای که دولت برای آن تصویب می‌کند، ۵میلیارد تومان است. هر چند بودجه، بخشی از مشکل اجرای این قانون است و مساله اصلی مدیریت و ناشناخته بودن جایگاه آن است. در سال‌های ۸۲ تا ۸۷ تنها، رقم فوق برای نوسازی صنایع مصوب شده که با احتساب نرخ تورم، این بودجه سال به سال کمتر شده است. این در حالی است که تعداد شرکت‌های ثبت شده صنعتی به رقم ۱۰۰هزار می‌رسد که به اعتقاد دکتر امیر حسن کاکایی، مدیرعامل شرکت نوسازی صنایع ایران (وابسته به ایدرو)، نمی‌توان چنین بودجه‌ای را در برابر شرکت‌های صنعتی قرار دارد. وی در گفت و گو با دنیای اقتصاد کم‌توجهی شرکت‌های ایران به مقوله مدیریت مدرن را جزو اساسی‌ترین نقاط ضعف صنایع می‌داند و می‌گوید: در کشور ما مدیریت هنوز مقوله ای ناشناخته‌ای است و کماکان جامعه در سطح مدیریتی به بلوغ نرسیده است.

کاکایی البته چندان ناامید نیست؛ چرا که به گفته او، از زمان اجرای قانون نوسازی صنایع تعداد شرکت‌های مشاوره مدیریتی از عدد ۹ به ۱۵۰رسیده است که دارای رتبه‌بندی سازمان مدیریت سابق هستند.

در نوسازی هر واحد صنعتی ۱۰ تا ۴۰درصد هزینه‌ها بر عهده صاحب صنعت است و مابقی توسط شرکت نوسازی صنایع تقبل می‌شود. این روشی است که از کشورهای دیگر گرفته شده است.به گفته کاکایی، تاکنون ۲هزار قرارداد با شرکت‌های داخلی منعقد شده است (هر چند کل شرکت‌های صنعتی به رقم ۱۰۰هزار فقره می‌رسد).

وی تاثیر نوسازی در شهرک‌های صنعتی را قابل ذکر می‌داند. پیش از سال ۸۴ که شهرک‌های صنعتی با سازمان صنایع کوچک ادغام نشده بود،شهرک‌ها در وضعیت بحرانی قرار داشتند و آن هم به مدیریت آن صنایع مربوط بود. کاکایی اما در ادامه می‌گوید که امسال و سال آینده نتایج مثبتی را در این بخش از صنعت خواهیم دید.

مدیرعامل شرکت نوسازی صنایع ایران، آسیب‌شناسی و عارضه‌یابی را در حوزه صنعت از دیگر اقداماتی ذکر می‌کند که در حال انجام است.

نفت عقب از خودرو

کاکایی برخلاف برخی از کارشناسان که عمدتا نگاه انتقادی به صنعت خودرو دارند، این صنعت را حتی نسبت به صنعت نفت در رتبه بالاتری می‌بیند و دلیل خود را این‌گونه عنوان می‌کند : مدیران «نفت» بازسازی در این صنعت را انجام نداده‌اند؛ در حالی که مدیران خودروسازی چنین برنامه‌ای را سال‌ها است که اجرا می‌کنند. به اعتقاد این مقام صنعتی، تاکنون کسی از مدیران صنعت نفت نپرسیده که مثلا چه اقدامی برای پالایش بنزین انجام داده‌اید و چرا همچنان طی ۳۰سال اخیر پالایشگاه‌ها بر روی این کالای استراتژیک کاری نکرده‌اند و چرا شرایطی برای انجام این کار در صنعت نفت فراهم نشده است. وی معتقد است: صنعت نفت شرایط رشد بخش‌خصوصی برای تامین قطعات را فراهم نساخته است.این در شرایطی است که امروزه ۱۰هزار شرکت قطعه‌ساز با خودروسازان کار می‌کنند؛ در حالی که هنوز این صنعت ۱۰۰ ساله، قطعات خاصی را از خارج تهیه می‌کند و شکل نگرفتن روند تولید تجهیزات نفتی در داخل؛ یعنی مافیا.کاکایی ادامه می‌دهد: قطعه‌سازان خودرو خود را با فن‌آوری‌های جدید تطبیق می‌دهند و چنین دستاوردی سبب شده به تازگی صنایع نفت در این مسیر گام بردارد. مدیرعامل شرکت نوسازی صنایع ایران می‌گوید: قطعه‌سازان نخستین شرکت‌هایی بودند که تعالی سازمانی و آموزش‌های پیشرفته مدیریتی را آغاز کردند.

بودجه ناقص = دور ریختن پول

وی در بخش دیگری از سخنانش تزریق ناقص بودجه به طرح‌های نوسازی را بسیار زیان‌آور می‌داند و آن را به مثابه دور ریختن پول تلقی می‌کند؛ چرا که به‌رغم هزینه شدن پول نتیجه‌ای عاید آن صنعت نشده است.نوسازی صنایع از آن مقوله‌هایی است که باید تطبیق کامل با تغییر (Change) داشته باشد؛ اگر چه برخی این موضوع را با بهبود و بهسازی (Improvement) اشتباه می‌گیرند . در حالی که در نوسازی، رفتارها به کلی تغییر می‌کند و مدیریت متحول می‌شود.وی مجددا تاکید می‌کند: ناشناخته بودن مدیریت مهم‌ترین مشکل نوسازی است.

ایده‌های عجیب و غریب

به گفته وی، خارج شدن مدیران از گردش اطلاعاتی یا گسست مدیریتی و ورود مدیران جدید که تمایلی هم به استفاده از تجربه‌های پیشینیان ندارند مشکل را دو چندان کرده است.اگرچه ارائه نتیجه مطلوب بدون بررسی روش‌های قبلی و مطالعه نقاط قوت و ضعف آنها امکان‌پذیر نیست.هر چند در برخی مدیریت‌ها شاهد هستیم که همچنان عده‌ای در ظاهر نوآوری، با ارائه ایده‌های عجیب و غریب علایم گمراه‌کننده‌ای به صنعت می‌دهند و این یعنی خراب کردن مدل‌های مدیریتی.کاکایی ضعف یا نبود قوانین، حق تالیف، قانون کار مدرن و بی‌ثباتی قوانین را از دیگر موانع نوسازی می‌داند.وی همچنین به کم تحملی جامعه اشاره می‌کند که همواره توقع این است که به سرعت یک پروژه عظیمی همچون نوسازی نتیجه دهد.در صورتی که تغییر سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در صنایع در زمان کوتاه انجام شدنی نیست.

وی در پایان اظهار خرسندی می‌کند از این که امروزه بسیاری از نهادها از جمله شهرداری، وزارت مسکن، وزارت کار و ... از نوسازی یاد می‌کنند؛ چرا که این امر نشان می‌دهد جامعه در حال تغییر نگرش نسبت به مدیریت‌ها، تجهیزات، فن‌آوری و ... است.