اکثر کشورهای کوچک ترجیح می‌دهند در امور جهانی سر خود را پایین بگیرند و حرف چندانی نزنند. قطر منطقه کوچکی است، شبه‌جزیره‌ای به اندازه نصف بلژیک و کمتر از یک چهارم جمعیت ۷۵۰هزار نفری این جزیره شهروند بومی آن هستند. بقیه کارگران خارجی و خانواده‌های آنها هستند. اما این امارت به عادت بلندپروازی و حرکت در چند مسیر، شهرت دارند. مثلا چندی پیش وعده داد برای تقویت نیروی صلح‌بان سازمان ملل در لبنان بیش از ۳۰۰ نیرو به این کشور اعزام می‌کند.

در واقع با این کار قطر خارج از مسیر دیگر کشورهای عرب حرکت کرد. با این اقدام قطر، کار برای دیگر کشورهای اسلامی مثل اندونزی و ترکیه آسان شد و آنها با این صف‌شکنی راحت‌تر می‌توانند به نیروی صلح‌بان ۱۵هزار نفری سازمان ملل در لبنان بپیوندند. نیمی از این نیرو را کشورهای اروپایی تامین می‌کنند، اما سازمان ملل از کشورهای مسلمان خواسته است، آنها هم بخشی از این نیرو را تامین کند. در همین حال قطر اولین کشور عربی بود که با از سرگیری پروازهای روزانه به بیروت در برابردرخواست اسرائیل برای تحریم لبنان مقاومت کرد.

یکی از دلایل اینکه قطر می‌تواند اسرئیل را به چالش بکشد، این است که برخلاف اکثر کشورهای عربی روابط بیشتری با واشنگتن دارد.

قطر همچنین هم‌پیمان مهمی برای آمریکا حامی اصلی اسرائیل است. قطر میزبان پایگاهی بزرگ و مرکز فرماندهی منطقه‌ای نیروی هوایی آمریکا است. حمله به عراق از همین پایگاه، فرماندهی شد و بمب‌افکن‌های B-۱ آمریکا مستقر در قطر همچنان بر فراز افغانستان ماموریت انجام می‌دهند. قطر همچنین با گشاده‌دستی به تحقق اهداف آمریکا کمک می‌کند. تاکنون ۱۰۰میلیون دلار از سوی دولت قطر برای کمک به قربانیان توفان کاترینا ارسال شده که ۵/۱۷میلیون از این رقم فقط به دانشگاه «خاولر» نیواورلئان که مخصوص سیاه‌پوستان است اختصاص یافته است.

اما قطر فقط به ابر قدرت‌ها وابسته نیست. این امارت روابط دوستانه‌ای با دیگر کشورهای عربی و از جمله دشمنان آمریکا در منطقه دارد. سوریه و ایران از جمله این کشورها هستند. قطر از به دست آوردن کرسی دوره‌ای دو ساله در شورای امنیت سازمان ملل، آشکارا از سیاست‌های آمریکا در برابر برنامه هسته‌ای ایران و یا اصرار آمریکا برای اعزام نیرو به دارفور سودان به‌رغم مخالفت دولت سودان، فاصله گرفته است.

شیخ محمدبن خلیفه آل‌ثانی، امیر قطر در اجلاس آینده جنبش عدم تعهد در کوبا، با رهبران مغضوب واشنگتن در آمریکای لاتین دیدار خواهد کرد.

امیر قطر همچنین حامی مالی شبکه تلویزیونی الجزیره است که مقامات آمریکایی آن را به نزدیکی و همدردی با دشمنانشان متهم می‌کنند.

فعالیت الجزیره نه تنها آمریکایی‌ها بلکه عراق، اسرائیل و عربستان را هم ناخشنود کرده و همه این کشورها پخش برنامه الجزیره را به دلایل مختلف محدود کرده‌اند. شاید به همین دلیل است که الجزیره در کشورهای عربی بیشترین بیننده را دارد.قطر پول و ثروت زیادی دارد. آب‌های منطقه‌ای آن سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان را در خود جای داده است. صادرات انرژی قطر سرانه تولید ناخالص داخلی آن را بر بیش از ۴۰هزار دلار رسانده که این رقم با ثروتمندترین کشورهای اروپایی برابری می‌کند. سرمایه‌گذاری عظیم در حوزه‌های نفت و گاز به این معنی است که تا دهه آینده قطر معادل ۵میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کند. این نیمی از تولید روزانه عربستان است، با این تفاوت که جمعیت قطر یک بیست و پنجم جمعیت عربستان است.

اکونومیست

ترجمه: نیلوفر قدیری