گروه صنعت و معدن- باوجود اینکه دولت با افزایش پلکانی قیمت برخی از محصولات مصرفی موافقت کرده است، اما کم‌فروشی برخی تولید‌کنندگان همچنان ادامه دارد. کم‌فروشی کالا در شرایطی که مکانیزم‌های بازار در حال تعیین نقطه منطقی برای قیمت محصولات است، همچنان ادامه دارد، اما در این میان هیچ نهادی مسوولیت نظارت بر کم‌فروشی کالاها را بر عهده نمی‌گیرد.

در حالی که اتحادیه‌ها نظارت خود را فقط در مورد قیمت کالاها و محصولات، آن هم تا خروج از کارخانه‌ها اعلام می‌کنند، سازمان استاندارد نیز از زیر کم‌فروشی‌ها شانه خالی کرده و خود را مسوول کیفیت کالاها می‌داند و سازمان تعزیرات را مسوول کم‌فروشی معرفی می‌کند.

خبرنگار ما که پیش از عید نوروز به سراغ رییس سازمان استاندارد رفته بود تا گزارش مردم را به این سازمان و گزارش سازمان استاندارد را به مردم انتقال دهد، از زبان رییس سازمان استاندارد با اشاره به اینکه مواردی از کم‌فروشی وجود داشته، شنید که با نظارت، این موارد رفع شده است. «نظام‌الدین برزگری» نظارت بر کیفیت را وظیفه این سازمان می‌دانست و سازمان تعزیرات حکومتی را پاسخگوی کم‌فروشی معرفی کرد.

وزیر بازرگانی نیز در روزهای پایانی سال ۸۹ و روزهای آغازین ۹۰ با اشاره به اینکه گزارش‌های مربوط به کم‌فروشی و کاهش وزن کالا را همراه با گران‌فروشی دریافت کرده است، به تولیدکنندگان هشدار داده بود که در صورت کاهش وزن کالایشان، متخلف محسوب شده و با آنها به شدت برخورد خواهد شد؛ اما حال با وجود این گفته‌ها، هنوز کم‌فروشی در بازار به قوت خود باقی است.

خبرنگار «دنیای اقتصاد» با توجه به گزارش‌های دریافتی از مصرف‌کنندگان در مورد کم‌فروشی و کم کیفیتی محصولات در بازار، مصداق‌های این گزارش‌ها را ارائه می‌دهد.

افزایش آب در مواد لبنی

در حالی که تولیدکنندگان مواد لبنی خواستار افزایش قیمت به استناد افزایش هزینه تولید هستند که مصرف‌کنندگان با کم‌فروشی، عرضه چند نرخی و افت کیفی لبنیات مواجهند.

کاهش حجم ماست‌های سطلی و خالی بودن بخشی از گنجایش ظروف، افزایش میزان آب در بسته خامه‌ها، کاهش وزن و عدم تناسب آن روی بسته‌ها از جمله مواردی است که مردم در مغازه‌ها و فروشگاه‌ها در این روزها با آن مواجهند.

کم‌فروشی با کمک صنعت بسته‌بندی

گزارش‌ها حاکی از آن است که بسته‌های شکلات و شیرینی نیز تغییراتی داشته است. بسته‌بندی‌ها به شکلی طراحی می‌شود که میزان شیرینی و شکلات‌های موجود در آن نسبت به قبل کمتر باشد و اغلب به لحاظ ظاهری مصرف‌کننده متوجه این تغییر نمی‌شود. در مواردی نیز دیده شده است که بسته‌بندی‌های کیسه‌ای شکلات و شیرینی با هوا حجیم‌تر شده است.

وزن و در برخی موارد تعداد شکلات و شیرینی اعلام شده روی بسته‌ها نیز با محتویات درون بسته یکی نبوده است. تغییر در کیفیت شکلات و شیرینی‌ها و استفاده کمتر از مواد اولیه مورد نیاز از دیگر مصادیقی است که کام مردم را تلخ کرده است.

کم‌فروشی و حساسیت‌های پوستی

کاهش غلظت مایعات ظرفشویی و دستشویی، کاهش میزان پودر در بسته‌های پودر لباسشویی از مصداق‌های گزارش شده کم‌فروشی در تولیدات شویندگی و بهداشتی بوده است.برخی از برندهای معروف، اقدام به کم‌فروشی درظروفی از مایعات دستشویی و ظرفشویی و حتی شامپو رقیق‌تر شده می‌کنند.

