پایان بن‌بست سیاسی هشت‌ماهه در عراق
از راست به چپ: ایاد علاوی، نوری مالکی، جلال طالبانی و مسعود بارزانی
مالکی نخستوزیر و طالبانی رییس‌جمهوری باقی ماندند
عکس: GETTY IMAGES
از راست به چپ: ایاد علاوی، نوری مالکی، جلال طالبانی و مسعود بارزانی
مالکی نخستوزیر و طالبانی رییس‌جمهوری باقی ماندند احسان ابطحی
گروه‌های مختلف سیاسی در عراق، روز پنجشنبه توافق کردند تا نوری‌مالکی، نخستوزیر شیعه این کشور را یک بار دیگر به این سمت انتخاب کنند و به هشت ماه بن‌بست سیاسی که به افزایش نگرانی‌ها از شروع دوباره جنگ‌های داخلی در این کشور منجر شده‌بود، پایان دهند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، بر اساس این توافق گروه‌های مختلف شیعه، سنی و کرد‌ها قدرت را مانند دولت پیشین عراق میان خود تقسیم کردند.
بنابر این توافق جلال طالبانی همچنان به عنوان یک کرد، سمت ریاست‌جمهوری را در اختیار خواهد داشت. بلوک ایاد علاوی، نخستوزیر پیشین عراق که یک شیعه سکولار است، سمت ریاست پارلمان را در دست خواهد گرفت و دیگر اعضای این بلوک- فهرست العراقیه- برخی سمت‌های وزارتی از جمله وزارت خارجه را در اختیار خواهند داشت. شخص ایاد علاوی هم ریاست شورای سیاست‌های استراتژیک را عهده‌دار خواهد شد.
مسعود بارزانی، رییس اقلیم کردستان عراق روز پنجشنبه در سخنانی در جریان یک نشست مطبوعاتی در بغداد گفت: «خدا را شکر ما دیشب به موفقیتی بزرگ دست پیدا کردیم، دستاوردی که یک پیروزی برای همه عراقی‌ها به شمار می‌رود.»
عراق که یکی از تولید‌کنندگان نفت اوپک به شمار می‌رود از هفتم ماه مارس سال ۲۰۱۰ میلادی یعنی روز برگزاری انتخابات پارلمانی بدون دولت بوده‌است چرا که در این انتخابات هیچ گروهی نتوانست پیروزی مطلق را به دست آورد و به همین دلیل گروه‌های مختلف برای به دست آوردن یک توافق که اکثریت پارلمانی را شامل شود، مدت هشت ماه بود که با یکدیگر مذاکره می‌کردند.
عامر الفیاض، رییس دپارتمان علوم سیاسی در دانشگاه بغداد در همین‌باره گفت: «مهم‌ترین مساله این است که ما موفق شدیم از تنگنا خارج شویم.» او ادامه داد: «تشکیل دولت اکنون قابل دسترس است.»
نمایندگان مجلس نمایندگان عراق همچنین روز پنجشنبه در دومین نشست خود پس از انتخابات پارلمانی در این کشور، اسامه النجیفی را که یک سنی است به عنوان رییس این مجلس انتخاب کردند.
قانون‌گذاران پارلمان عراق سپس رییس‌جمهوری را انتخاب کردند و رییس‌جمهوری شخصی را به عنوان نخستوزیر انتخاب و او را مسوول تشکیل کابینه کرد. این شخص۳۰ روز فرصت دارد تا کابینه تشکیل دهد. براساس توافق انجام شده جلال‌طالبانی، رییس‌جمهوری کنونی عراق در این سمت باقی خواهد ماند و نوری مالکی را مامور تشکیل کابینه خواهد کرد. مالکی در حال حاضر هم نخستوزیر عراق است و به این ترتیب در این سمت باقی خواهد ماند.
توافق اخیر در شرایطی به دست آمد که پیش از این ایاد علاوی، رهبر فهرست العراقیه تلاش فراوانی انجام داد تا مانع از آن شود که نوری مالکی در مقام نخست‌وزیری باقی بماند. فهرست العراقیه موفق شده‌بود در انتخابات پارلمانی عراق دو کرسی بیشتر از ائتلاف نوری مالکی به دست آورد. علاوی پیش از این بار‌ها هشدار داده بود که اگر فهرست العراقیه که متشکل از شیعیان و سنی‌های سکولار است از دستیابی به قدرت باز بماند، این احتمال وجود دارد که خشونت‌ها و شورش‌ها از سر گرفته شود.
تقسیم بندی سمت‌های بلندپایه در میان اقوام مختلف عراقی اقدامی ناگزیر برای پاسخگویی به اختلافات شدید قومی در میان اقوام و نژاد‌های مختلف عراقی است که این کشور را پس از حمله آمریکا به رزمگاهی برای خود تقسیم کرده‌اند.
این در شرایطی است که ایالات‌متحده در ماه اوت گذشته به طور رسمی به ماموریت نیروهای ایالات‌متحده در عراق پایان داد اما ۵۰ هزار نیروی آمریکایی برای مشاوره و کمک به نیروهای در حال آموزش پلیس و ارتش عراق در این کشور باقی ماندند. این نیروها قرار است سال آینده میلادی به طور کامل از این کشور خارج شوند. این در حالی است که روز پنجشنبه پس از انتخاب اسامه النجیفی به عنوان رییس مجلس عراق، نمایندگان وابسته به فهرست العراقیه شروع به شکایت و ابراز نارضایتی کردند و چنین اظهار داشتند که توافق به دست آمده مورد احترام همه گروه‌ها قرار نگرفته‌است. نمایندگان فهرست العراقیه خواستار بازگشت سه نفر از نمایندگان وابسته به این فهرست به پارلمان بودند که فعالیت آنان به دلیل اتهام وابستگی‌شان به حزب بعث عراق که در زمان صدام حسین قدرت را در اختیار داشت، ممنوع شده‌بود. العراقیه خواستار بازگشت این سه نماینده پیش از برگزاری رای‌گیری برای انتخاب رییس‌جمهوری در پارلمان شده‌بود اما این درخواست با مخالفت دیگر نمایندگان مواجه شد. به همین دلیل و در اعتراض به این موضوع ۶۰ نفر از نمایندگان وابسته به فهرست العراقیه پارلمان را ترک کردند.
فهرست العراقیه برای پذیرفتن فرمول اخیر تقسیم قدرت در عراق چهار شرط مطرح کرده بود: لایحه‌ای برای تشکیل یک نهاد امنیتی؛ انجام یک بررسی توسط کمیته‌ای که وظیفه آن بازبینی شکایت‌های زندانیان سیاسی باشد؛ وضع یک قانون در مورد توافق تقسیم قدرت؛ و لغو ممنوعیت سه نماینده عضو فهرست العراقیه که متهم به داشتن ارتباط با حزب بعث صدام‌حسین هستند.
جلب توافق فهرست العراقیه به این دلیل اهمیت داشت که پایگاه این حزب بیشتر در میان اقلیت سنی عراق است، اقلیتی که بستر بیشتر حملات شورشیان علیه نیروهای آمریکایی به‌شمار می‌روند و اگر به حاشیه رانده می‌شدند ممکن بود در آینده باز هم شاهد خشونت‌ها در عراق باشیم.
میانجیگر اصلی توافق انجام شده اخیر میان گروه‌های مختلف سیاسی در عراق، مسعود بارزانی، رییس اقلیم کردستان عراق بود.
با وجود توافق به دست آمده اخیر به‌نظر می‌رسد این توافق توافقی شکننده است و هر لحظه امکان فروپاشی آن وجود دارد.
ارسال نظر