محمدحسین باقی: دستیاران کیم جونگ ایل در کنار میز بیلیارد در اتاق بازی یکی از ویلاهای «رهبر عزیز» در خارج از پیونگ‌یانگ ایستاده‌اند. این یک وضعیت رسمی بود. آنها قرار بود دیداری با فرزندان کیم از جمله فردی داشته باشند که در روزگاری نه چندان دور سردمدار رژیمی شود که احتمالا از آن به‌عنوان مستبدترین رژیم در جهان نام برده می‌شود. «کیم جونگ اون» یونیفورم نظامی رسمی بر تن کرده بود. وقتی پدرش وارد اتاق شد، توجه ویژه‌ای به پسر معطوف داشت و پسر هم همراه با برادر بزرگ‌تر سلام نظامی سرد و مختصری به این پیرمرد داد. این اتفاق در سال ۱۹۹۰ بود. کیم جونگ اون در آن زمان ۷ ساله بود. از آن زمان نزدیک به ۲۴ سال می‌گذرد؛ پدر به دیار ابد رفته و پسر زمام کشوری را که گویی میراث آبا و اجدادی‌اش است در دست گرفته و «یورتمه وار» آن را اداره می‌کند. در هفت سالگی بود که به پدر سلام نظامی داد اما اکنون در نبود پدر، این دیگران هستند که به او سلام نظامی می‌دهند. کشوری که «اون» رهبری اش را در دست دارد آمیزه‌ای است از عناصر مسموم: حکومت مطلقه، سرکوبگر، منزوی و فقیر. اینجا جایی است که حتی سر سوزنی از آزادی هم قابل تصور نیست. رژیم این کشور نه تنها برای ملت خود که برای سایر دنیا نیز خطرناک است. اندیشمند کره‌جنوبی «چونگ‌سونگ‌چانگ» می‌گوید کره‌شمالی «پادشاهی استالینیستی» است که در آن فقط و فقط خون است که تعیین می‌کند دیکتاتور بعدی چه کسی است؛ مهم هم نیست که این فرد چقدر جوان یا بی‌تجربه باشد. حدود ۳۰ هزار سرباز آمریکایی در مرز دو کره مستقرند تا از «جنوب» دموکرات و موفق در برابر «شمال» نظامی و فقیر که دارای ارتش ۲/۱ میلیون نفری است، محافظت کنند. بسیاری از این نیروها در ۳۰ مایلی (۵۰ کیلومتری) منطقه غیرنظامی مستقرند. نهادهای بین‌المللی غربی تخمین می‌زنند که پیونگ‌یانگ بین ۸ تا ۱۲ بمب هسته‌ای دارد. واقعیت سخت این است که کره‌شمالی آخرین بازمانده جنگ سرد در آسیاست. اینجا کشوری است که «ظاهرا» توسط کیم جونگ اون کنترل می‌شود. اینکه تاچه میزان کره‌شمالی در دوران رهبری «اون» تغییر کند (البته اگر اساسا چنین تغییری متصور باشد) پیامدهای بزرگی برای توازن قدرت جهانی خواهد داشت. اصلا معلوم نیست که آیا سخن «اون» در پیونگ‌یانگ خریداری دارد یا خیر. اگر سخن او خریداری دارد آیا می‌تواند یا خواهد توانست آنچه را مورد نیاز است، انجام دهد. تنها چیزی که از آن اطمینان هست این است که تا کنون کیم جونگ اون ناشناخته‌ترین رهبر یک کشور هسته‌ای است.

پیشنهادی که بی‌پاسخ ماند

کره‌جنوبی با وجود اینکه در کنار یک تهدید هسته‌ای بزرگ با ارتشی بیش از یک میلیون نفر زندگی می‌کند اما دیروز (دوشنبه) پیشنهاد از سرگیری مذاکرات با همسایه شمالی را مطرح کرد. وزیر اتحاد کره‌جنوبی اعلام کرد که این کشور نامه‌ای مبنی بر مذاکره را به پیونگ‌یانگ فرستاده است. سئول امیدوار است که این مذاکرات در ماه ژانویه برگزار شده و موضوعاتی مانند اتحاد دوباره خانواده‌هایی که در جنگ ۵۳ - ۱۹۵۰ دو کره از هم جدا شدند و پروژه‌های احتمالی مشترک را در بر بگیرد. «ریوکیل‌جای» وزیر اتحاد کره‌جنوبی در یک کنفرانس خبری اعلام کرد که پیونگ‌یانگ نامه را دریافت کرده اما هنوز پاسخی نداده است.

از تعامل تا جاسوسی

اصولا برقراری ارتباط با شبه جزیره اسرارآمیز امری بسیار دشوار است. کره‌شمالی از معدود کشورهای جهان است که دیوارهایی آهنین بر گرد کشورش ساخته و فقط با تعداد محدودی کشور در ارتباط است. بر همین اساس، یک معاهده نظامی میان کره‌جنوبی، ایالات‌متحده و ژاپن بسته شده تا هر گونه اطلاعات حساس در مورد برنامه موشکی و هسته‌ای و سیاسی این کشور را به اشتراک بگذارد. وزیر دفاع کره‌جنوبی با اعلام این خبر افزود: بر اساس این معاهده سه‌جانبه که روز دوشنبه (دیروز) ‌نهایی شد، کره‌جنوبی و ژاپن اطلاعات خود را با ایالات‌متحده به اشتراک می‌گذارند که از نظر قانونی یک توافق اشتراک‌گذاری اطلاعاتی، الزام‌آور و دوجانبه با هر یک از این کشورهای آسیایی است. «کیم مین- سوک»، سخنگوی وزارت دفاع کره‌جنوبی، گفت: «اسرار نظامی به اطلاعات طبقه‌بندی شده سطح یک، دو و سه تقسیم می‌شود، اما آن کشوری که به فلان اطلاعات دست یافته در مورد سطح طبقه‌بندی تصمیم خواهد گرفت.» به گزارش الجزیره، پنتاگون اعلام کرد که این معامله امنیت سه‌کشور را تضمین خواهد کرد: «این اشتراک‌گذاری اطلاعات اجازه می‌دهد که در آینده در برابر تحریکات این کشور پاسخ موثرتری بدهیم.» وزارت خارجه آمریکا هم اعلام کرد: «آمریکا به‌عنوان مرکز این تقسیم اطلاعاتی در نظر گرفته شده است.»