گروه انرژی- غزاله طایفه: با گذشت ۲۴ روز از آغاز فعالیت کاری وزیر جدید نفت، نمایندگان سازندگان، پیمانکاران و مشاورین صنعت نفت در یک مراسم افطاری گرد هم آمدند تا چالش‌ها و درخواست‌هایشان را در حضور وزیر جدید نفت مطرح کنند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، «رستم قاسمی»، وزیر نفت پیش از رای اعتماد مجلس یکی از سیاست‌های کاری خود را حمایت از بخش خصوصی اعلام کرده و گفته بود: «به حضور بخش خصوصی اعتقاد دارم.» وی وعده داده بود که از توان بخش خصوصی برای حضور فعال‌تر در حوزه نفت و گاز استفاده خواهد کرد. حالا که وی بر صندلی وزارت تکیه زده، فعالان بخش خصوصی صنعت نفت خواهان افزایش سهم‌‌شان در پروژه‌های نفتی هستند. در این نشست نمایندگان سازندگان، پیمانکاران و مشاورین صنعت نفت در حالی خواستار اعتماد «وزارت نفت» به بخش خصوصی شدند که وزیر نفت در پاسخ به درخواست آنها اعلام کرد: «ما می‌خواهیم پروژه‌ها را به صورت بزرگ واگذار کنیم؛ بنابراین فعالان بخش خصوصی باید کنسرسیوم‌هایی را تشکیل دهند تا بتوانند در این پروژه‌ها مشارکت داشته باشند.»

تدوین سند ملی ساخت تجهیزات

بر اساس این گزارش، در ابتدا این نشست «پیام خلیلی» به عنوان نماینده سازندگان تجهیزات صنعت نفت از تدوین سندی ملی برای ساخت تجهیزات در داخل خبر داد و گفت: «در این سند به مسائلی مانند بیمه تجهیزات صنعت نفت، گشایش «ال.سی»‌های ریالی، سامانه خرید الکترونیک تجهیزات و... پرداخته شده است.» وی افزود: «امیدواریم هر چه سریع‌تر این سند مورد تصویب وزارت نفت قرار گرفته و عملیاتی شود.»

ضعف دانش فنی

«محمدرضا مقدم»، معاون پژوهشی وزیر نفت دومین کسی بود که به طرح دیدگاه‌های خود پرداخت. وی با بیان اینکه وزارت نفت به دنبال این است که تجهیزات ساخت داخل توان صادراتی و رقابتی با تجهیزات خارجی را داشته باشند، اظهار کرد: «متاسفانه ما در بخش دانش فنی که عمدتا به مهندسی پایه منجر می‌شود، ضعف داریم.»

«مقدم» با بیان اینکه استاندارد کالای ساخت داخل نیز از دیگر موارد مهمی است که باید به آن توجه شود، گفت: «ما ساختاری برای صدور پروانه کیفیت نداریم؛ بنابراین امیدواریم با تشکیل شورای عالی صدور پروانه کیفیت این موضوع نیز حل شود.»

استفاده از یک سوم ظرفیت

در ادامه این نشست، «محمد حسین ترابی»، رییس هیات‌مدیره انجمن پیمانکاران صنعت نفت با بیان اینکه باید بین کارفرمایان و پیمانکاران صنعت نفت تعامل ایجاد شود، اظهار کرد: «در حال حاضر پیمانکاران عضو انجمن با یک سوم ظرفیت کاری خود کار می‌کنند.»

وی از وزیر نفت خواست تا با اصلاح قراردادهای «بای بک» (بیع متقابل) و «ئی.پی.سی.اف» (EPCF) زمینه لازم برای حمایت از شرکت‌های پیمانکاری را فراهم کنند.

لزوم حضور بخش خصوصی

«هرمزد رامینه»، رییس هیات‌مدیره جامعه مهندسین مشاور ایران نیز با بیان اینکه وزارت نفت نان‌آور کشور در ۱۰۰ سال گذشته تاکنون بوده است، گفت: «تحقق اهداف سند چشم‌انداز و برنامه پنجم توسعه بدون حضور بخش خصوصی و شرکت‌های دانش پایه امکان پذیر نیست.»

جلوگیری از ورود کالاهای مشابه

«زهیر امامی»، یکی از اعضای انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت، خواستار ممنوعیت ورود کالاها و تجهیزاتی شد که امکان ساخت آن در داخل کشور وجود دارد.

«سهیل شیبانی»، رییس هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های مهندسی و ساخت صنایع نفت و نیرو نیز در این نشست با بیان اینکه کار هلدینگی در کشور ما جایگاه زیادی ندارد، اعلام کرد: «شرکت‌های ایرانی ثابت کرده‌اند که امکان رهبری پروژه‌های «ئی.پی.سی» (مهندسی، تامین کالا و ساخت) را دارند، بنابراین نباید رهبری این پروژه‌ها را به خارجی‌ها واگذار کرد.»