با توجه به گزارش‌های مردمی،کاهش کیفیت تولیدات شوینده و بهداشتی و تاثیرگذاری آنها روی پوست به میزانی مشهود است که نگرانی‌هایی را برای مردم به همراه دارد.

دستمال کاغذی کمتر

برخی از تولیدکنندگان محصولات بهداشتی نظیر دستمال کاغذی، با کاستن از تعداد برگ‌های دستمال کاغذی در بسته‌ای که قابل رویت نیست، از وزن محصول خود کاسته‌اند، اما در قیمت آن تغییر نداده‌اند.

اینترنت کم‌سرعت یا پرسرعت

از زمان ورود و همه‌گیر شدن اینترنت در ایران، از جمله مسائلی که تاکنون ادامه داشته است، پایین بودن سرعت اینترنت در ایران است. تقریبا برای مردم مسلم شده است که سرعت اعلامی با سرعت واقعی مورد استفاده مردم یکی نبوده است، اما در چندماهه اخیر، کم‌فروشی را در زمینه اینترنت و در کاهش سرعت آن می‌توان مشاهده کرد.

کم‌فروشی با باد

برخی فرآورده‌های حجیم شده بر پایه ذرت نیز که ما در ایران همه نوع از برندهای آن را با نام «پفک» می‌شناسیم، از کم‌فروشی به صورت تزریق باد بسته‌بندی در امان نبوده است.

مصداق‌های گزارش‌های کم‌فروشی در بازار فقط به این موارد محدود نمی شود. با اینکه بعد از اجرا شدن طرح هدفمندی یارانه‌ها، مساله کم‌فروشی سیری صعودی به خود گرفته است، مصداق‌های کم‌فروشی نیز گستردگی بیشتری پیدا کرده است. با همه وعده‌هایی که برای رسیدگی به این مشکل داده شده است، اما هنوز کم‌فروشی در بازار وجود دارد و در حال افزایش است.

کارشناسان بیان می‌کنند، از جمله حقوق مصرف‌کنندگان، حق به دست آوردن کالاها و خدمات با کیفیت سالم و استاندارد، حق برخورداری از اطلاعات لازم در مورد کالاها و خدمات ( از قبیل تاریخ تولید و مصرف، کاتالوگ‌ها، فهرست بها و دفترچه راهنما و مشخصات کالا)، حق رویت و دستیابی به نمونه کالاها،حق برخورداری از حمایت دولت در صورت وقوع برخی تخلفات از سوی صاحبان واحدهای صنفی (مثل ارائه کالا به قیمت نامناسب، افت کیفیت، عدم درج قیمت، عدم رعایت استاندارد و غیره)، حق دریافت کالاها و خدمات بهداشتی و سالم و حق شکایت از متخلفان اقتصادی به مراجع ذی‌ربط است.

مصرف‌کنندگان می‌گویند: «در شرایطی که کم‌فروشی با این حجم بالا و آن هم با گستردگی بالا صورت می‌گیرد، حقوق مصرف‌کنندگان زایل شده است، نیاز است که نهادها و سازمان‌های مربوطه سریع‌تر به این معضل رسیدگی کنند.»

۱۰ هزار بازرس برای مقابله با کم‌فروشی

رییس سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان از بازرسی کمیت و کیفیت کالاها برای مقابله با کم‌فروشی خبر داد. در خبرها آمده است که روز سه‌شنبه هفته جاری این طرح برای مقابله با کم‌فروشی، افت کمیت و کیفیت و تطابق مواد ترکیبی کالاهای بسته‌بندی با قیمت و مشخصات درج شده روی بسته‌بندی، به سازمان بازرگانی استان‌ها در سراسر کشور ابلاغ شده است.

این طرح از ۱۰ اردیبهشت ماه تا ۱۵ خرداد با حضور ۱۰ هزار بازرس سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان و با هماهنگی موسسه استاندارد، ادارات بهداشت و درمان استان‌ها، سازمان تعزیرات حکومتی و نیروی انتظامی شروع خواهد شد. در صورت نیاز این طرح تمدید خواهد شد.