یک بلژیکی نه‌چندان سرشناس

دو تن از مقامات نه‌چندان بلندپایه، اما دارای صلاحیت به عنوان رییس و نماینده ارشد اتحادیه اروپا انتخاب شدند گروه بین‌الملل - شادی آذری: مردی که به مدت کمتر از یک سال نخست‌وزیر بلژیک بود و یک تکنوکرات بریتانیایی که هرگز با انتخابات موفق به احراز سمتی نشده بود روز پنج‌شنبه گذشته توسط رهبران اتحادیه اروپا به عنوان نمایندگان ۲۷ کشور جهان برگزیده شدند تا سیاستگذاری‌هایشان را در بالاترین سطح ادامه دهند. انتخاب افراد نه‌چندان شناخته‌شده‌ای چون هرمن ون رومپوی و کاترین آشتون برای سمت‌هایی اینچنین بزرگ، عجیب به نظر می‌رسد.

برای نزدیک به یک دهه سیاستمداران اتحادیه اروپا بر سر قانون جدید این اتحادیه مشاجره داشتند و خواستار آن بودند که اروپا خود را به رهبرانی مجهز کند که بتوانند در عرصه جهانی اتحادیه‌شان را به پیشرفت برساند، اما تا زمانی که رهبران کشورهای اتحادیه در اجلاس بروکسل گردهم آمدند تا برای سمت‌های جدید یعنی ریاست شورای اروپا و مسوول امور خارجه یا نماینده ارشد اتحادیه دو تن را برگزینند، انگیزه آن‌ها برای این کار بیشتر به داستانی غم‌انگیز شبیه بود.

این رهبران در شرایطی به اجلاس وارد شدند که پیش‌بینی می‌شد نتوانند به توافقی در این زمینه دست یابند. دلیل آن هم یک دوره طولانی مذاکرات تلفنی بین دولت‌های عضو اتحادیه بود که تنها اختلاف‌نظرهای آنان را در مورد هدف از ایجاد چنین سمت‌هایی معلوم کرد. بریتانیا رسما انتظار داشت تونی بلر که پیش از این نخست‌وزیر بود به عنوان رییس اتحادیه اروپا برگزیده شود. توجیه آنان این بود که این سمت احتیاج به چنان شخصیت برجسته‌ای دارد که بتواند در پکن یا واشنگتن دی‌سی «موجب بند آمدن ترافیک» شود. سایر کشورها بخصوص کشورهای کوچک‌تر، بر این عقیده بودند که فردی متوسط باید برای این سمت انتخاب شود که تنها کمی بیشتر از یک مدیر برای گردهمایی‌های رهبران اتحادیه قدرت داشته باشد.

راه زمانی برای آقای رومپوی و خانم آشتون باز شد که سرانجام دولت بریتانیا آنچه را که هفته‌ها بود روشن شده بود، پذیرفت: اینکه حمایت کمی از تونی بلر به عمل می‌آمد و تقریبا توافق جمعی بر این بود که سمت ریاست اتحادیه با روش انتساب یک مدیر برای آن تداوم یابد. گوردون براون در دیدار رهبران سیاسی جناح چپ میانه که درست پیش از اجلاس اصلی برپا شد سرانجام با پذیرش اینکه نامزدی بلر به پایان رسیده است به اصرار بریتانیا پایان داد، اما در عوض تصمیم گرفت ترکیبی از سوسیالیست‌های اروپایی و حزب خلق اروپا که محافظه‌کاران اصلی اتحادیه را تشکیل می‌دهند، ایجاد کند و ریاست شورا را به یک نفر از راست میانه و مسوولیت امور خارجه را به یک نفر از چپ میانه بسپارد.

براون در ازای کنار گذاشتن بلر از خانوم آشتون برای سمت امور خارجه حمایت کرد. او یک تکنوکرات از حزب کارگر است که از اکتبر سال ۲۰۰۸ تاکنون به عنوان کمیسیونر تجارت اتحادیه اروپا مشغول به کار بوده است.

از سوی دیگر ون رومپوی زاهدی است که به سبک ژاپنی ریاضت می‌کشد و یک کاتولیک معتقد است. او تجربه اندکی در اجلاس‌های اتحادیه اروپا دارد، اما سال‌ها تجربه در زمینه مدیریت همکاران تندخو و زودرنج دارد. چون مدت‌ها در دولت‌های ائتلافی چندزبانه بلژیک خدمت کرده است. حتی مقامات کشور خودش هم معترفند که او شخصیتی کاریزماتیک نیست.

از انتخاب این دو مقام می‌توان دو درس آموخت: اول آنکه رهبران ملی اروپا آماده نیستند که در عرصه جهانی با رقبای واقعی خود شریک شوند و دیگر اینکه همه رهبران این کشورها از این تغییر قدرت خوشحال نیستند به همین دلیل است که باید منتظر منازعات رهبران این کشورها برای عقب راندن رقبایشان باشیم.