تضامین سنگین برداشته شود

وی همچنین با انتقاد از تضامین سنگینی که کارفرمایان در جریان اجرای پروژه‌ها از پیمانکاران می‌خواهند، گفت: «به طور مثال در یک پروژه مربوط به شرکت پالایش و پخش، کارفرما ۵۵۰ میلیون یورو ضمانت از شرکت پیمانکاری خواسته است؛ بنابراین درخواست ما این است که این مشکل حل شود.»

به بخش خصوصی اعتماد کنید

«منوچهر ملکیانی فر»، رییس هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های ساختمانی نیز خواستار اعتماد «وزارت نفت» به بخش خصوصی و شرکت‌های فنی-مهندسی شد.

اتاق فکر تشکیل شود

«ملکیانی فر» با اشاره به لزوم افزایش سهم بخش خصوصی در پروژه‌های صنعت نفت افزود: «پیشنهاد می‌کنم که اتاق فکری برای سیاست‌گذاری و برنامه ریزی در وزارت نفت تشکیل شود که بخش خصوصی نیز در آن سهم داشته باشد.»

تشکیل هلدینگ «یی.پی.سی»

از سوی دیگر، «سیروس تالاری»، رییس هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران نیز در این نشست با اشاره به آشنایی وزیر نفت با چالش‌های پیمانکاران، خطاب به وی اظهار کرد: «چالش ما نبود اعتماد است.»

تشکیل هلدینگ «ئی.پی.سی»

وی با بیان اینکه امیدواریم به زودی هلدینگی برای اجرای پروژه‌های «ئی.پی.سی» تشکیل شود، اظهار کرد: «با توجه به اینکه در طول برنامه پنجم توسعه باید ۱۵۰ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری در صنعت نفت انجام شود، درخواست ما این است که با ایجاد شرکت هلدینگ «ئی.پی.سی» کارها به بخش خصوصی واگذار شود تا انقلاب صنعتی به معنای حقیقی در صنعت نفت تحقق یابد.»

چالش‌های سه گانه

بعد از طرح چالش‌ها و دغدغه‌های فعالان بخش خصوصی، وزیر نفت با اشاره به سه چالش در صنعت نفت اعلام کرد: «اولین چالش ما بحث مدیریت حاکمیتی در وزارت نفت است.»

«رستم قاسمی» گفت: «مانع خیلی از پروژه‌ها ساختارهای دولتی است؛ بنابراین ما امیدواریم که با قانون نفت و گاز و قانون وزارت نفت که در مجلس در حال تدوین است، موانع حاکمیتی برای سرعت دادن به کارها برطرف شود.»وزیر نفت تامین منابع مالی را چالش دوم ذکر کرد و گفت: «در طول برنامه پنجم توسعه باید ۵۰ میلیارد دلار در زیرساخت‌های صنعت نفت سرمایه‌گذاری شود. بخشی از این میزان در بودجه‌های سنواتی پیش‌بینی شده و بخشی دیگر از محل فروش اوراق مشارکت ارزی و ریالی تامین می‌شود.» وی همچنین با بیان اینکه امیدواریم با فروش نفت کاغذی در بورس به مردم بخشی از منابع لازم برای اجرای طرح‌ها را تامین کنیم، گفت: «استفاده از صندوق‌های انرژی از دیگر مواردی است که برای تامین منابع مالی پروژه‌ها پیش‌بینی شده است.»«قاسمی» مشکل سوم را تحقق اهداف سند چشم‌انداز دانست و گفت: «اجرای اهداف سند چشم‌انداز در حوزه نفت و گاز شوخی نیست؛ بنابراین کار عظیمی باید صورت بگیرد که امیدواریم منابع لازم برای آن تامین شود.»

اعطای وام کم‌بهره

وی در مورد حل این موضوع گفت: «در حال حاضر صندوق توسعه ملی در حال شکل گیری است و قرار است ۲۰ میلیارد دلار منابع مالی را به بخش‌های مختلف کشور اختصاص دهد. ما امیدواریم که این صندوق بتواند با اعطای وام‌هایی با سود کم مشکل سازندگان و پیمانکاران صنعت نفت را حل کند.»

برنامه عراق در میادین مشترک

«قاسمی» ادامه داد: «در حال حاضر کشور عراق تصمیم دارد در میادین مشترک با ایران در طول یک برنامه پنج ساله تولید نفت خود را دو تا دو و نیم برابر افزایش دهد. این در حالی است مطابق برنامه پنجم توسعه ما می‌خواهیم یک سوم از این میادین را برداشت کنیم که کافی نیست.» وزیر نفت با بیان اینکه باید در صنعت نفت به تولید واقعی برسیم و از خروج منابع سرشار هیدروکربوری به نفع کشورهای رقیب جلوگیری کنیم، گفت: «ما می‌خواهیم پروژه‌ها را به صورت بزرگ واگذار کنیم؛ بنابراین باید سازندگان و پیمانکاران صنعت نفت کنسرسیوم‌هایی را تشکیل داده تا بتوانند در آن مشارکت داشته باشند.» وی با بیان اینکه تقاضا دارم تشکیل این کنسرسیوم حتما دنبال شود، گفت: «با سابقه‌ای که در کشور وجود دارد، ما از نظر ساخت داخل کسری نداریم.»