احتمال تغییر واحد پولی ثبت سفارش

گروه صنعت و معدن- بنا به آمار گمرک ایران حدود ۸۰ درصد واردات از امارات شامل کالاهای سرمایه‌ای است که نشان می‌دهد تجارت با کشور جنوبی همسایه نقش پر رنگی در چرخش خط تولید محصولات داخلی دارد. با این حال به‌رغم تکذیب مسوولان کشور، برخی اعضای اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و تهران از توقف ثبت سفارش بر پایه درهم خبر می‌دهند. با این شرایط تجار و بازرگانان ایرانی از این پس باید واحدهای پولی دیگر را جایگزین درهم کنند. این در حالی است که پیش از این نیز واحد پولی دلار نیز برای ثبت سفارش به روی تجار و تولیدکنندگان بسته شده بود.

سال گذشته نیز دولت امارات در یک اقدام یک جانبه ثبت سفارش بر پایه درهم را برای مدتی متوقف کرده بود، اما به دلیل حجم بالای مبادلات تجاری دو کشور ثبت سفارش پس از مدتی از سرگرفته شد.

اینکه این تصمیم در مبادلات تجاری دو کشور چه تاثیری می‌تواند داشته باشد، موضوع گفت و گوی «دنیای اقتصاد» با مسوول سازمان توسعه تجارت و برخی از اعضای اتاق بازرگانی ایران و تهران است.

امارات، اولین شریک واردات ایران

حمید صافدل، رییس سازمان توسعه تجارت و معاون بازرگانی خارجی وزیر صنعت، معدن و تجارت در این مورد به اهمیت بازار ایران برای امارات اشاره می‌کند و به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: امارات نخستین شریک تجاری ایران در زمینه واردات و یکی از سه شریک صادرات کشور است.

وی میزان واردات انجام شده از امارات متحده عربی را در سال‌های گذشته به طور میانگین سالانه ۱۵ تا ۲۰ میلیارد دلار بر می‌شمارد و با این حساب استدلال می‌کند که بازار ایران برای امارات اهمیت ویژه‌ای دارد.

به گفته وی، ارزش بیش از یک میلیارد دلاری صادرات برای هر کشور اهمیت خاصی دارد و به این معنا است که کشور واردکننده، بازار مطمئنی برای فروش کالاها و محصولات صادرکننده به شمار می‌رود.

رییس سازمان توسعه تجارت البته درعین‌حال، بازار امارات را نیز برای ایران دارای اهمیت می‌داند و می‌گوید: در سال‌های گذشته در دوره‌های مختلف، چین، امارات و عراق هرکدام در مقام اول واردکنندگان محصولات ایران به شمار می‌رفتند.

وی در این مورد به صادرات ۴ میلیارد دلاری کالاهای کشور به امارات اشاره می‌کند و می‌گوید: بر این اساس وزارت صنعت، معدن و تجارت در نظر دارد تا امارات را به عنوان شریک تجاری خود حفظ کند.

آن طور که صافدل می‌گوید: در ۱۰ سال گذشته سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌‌ای در امارات انجام شده است که باید بر اساس این سرمایه‌گذاری‌ها همچنان در تلاش برای توسعه تجارت با این کشور باشیم.

توقف ثبت سفارش بر پایه درهم

از سوی دیگر، یک عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز با بیان اینکه ثبت سفارش کالا از سوی امارات به طور کامل متوقف نشده است، گفت: ثبت سفارش کالا بر پایه درهم متوقف شده است.

محمدمهدی رییس زاده در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با بیان اینکه محدودیت در روابط تجاری ایران با امارات به سال گذشته برمی‌گردد، اظهار کرد: در سال گذشته با قطعنامه شورای امنیت، کشور امارات تحت تاثیر برخی از کشورهای با نفوذ در این شورا فعالیت با ایران را محدود و به مدت یک ماه

از ثبت سفارش کالا بر پایه درهم جلوگیری کرد.

وی ادامه داد: این موضوع در آن مقطع زمانی باعث افزایش قیمت ارز شد، اما بعد از مدتی مجددا این کشور فعالیت تجاری خود را با ایران از سر گرفت.

رییس زاده با اشاره به اینکه توقف ثبت سفارش بر پایه درهم از دو بعد قابل بررسی است، اظهار کرد: این موضوع در وهله اول باعث افزایش هزینه برای واردکنندگان می‌شود، ولی به معنای محدودیت کامل برای ما نیست. البته اگر این موضوع ادامه پیدا کند، هم برای تولید و هم برای واردکنندگان افزایش هزینه‌ها را به دنبال خواهد داشت.

وی افزود: تا پیش از این واردات بسیاری از مواد اولیه بخش تولید، تجهیزات و ماشین‌آلات از امارات انجام شده است و احتمالا در آینده مشکلاتی را برای فعالان اقتصادی فراهم می‌کند.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران با بیان اینکه توقف ثبت سفارش کالا برای کشور امارات نیز مشکل‌زا خواهد بود، اظهار کرد: در حال حاضر حجم مبادلات تجاری ما با کشور امارات سالانه ۱۵ تا ۲۵ میلیارد دلار است. جایگزینی این حجم مبادلات با کشور دیگر، نه تنها برای ما مشکل زا خواهد بود، بلکه بر اقتصاد امارات نیز تاثیر می‌گذارد.

