کاهش یک میلیون بشکه‌ای تولید اوپک

گروه بین‌الملل- سرانجام پس از یک هفته تعلل و تصمیم‌گیری انفرادی اعضای اوپک برای کاهش میزان تولید، سرانجام دیروز این کشورها توانستند به یک اجماع در مورد کاهش سقف تولید دست پیدا کنند. کشورهای عضو اوپک که اکثرا وابستگی شدیدی به درآمدهای نفتی دارند پس از آغاز روند سقوط قیمت نفت از نیمه ماه سپتامبر، کم‌کم به فکر کاهش سقف تولید افتادند. اما تا دیروز نتوانسته بودند این حرکت‌ها را همسو کنند. نیجریه که اکنون ریاست دوره‌ای اوپک را برعهده دارد نخستین کشوری بود که از سطح تولید خود کاست. پس از این کشور، ونزوئلا اصلی‌ترین طرفدار کاهش سطح تولید در بین کشورهای عضو اوپک، تولید روزانه خود را ۵۰هزار بشکه در روز کاهش داد. اما این تحرکات پراکنده نتوانست بازار نفت را به طور جدی تکان بدهد. اخبار غیررسمی منتشر شده از کاهش تولید نفت عربستان سعودی و کویت نیز نتوانست بازار را چندان تحت تاثیر بگیرد. تحلیلگران عقیده داشتند اگرچه اخبار حاکی از کاهش تولید عربستان و کویت به میزان ۳۵۰هزار بشکه در روز است، اما این مساله که به طور رسمی اعلام نشده، ابهاماتی را به وجود آورده است. به نظر می‌رسید بازار نفت در حال خروج از دست اوپک است اوپکی که نزدیک به ۴۰درصد بازار نفت را در دست دارد.

عدم واکنش شدید بازار نفت به کاهش تولید اوپک باعث شد تا ادموند داکورو دست به کار شود و طی روزهای هفت و هشت اکتبر نامه‌هایی را به وزرای عضو اوپک بنویسد تا آنها از کاهش قیمت‌ها حمایت کنند. نامه‌نگاری‌های رییس سرانجام کارگر افتاد و روز یکشنبه ایران و الجزایر نیز به جمع حامیان کاهش تولید نفت پیوستند.

داکورو در گفت‌وگوی تلفنی با خبرگزاری رویتر گفت: کاظم وزیری‌هامانه، وزیر نفت ایران و شکیب خلیل، ‌وزیر انرژی الجزایر نیز موافقت و پشتیبانی خود را از کاهش سقف تولید اعلام کرده‌اند. به دنبال این اجماع به وجود آمده در میان اعضای اوپک، این سازمان تصمیم دارد به میزان یک میلیون بشکه در روز از سقف تولید خود بکاهد. به دنبال انتشار این اخبار تحلیل‌های مختلفی در مورد سطح تولید آینده اوپک ارائه شد.

گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که میزان تولید روزانه اوپک ۲۸میلیون بشکه است که با احتساب کاهش یک میلیون بشکه، سقف تولید اوپک به ۲۷میلیون بشکه در روز می‌رسد. اما خبرگزاری رویتر به نقل از آمارهای سازمان بین‌المللی انرژی نوشت که سازمان کشورهای صادرکننده نفت در ماه سپتامبر روزانه ۲۹میلیون و ۴۷۰هزار بشکه نفت را به بازارهای جهانی پمپ کرده است. آنتونی نونا، تحلیلگر بازار انرژی با اشاره به این اضافه تولید می‌گوید: قیمت بالای انرژی در ماه‌های ژوئن و جولای که باعث شده سطح قیمت نفت اوپک برای اولین بار در تاریخ از ۷۰دلار در هر بشکه عبور کند، طمع برخی اعضای اوپک را برانگیخت که باعث شد بدون اعلام قبلی استخراج خود را افزایش دهند. همین تولید بدون برنامه سرانجام کار دست اوپک داد هر چند نباید تولید غیر اوپکی‌ها را هم در این میان از نظر دور داشت.

اعلام خبر کاهش سقف تولید اوپک باعث شد تا قیمت نفت در بازارهای جهانی رشد کند. هر بشکه نفت پایه سبک و شیرین آمریکا دیروز در نیمروز معاملاتی با نزدیک به یک‌دلار افزایش قیمت به ۷۸/۶۰دلار در هر بشکه رسید. در بازار کالای لندن نیز بشکه‌های نفت برنت دریای شمال هم راه صعود قیمت‌ها را در پیش گرفته و بهای خود را به بالای ۶۰دلار رساندند. نفت برنت دیروز تحت تاثیر آزمایش هسته‌ای کره‌شمالی نیز قرار گرفت و در کل روز پرنوسانی را تجربه کرد.

این کاهش یک‌میلیون بشکه‌ای تولید نفت نخستین تغییر رسمی اوپک در سقف تولید از جولای سال ۲۰۰۵ تاکنون است در آن زمان اوپک تولید روزانه خود را به میزان ۵۰۰هزار بشکه در روز افزایش داد.

اگرچه اوپک برای کاهش یک‌میلیون بشکه‌ای نفت تولیدی خود اعلام آمادگی کرده و توافق‌ها به عمل آمده است اما رییس دوره‌ای این سازمان اعلام کرد اجلاس فوق‌العاده این سازمان در روزهای ۱۸ و ۱۹ اکتبر در مقر این سازمان در وین همچنان به قوت خود باقی است. برخی تحلیلگران عقیده دارند که این کاهش تولید آخرین کاهش تولید و آخرین حربه اوپک در برابر کاهش قیمت‌ها است چرا که به دلیل وابستگی شدید اقتصاد اوپکی‌ها به نفت خام بسیاری از این کشورها نمی‌توانند برای مدت طولانی کاهش تولید را ادامه دهند.

دبیرخانه اوپک مدت زمان کاهش یک‌میلیون بشکه‌ای تولید را ۲ ماه عنوان کرده است. اوپک امیدوار است در این ۲ ماه با رسیدن به فصل سرما یک بار دیگر میزان تقاضا در بازارهای جهانی به سطحی برسد که بتواند قیمت‌ها را افزایش دهد.

طولانی شدن مدت زمان کاهش تولید یک خطر دیگر نیز برای اوپکی‌ها به غیر از دست دادن درآمدهای نفتی دارد و آن هم از دست دادن سهم بازار است. هم اکنون با این کاهش تولید نیز سهم بازار اوپک به کمتر از ۴۰درصد خواهد رسید. از آنجا که واردکنندگان الزاما میزان تقاضای خود را با میزان عرضه اوپک هماهنگ نمی‌کنند، به دنبال راه‌های دیگری برای واردات نفت خواهند رفت و مقصد نهایی آنها جایی نخواهد بود به غیر از کشورهای تولیدکننده غیر اوپک. به این ترتیب روز به روز از سهم بازار اوپک کاسته شده و بر سهم بازار غیر‌اوپکی‌ها افزوده می‌شود.

جدیدترین نظرسنجی بلومبرگ نشان می‌دهد که تحلیلگران انتظار دارند نفت این هفته در مسیر افزایش قیمت گام بردارد. تقریبا هر ۳۴ تحلیلگری که از سوی بلومبرگ مورد پرسش واقع شده‌اند عقیده دارند که قیمت نفت در روزهای آینده افزایش پیدا خواهد کرد.