بیماری مسکن در آمریکا و بریتانیا

گروه بین‌الملل - بازار مسکن در ایالات متحده، بیمار است، اقتصاددانان و تحلیلگران اکراه دارند که این وضعیت را به احتضار تشبیه کنند اما در عین حال نمی‌توان آن را دوران نقاهت نامید، بلکه هنوز این بخش در وضعیت حاد بیماری قرار دارد و همین اوضاع حاد سبب شده است تا جورج بوش، رییس‌جمهور آمریکا طرحی را برای کمک به مالکان خانه که از وام‌های sub-prime برای خرید خانه استفاده کرده‌اند، ارائه داده است. این طرح می‌تواند شامل حال یک میلیون نفر صاحبخانه در ایالات متحده شود. با اینکه اقداماتی برای احیاء بخش مسکن در ایالات‌متحده آغاز شده است که مهم‌ترین آن طرح رییس‌جمهور است و همچنین کمک بانک مرکزی ایالات‌متحده به موسسات بانکی به شکل تزریق پول اما سیر قیمت‌های مسکن پس از حداقل یک دهه که رو به افزایش داشت، در حال تنزل است. کاهش قیمت‌ها به‌ویژه در شهرهای بزرگ محسوس است. شاخص ملی case-shiller در گزارشی اعلام کرد قیمت مسکن در ایالات‌متحده در سال تا سه ماهه سوم ۵/۴درصد تنزل یافته است که از سال ۱۹۸۷ تاکنون بالاترین میزان نزول قیمت‌های مسکن در این کشور است.

به نظر می‌رسد افزایش سریع و مداوم قیمت مسکن در ایالات‌متحده طی دهه اخیر، نوعی حباب در بازار مسکن آمریکا و برخی کشورهای دیگر ایجاد کرده بود که ناگزیر از ترکیدن بود. در روز پنج‌شنبه موسسه برادران تال بزرگ‌ترین سازنده خانه‌های تجملی و ویلایی اعلام کردند که وضعیت بازار مسکن در سه ماهه سوم به بدترین وضع در دهه اخیر رسیده است.

این موسسه گزارش داد که در فصلی که در۳۱اکتبر به پایان رسید، این موسسه حداقل ۸/۸۱میلیارد دلار ضرر کرده است. سفارش‌ها برای خانه‌های جدید ۳۳درصد در این سه ماه تنزل داشته است.

این اتفاق در بریتانیا هم در حال رخ دادن است. قیمت مسکن در این کشور که در دهه اخیر صعود چشمگیری را تجربه کرده است، در حال تنزل است. فقط در ماه اکتبر قیمت مسکن در بریتانیا ۸/۰ درصد تنزل کرد که بزرگ‌ترین و بالاترین میزان تنزل در قیمت مسکن در بریتانیا از سال ۱۹۹۵ تاکنون است. صاحبان خانه در آلمان و ژاپن هم رکودی را در قیمت ملک خود تجربه کرده‌اند. برای اقتصاددانان رکود بخش مسکن و تنزل قیمت زمین علامت ناخوشایندی است و ریسک آن را برای اقتصاد جدی می‌دانند. آنها می‌گویند حتی در دوران رکود بزرگ ایالات‌متحده بحران از تنزل در قیمت مسکن آغاز نشد.

با این همه در کشورهای نوظهور داستان متفاوت است و با اینکه بحران اخیر بازارهای مالی باعث تنزل قیمت‌های مسکن در بسیاری از کشورها شده است، این بحران تاثیری بر قیمت مسکن در اقتصادهای نوظهور نداشت. در استرالیا و سوئد هم که بانک‌های مرکزی آن برخلاف ایالات‌متحده نرخ بهره را افزایش دادند، قیمت مسکن به سرعت افزایش یافته است. این در حالی است که در ایرلند قیمت مسکن پس از آنکه سال گذشته ۱۵درصد افزایش یافت، در سال جاری تاکنون ۳درصد تنزل یافته است.

در ایالات‌متحده کاهش قیمت مسکن، تقاضای خارجی را برای خرید مسکن در این کشور افزایش داده است و برخی از اقتصاددانان معتقدند باید به این تقاضا با توجه به رکود فعلی سفارش وتقاضا پاسخ داد. این امر در کنار تلاش دولت برای کمک به وام‌گیرندگان نه تنها می‌تواند از رکورد بیش از اندازه این بخش در آمریکا جلوگیری کند، بلکه حتی می‌تواند جرقه احیاء رونق را بزند.

به اعتقاد این تحلیلگران غیر از واقعیت‌های عینی افزایش تعداد خریداران حتی در صورت محدود می‌تواند به لحاظ روانی نقش مشوق را برای دیگر مشتریان ایفا کند، درست مانند رستورانی که وقتی خالی است، هیچ کس وارد نمی‌شود اما به محض اینکه اولین نفر وارد آن شود، رستوران مانند آهن‌ربا توجه مشتریان دیگر را به خود جلب می‌کند. مجله اکونومیست در آخرین گزارش خود وضعیت مسکن در سراسر جهان را به تصویر کشیده است.

اقتصادهای نوظهور مانند سنگاپور، آفریقای جنوبی و نیوزیلند در صدر فهرست «افزایش قیمت مسکن» وجود دارند و ایالات‌متحده در پایین‌ترین جایگاه این فهرست با رشد منفی جا خوش کرده است.