میتال، در یک قدمی صنایع ممتاز هوایی اروپا

نیلوفر قدیری

وقتی لاکشمی میتال این سرمایه‌دار هندی‌تبار انگلیس در سال ۲۰۰۶ اقدام به خرید شرکت آرسلور (Arcelor) غول صنعت فولاد اروپا را آغاز کرد، بسیاری از این حیرت کردند که چطور تا کنون میتال رمزآلود را نمی‌شناختند. اقدام به خرید این شرکت اروپایی که در بسیاری از نقاط اروپا مانند لوکزامبورگ، فرانسه، بلژیک و اسپانیا گسترده شده ‌بود، کار آسانی نبود. میتال هندی پیش از این هم به عنوان ثروتمندترین مرد انگلیس شناخته شده ‌بود، اما این اقدام چهره او را تغییر می‌داد. وزرای کابینه فرانسه اولین زنگ خطرها را درباره میتال به صدا درآوردند و حتی اعلام کردند که این می‌تواند حمله‌ای سازمان‌دهی شده از سوی هند به صنایع اروپا باشد.

اکنون که اندکی بیش از یک سال از خرید آرسلور می‌گذرد و این غول صنعتی هم توسط میتال جذب شده تا بزرگترین شرکت فولاد جهان تشکیل شود، میتال به عنوان نامزد عضویت در هیات مدیره گروه صنایع ممتاز هوایی اروپا موسوم به EADS معرفی شده‌است. این خبر خشم سهامداران آلمانی را برانگیخته زیرا آنها می‌گویند که میتال به طرف‌های فرانسوی نزدیک است و می‌تواند تعادل در هیات مدیره را برهم بزند. بعد از ماجرای خرید شرکت آرسلور توسط میتال (که بسیاری آن را دردناک‌ترین ادغام صنعتی اروپا خوانده‌اند)، چندی پیش نیکولا سارکوزی، رییس‌جمهوری فرانسه میزبان صمیمی میتال شد.

میتال بیشتر از هر کس دیگر در تحول صنعت فولاد جهان و تبدیل آن از مجموعه بازیگران نه چندان مهم محلی و ملی به یکی از غول‌های بزرگ جهان نقش داشته ‌است. شرکت‌های فولاد از مدت‌ها پیش نیاز به ادغام شدن و برابری قدرت در برابر غول های جهانی معادن و صنایع دیگر را در خود فریاد می‌زدند. غول‌های معدنی که از ادغام‌های بزرگ تشکیل می‌شد، در فروش سنگ‌آهن و زغال سنگ به شرکت‌های فولاد قدرت‌نمایی کرده و شرایط خود را تحمیل می‌کردند. از سوی دیگر غول‌های خودروسازی و ساخت و ساز هم که بخشی از خریداران صنعت فولاد را در بازارهای جهانی تشکیل می‌دهند، در برابر شرکت‌های کوچک‌تر فولاد قدرت‌نمایی می‌کردند. در این صنعت، نیاز به ادغام احساس می‌شد، اما میتال این نیاز را عملی کرد. او ابتدا با حمایت و پشتیبانی پدرش یک کسب و کار فولاد در اندونزی راه‌اندازی کرد و سپس آن را به ترینیداد، مکزیک، کانادا و رومانی گسترش داد. دید وسیع او به این صنعت موجب شد تا معادنی را در قزاقستان و آلمان به دست آورد و اینها قدم‌های مقدماتی برای خریدن شرکت بزرگی مانند آرسلور بود. شرکت آرسلور بعد از خصوصی‌سازی شرکت‌های ملی فولاد در لوکزامبورگ و فرانسه تشکیل شد. یکی از کسانی که در برابر این کار میتال مقاومت می‌کرد، گوی داله پسر یکی از قدیمی‌های صنعت فولاد در فرانسه بود. او آرسلور را در فرانسه اداره می‌کرد، اما مدیر این شرکت در لوکزامبورگ یعنی جوزف کینش قدرت واقعی را در این شرکت در دست داشت. بالاخره داله فرانسوی مجبور به تسلیم شد.

پسر فقیر راجستان

داستان زندگی میتال داستان زندگی پسر فقیری است از راجستان هند که توانست بر تشکیلات صنعتی فرانسه و قدرت‌های محافظه‌کار اقتصاد اروپا غلبه کند. این قدرت های اقتصادی اروپا زمانی از ورود هر خارجی به بازار و اقتصاد خود جلوگیری می‌کردند. تلاش میتال برای خریداری و ادغام آرسلور یک رویایی تمام‌عیار را کلید زد. بانک‌های سرمایه‌گذاری و هیاتی از وکلا از سوی او بسیج شدند. مخالفان این اقدام هم هیاتی از مشاوران حقوقی و مالی را استخدام کردند تا جلوی این کار را بگیرند. به این ترتیب لشکری از بانک‌ها و مشاوران و وکلا از معامله‌ای که برای میتال بیش از ۲۵میلیارد یورو معادل ۵/۳۹ میلیارد دلار هزینه و ۶ ماه زمان داشت ، میلیون‌ها دلار سود کسب کردند. میتال و پسرش آدیتیا قبل از کریسمس ۲۰۰۶ یعنی در آخرین روزهای سال ۲۰۰۵ در ویلای خانوادگی‌شان در پیست اسکی آلپ درباره این قرارداد تصمیم گرفتند و چند هفته بعد این تصمیم را به اطلاع آرسلور رساندند. این پیشنهاد دوستانه با واکنش منفی مدیران آرسلور روبه‌رو شد و به همین دلیل میتال اقدام حقوقی را آغاز کرد. از آنجا که چهار پنجم از سهام شرکت میتال‌ها به نام آنهاست، ابتدا آنها با این ایراد حقوقی رو‌به‌رو شدند که این شرکت به جای یک غول صنعتی یک شرکت خانوادگی است، اما اشتباه مخالفان در این بود که این مجادله را به بحث‌های قومی و نژادی کشاندند که البته در جهان امروز طرفداری ندارد. در میانه این کشمکش مدیران آرسلور تصمیم‌ گرفتند تا با شرکت‌های روسی ادغام شوند تا جلوی پیشروی میتال گرفته شود، اما این ایده برای سیاستمداران و سرمایه‌گذاران اروپا چندان خوشایند نیامد. در این رقابت، پول و منطق تجاری بر سیاست و محافظه‌کاری فائق شد.

منبع: اکونومیست