رییس زاده با اشاره به تلاش دولت برای کاهش نرخ تورم اظهار کرد: توقف مبادلات تجاری با کشور امارات عملا باعث افزایش قیمت مواد اولیه و افزایش نرخ تورم می‌شود. از سوی دیگر صادرات ما را در یک فضای غیررقابتی در مقابل سایر کشورها قرار می‌دهد.

وی در مورد تاثیر این موضوع بر نوسانات شدید قیمت ارز در دو روز گذشته نیز گفت: این موضوع قطعا بر نوسان قیمت ارز در دو روز گذشته تاثیر گذاشته است. بنابراین با توجه به شوک‌های ارزی این روزها باید سریع تر مقامات بانک مرکزی در این خصوص تصمیم‌گیری کنند.

به دنبال جایگزین باشیم

در همین حال، محمد رضا نجفی منش، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز در این خصوص می‌گوید: ایجاد محدودیت در روند مبادلات ایران و امارات، تولید داخلی را با مشکلات مواجه خواهد کرد؛ چرا که هم‌اکنون بخش اعظمی از مبادلات تجار و تولیدکنندگان ایرانی با امارات صورت می‌گیرد.

به گفته وی، بیشتر تولیدکنندگان و تجار ایرانی به صورت «تک سورسی» فعالیت می‌کنند که این امر موجب می‌شود تا در صورت توقف مبادلات با امارات با مشکل مواجه شوند، چرا که پیدا کردن «سورس» جدید علاوه بر زمان بر بودن، هزینه‌بر نیز خواهد بود و بر مشکلات تولید خواهد افزود.

نجفی منش معتقد است، در حال حاضر تجار و تولیدکنندگان، وارد جنگ اقتصادی شده‌اند، به همین دلیل باید منابع مختلفی را مدنظر قرار دهند تا در صورت بروز مشکل بتوانند از راهکارهای جایگزین استفاده کنند.

حجم بالای مبادلات یکی از مواردی است که این عضو اتاق بازرگانی ایران به آن اشاره کرده و در این خصوص می‌گوید: امارات در اصل پایگاه وارداتی محسوب می‌شود؛ چرا که این کشور تولید‌کننده هیچ محصول خاصی نیست، با این حال اکثر کالاها برای صادرات وارد بنادر این کشور می‌شوند که این امر بیانگر وابستگی بسیار تجار و تولیدکنندگان به این کشور است.

یک سوم واردات از امارات است

حمید حسینی، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران نیز در مورد خبرهای منتشر شده در مورد توقف ثبت سفارش کالا بر پایه درهم می‌گوید: واقعیت این است که دولت امارات رفتارهای متفاوتی را با ایران در پیش گرفته است. این کشور از یکسو بر توسعه همکاری با ایران تاکید می‌کند و از سوی دیگر مبادلات تجاری با ایران را محدود می‌کند.

وی در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» گفت: امیدواریم که با رایزنی و همراهی، این موضوع حل شود. عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن تهران با بیان اینکه در حال‌حاضر یک سوم واردات ایران از امارات صورت می‌گیرد، گفت: از سوی دیگر بسیاری از نقل و انتقالات مالی ایران نیز با این کشور صورت می‌گیرد که قطع رابطه هم به ضرر ما و هم به ضرر این کشور است.

واحدهای پولی که حذف می‌شوند

محسن جلال پور، عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران نیز با اشاره به اینکه امارات سال گذشته نیز به صورت یکجانبه اقدام به توقف ثبت سفارش بر پایه درهم کرده بود، می‌گوید: در صورتی که توقف صورت گرفته جدی شود، به طور حتم تولید با مشکل مواجه خواهد شد.

به گفته جلال پور، حجم مبادلات تجاری ایران با امارات در سال گذشته بالغ بر ۱۶ میلیارد دلار بوده که بخش اعظمی از این رقم صرف واردات مواد اولیه شده که با این شرط در صورت ادامه روند مذکور می‌توان گفت بخش تولید و تجارت با مشکلاتی مواجه خواهد شد.

اقدام ناگهانی امارات بدون اطلاع قبلی، مشکل دیگری است که عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران به آن اشاره کرده و در این خصوص می‌گوید: در صورتی که امارات برنامه‌ای برای توقف ثبت سفارش بر پایه درهم داشت، باید از قبل اعلام می‌کرد تا تجار و تولیدکنندگان داخلی می‌توانستند برنامه‌ریزی لازم را صورت می‌دادند.

به گفته جلال پور، در حال حاضر تولیدکنندگان و تجار با شک مواجه شده‌اند که این امر بخش اقتصادی کشور را با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.

عضو هیات رییسه اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران معتقد است با توجه به اینکه واحد پولی دلار نیز روی تجار و تولیدکنندگان بسته شده، انتخاب واحد پولی جدید زمان بر خواهد بود. از سوی دیگر، جایگزین کردن یورو نیز در شرایط فعلی به افزایش هزینه منجر خواهد شد که این امر درمجموع به نفع صنعت نخواهد بود.

جلال پور معتقد است در صورتی که ثبت سفارش بر پایه دلار از سوی امارات بسته می‌شد، ضرر کمتری به تولید‌کنندگان و تجار داخلی می‌رسید، چرا که اعمال برخی محدودیت‌های بین‌المللی موجب شده تا تجار نتوانند از دلار برای ثبت سفارش استفاده کنند و حذف درهم از فعالیت‌های اقتصادی نیز به معنی خروج دو واحد پولی از سبد پولی تجار و تولیدکنندگان خواهد بود.