نفت گران با سال نو میلادی می‌آید

گروه بین‌الملل- در حالی که بازارهای نفت به استقبال تعطیلات پیش از سال نو میلادی رفته‌اند و معاملات در بورس نیویورک متوقف شده است، تصویب قطعنامه ۱۷۳۷ شورای امنیت علیه فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران یک بار دیگر موجی از نگرانی را در میان تحلیلگران و معامله‌گران نفتی به وجود آورده است. در حالی که نفت خام با قیمت ۴۱/۶۴دلار در هر بشکه به استقبال تعطیلات سال نوی میلادی رفته است بسیاری از تحلیلگران عقیده دارند که پایان سال ۲۰۰۶ میلادی پایان آرامش بازار نفت خام نیز خواهد بود و از ابتدای فعالیت بازارهای نفت در ژانویه ۲۰۰۷ باید یکبار دیگر در انتظار آغاز روند افزایشی قیمت نفت خام در بازارهای جهانی باشیم. بالاترین قیمتی که نفت خام در ربع چهارم امسال تجربه کرد ۱۵/۶۴دلار در هر بشکه بود که در روز ۲۰ دسامبر محقق شد. به این ترتیب قیمت نفت ۱/۷درصد در این روز بیشتر از مدت زمان مشابه در سال ۲۰۰۵ بود.

جدیدترین نظرسنجی بلومبرگ نشان می‌دهد که تحلیلگران عقیده دارند هفته‌آینده قیمت نفت افزایش خواهد یافت. از ۴۲ کارشناسی که در این نظرسنجی مورد سوال قرار گرفته‌اند، ۲۹ نفر عقیده دارند که قیمت نفت در هفته‌آینده افزایش پیدا خواهد کرد. البته این تغییر از نظر همه آنها یکسان نیست. ۱۶ نفر از این ۲۹ نفر عقیده دارند که قیمت نفت هفته آینده افزایش چشمگیری خواهد داشت و بقیه می‌گویند این تغییر ناچیز خواهد بود. اما همه آنها بر این دیدگاه اتفاق نظر دارند که این افزایش مقدمه تغییرات اساسی در قیمت‌ جهانی نفت خام خواهد بود.

نفت، فقط ۶۵دلار

سازمان مطالعات انرژی ایالات‌متحده در جدیدترین بررسی خود اعلام کرده است که قیمت نفت خام سال آینده از ۶۵دلار فراتر نخواهد رفت. این سازمان ضمن اعتراض به تصمیم اوپک مبنی بر کاهش مجدد سقف تولید اوپک اعلام کرد: افزایش تقاضای فصل زمستان هنوز به حدی نبوده است که یک شوک تقاضا را به بازار نفت خام وارد کند و همین مساله می‌تواند نقطه امیدی باشد برای عدم افزایش چشمگیر قیمت نفت خام. این مرکز با اشاره به این مساله که حجم سرمایه‌گذاری در بخش اکتشاف و استخراج نفت خام در کشورهای جهان به خصوص در میادین نفتی آفریقا و خاورمیانه به شدت رو به افزایش است، نوشت: یکی از عمده مسائلی که بازار نفت را در سال ۲۰۰۶ با بحران نفتی روبه‌رو کرد و قیمت‌ها را تا ۴۰/۷۸دلار در هر بشکه بالا برد ضعف کشورهای تولیدکننده در افزایش تولید و پاسخگویی به نیاز کشورهای مصرف‌کننده بود. اکنون این نگرانی در حال برطرف شدن است و طی سال‌‌های آینده شاهد عرضه نفت بیشتری به بازارهای جهانی خواهیم بود.

کاملا مشخص است که سازمان مطالعات انرژی آمریکا مبنای تحلیل خود را گزارش افزایش تولید کشورهای غیراوپک قرار داده است. این کشورها اعلام کرده‌اند که مجموع تولید آنها در سال آینده ۸/۱میلیون بشکه در روز افزایش پیدا خواهد کرد. این کشورها هم‌اکنون بیش از ۶۰درصد بازار نفت‌خام جهان را در دست دارند.

یک بار دیگر ۷۰دلار

گروهی از تحلیلگران به امیدواری تحلیلگران موسسه مطالعات انرژی آمریکا نیستند و عقیده دارند روندی که بر بازار نفت حاکم خواهد شد، در صورت دخالت برخی عوامل غیرقابل پیش‌بینی یکبار دیگر قیمت نفت را به ۷۰دلار خواهد رساند. تیم‌اوانز، تحلیلگر ارشد انرژی در موسسه سیتی‌گروپ گلوبال مارکتز در این مورد می‌گوید: ما فکر می‌کنیم فشارهای موجود قیمت نفت‌خام را یکبار دیگر به سمت ۷۰دلار هدایت می‌کند.

این مساله اکنون بازار نفت را به خود مشغول کرده که سرانجام ذخائر استراتژیک در بازار نفت‌خام چه خواهد شد؟ اوانز با اشاره به این نکته که ایالات متحده اعلام کرده تحویل نفت به ذخائر استراتژیک را از ابتدای ژانویه محدود خواهد کرد گفت:‌ از هم‌اکنون نشانه‌های جدی بودن این تصمیم مشخص شده است. در هفته منتهی به ۱۵دسامبر ایالات متحده تنها ۵/۸میلیون بشکه نفت‌خام را به ذخائر استراتژیک تحویل داده است که این میزان پایین‌ترین حد در یک سال گذشته است. اجرای این تصمیم به عقیده این تحلیلگر دارای دو اثر کاملا متضاد است. اثری که ایالات متحده به دنبال آن است، کاهش تقاضا و به دنبال آن کاهش قیمت جهانی نفت‌خام است. برای دستیابی به این منظور ایالات متحده باید بتواند برای مدت زمان محدودی این شرایط را تحمل کند.

اثر دوم کاهش ذخائر استراتژیک نفتی، بر هم خوردن جو روانی حاکم بر بازار نفت‌خام، تحت‌تاثیر کاهش اطمینان از ثبات عرضه در ایالات متحده است. این مساله می‌تواند قیمت نفت را به شدت افزایش دهد و این چیزی نیست که آمریکا از این سیاست دنبال می‌کند. به دلیل قرار داشتن در فصل زمستان احتمال شکست خوردن این استراتژی بیش از گذشته وجود دارد.

دیروز همچنین برخی تحلیلگران به تصویب قطعنامه ۱۷۳۷شورای امنیت علیه ایران اشاره کردند و گفتند در صورتی که ایران عرضه نفت را در واکنش به این‌گونه قطعنامه‌ها محدود کند، احتمال افزایش غیرقابل تصور بهای نفت‌خام وجود دارد. در تحلیل‌های عنوان شده اشاره‌ای به قیمت‌های مورد انتظار در این شرایط نشد.

به هر روی مجموعه تحلیل‌ها نشانگر آن است که جهان یکبار دیگر باید خود را برای قیمت‌های بالا آماده کند. اما همه این اتفاقات در گرو چگونگی کاهش ۵۰۰هزار بشکه‌ای سقف تولید به وسیله اوپک است. اوپک در اجلاس ۱۴دسامبر خود در ابوجا مرکز نیجریه اعلام کرد که از روز اول فوریه سقف تولید این سازمان صادرکننده نفت ۵۰۰هزار بشکه کاهش پیدا خواهد کرد.