اعلام ناگهانی ادغام ۸ وزارتخانه و تشکیل ۴ وزارتخانه جدید، واکنش‌های متفاوتی را در جامعه برانگیخت. چنانکه بعضی محافل از این کار حمایت، محافل بیشتری از نحوه اجرا و شتابزدگی در انجام این کار انتقاد و محافلی نیز اصل ترکیب وزارت نفت و نیرو و تشکیل یک وزارتخانه جدید را غیرکارشناسانه دانستند. دولت تصمیم گرفته است در راستای اجرای قانون برنامه پنج ساله پنجم، با منحل کردن وزارت نفت در وزارت نیرو، این دو وزارتخانه را با یکدیگر ادغام کند. این در حالی است که ایران با در اختیار داشتن ۱۰ درصد از کل ذخایر اثبات شده قابل استحصال نفت خام جهان در رتبه دوم جهان و از لحاظ ذخایر گاز جهان با سهمی در حدود ۱۶ درصد در رتبه چهارم قرار دارد. از لحاظ تولید نیز ایران دومین تولید‌کننده نفت اوپک و چهارمین تولیدکننده گاز جهان است. این عوامل سبب شده است ایران جایگاه ویژه‌ای در موضوع انرژی جهان که رابطه تنگاتنگی با امنیت بین‌الملل و منطقه ای دارد، کسب نماید. همچنین بخش نفت حدود ۲۷ درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را در سال ۱۳۸۹ تشکیل داده است. علاوه بر این، بیش از ۸۰ درصد از درآمدهای ارزی کشور و بیش از ۷۰ درصد از منابع بودجه عمومی (به طور مستقیم و غیرمستقیم) از محل بخش نفت تامین می‌شود. تاثیر غیرمستقیم عملکرد بخش نفت بر درآمدهای مالیاتی و سایر درآمدهای دولت نیز، انکارناپذیر است. لذا نقش صنعت نفت در اقتصاد ایران، نقشی بی‌بدیل و ویژه است که با هیچ یک از صنایع دیگر قابل مقایسه نیست.

لذا با توجه به چنین نقش و جایگاه کلیدی و حساسی بوده است که طی دهه‌های گذشته سعی شده اداره این صنعت تحت یک هویت مستقل و از طریق به‌کارگیری بهترین و زبده ترین نیروهای موجود در کشور انجام پذیرد. چراکه با توجه به ابعاد گسترده این صنعت در ابعاد فنی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی، اداره کردن آن جز از این طریق ممکن نبوده است. در سایر کشورهای جهان نیز وضعیت به همین منوال است، به طوری که در اغلب کشورهای تولیدکننده عمده نفت خام، وزارت نفت به عنوان یک وزارتخانه کلیدی و مهم به صورت مستقل عمل می‌کند. به عنوان نمونه کشور عربستان دارای یک وزارتخانه نفت (نفت و مواد معدنی) و یک وزارتخانه مربوط به آب و برق است. کشور ونزوئلا، نیز دارای یک وزارتخانه نفت و انرژی و یک وزارتخانه برق است. کویت نیز دارای یک وزارت نفت و یک وزارت آب و برق است. هند نیز یک وزارت نفت و گاز و یک وزارت نیرو دارد. در واقع، نگاهی به تجربه‌های جهانی در زمینه تشکیل وزارت انرژی (که البته وزارت آب مستقل دارند) نشان می‌دهد این وزارتخانه در کشورهایی موفق بوده است که یا نفتی نبوده‌اند (به معنای تولید گسترده آن مانند: مالزی، ارمنستان، اردن، مکزیک و آفریقای جنوبی) یا دوران اقتصاد دولتی و وابسته به نفت را با موفقیت پشت سر گذاشته اند و دارای پشتوانه و تجربیات حکمرانی بسیار غنی هستند (مانند نروژ و آمریکا). همچنین وقتی صحبت از ادغام می‌شود این معنی به ذهن متبادر می‌شود که یک فعالیت یکسان توسط دو یا چند نهاد مختلف در حال انجام گرفتن است. در حالی که فعالیت‌های وزارت نفت و وزارت نیرو به هیچ وجه سنخیتی با یکدیگر ندارند و هر یک تخصص‌ها و مهارت‌های ویژه‌ای را طلب می کنند. ضمن اینکه انحلال وزارت نفت با آن حجم عظیم نیروی انسانی و سرمایه و جریان مالی در وزارت نیرو، تعجب و شگفتی اکثر متخصصین و دلسوزان کشور را موجب شده است و به مثل معروف گنجاندن فیل در فنجان شبیه است؛ چرا که اگر دولت مصمم بر این ادغام بوده است، معقول‌تر این بود که تنها بخش برق وزارت نیرو که در واقع مصرف‌کننده سوخت پالایشگاهی است را در کنار شرکت ملی پالایش و پخش وزارت نفت قرار دهد.

منبع: فارس