بحران تراز منفی گاز در زمستان

تولید گاز طبیعی تا پایان امسال به حداکثر ۵۰۰میلیون مترمکعب در روز می‌رسد در حالی که نیاز کشور به خصوص در فصل سرد سال از مرز ۷۰۰میلیون مترمکعب در روز می‌گذرد. بنابراین روزانه ۲۰۰میلیون مترمکعب گاز در فصل زمستان کسری خواهیم داشت. همچنین اگر برنامه‌ریزی‌های وزارت نفت برای افزایش ظرفیت تولید گاز با پایان سال تحقق پیدا کند، تفاوت تولید و مصرف به مراتب بیشتر از ۲۰۰میلیون مترمکعب در روز خواهد شد. پیش از این نیز محمد باقربان، مدیر امور پالایش شرکت ملی گاز ایران از افزایش ظرفیت پالایش گاز طبیعی به روزانه ۵۰۰میلیون متر مکعب خبر داده بود. این در حالی است که این امکان وجود دارد که تولید گاز طبیعی در سال جاری کمتر از این میزان باشد و بخشی از ظرفیت پالایشگاه‌های گاز بدون استفاده بماند.

به گزارش مهر، وزارت نفت تصمیم دارد ۲۵میلیون مترمکعب به ظرفیت تولید روزانه گاز طبیعی شرکت نفت مناطق مرکزی ایران اضافه کند، ضمن اینکه تلاش این وزارتخانه این است که با راه اندازی فازهای ۹ و۱۰ میدان گازی پارس جنوبی قبل از آغاز فصل سرما، ۵۰میلیون مترمکعب گاز را وارد شبکه گازرسانی کشور کند.

هر چند وزیر نفت هر هفته از پیشرفت این فازها بازدید می‌کند تا در زمان پیش‌بینی شده به بهره‌برداری برسند، اما برخی از منابع در وزارت نفت از تاخیر در بهره‌برداری از این فازها خبر می‌دهند.

در همین حال آمارها حاکی از این است که متوسط تولید گاز طبیعی در سال گذشته ۳۳۶میلیون مترمکعب در روز بوده است که با آغاز فصل سرما این میزان از مرز روزانه ۴۰۰میلیون مترمکعب گذشت و در نیمه اول دی، نیمه دوم دی و ۱۵ روز اول بهمن سال گذشته، به ترتیب ۴۳۸، ۴۵۷، و ۴۶۶میلیون مترمکعب رسید.

این در حالی است که با احتساب محدودیت‌هایی که برای نیروگاه‌ها و صنایع بزرگ در نظر گرفته شده بود، تقاضای گاز طبیعی به متوسط روزانه ۶۰۰میلیون مترمکعب در ماه‌های دی و بهمن رسید که به دلیل تامین ناقص، شاهد قطع گسترده گاز در استان‌های مختلف کشور بودیم.

هر چند از قطع گاز وارداتی ترکمنستان و سرمای شدید، فراگیر و پایدار به عنوان عوامل اصلی قطع افت فشار گاز طبیعی در زمستان سال گذشته یاد می‌شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که در شرایط عادی نیز تراز منفی گاز اجتناب‌ناپذیر است.

در حال حاضر تولید روزانه گاز طبیعی کمتر از ۳۰۰میلیون متر مکعب در روز است که با پایان پیگ رانی خطوط انتقال، تعمیرات اساسی در پالایشگاه‌های گاز و تعمیر سایر تاسیسات پالایش و انتقال گاز طبیعی این رقم تا سقف ۶۵درصد وضع موجود افزایش می‌یابد، این در حالی است که نیاز کشور در سال جاری بیش از ۷۰۰میلیون مترمکعب خواهد بود.

بدین ترتیب پیش بینی می‌شود امسال نیز تامین گاز برخی از شهرهای کشور با مشکل مواجه شود. گزارش‌ها حاکی از آن است که سهم مصرف خانگی گاز در ماه‌های گرم سال به کمتر از ۵۰درصد کاهش می‌یابد و به همین دلیل تراز منفی گاز در ماه‌های گرم سال به بحران تبدیل نمی‌شود. به عنوان مثال، این روزها مصرف بخش خانگی حدود ۱۱۰میلیون مترمکعب معادل ۳۷درصد مصرف کل کشور است. اما در سرمای زمستان، نمودارهای آمار مصرف به تسخیر مشترکان خانگی در می‌آید.

از سوی دیگر، در فصل سرد سال گذشته دهک‌های ۸،۹، و۱۰ مصرف‌کنندگان خانگی به ترتیب حدود ۱۰، ۹ و ۱۲درصد مصرف گاز بخش خانگی را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که اعضای این دهک‌ها کمتر از ۲درصد مصرف خانواده‌های تحت پوشش شبکه گاز را تشکیل می‌دهند.