نبرد شیمیایی در موصل؟

دنیای اقتصاد: ارتش عراق در موصل در حال پیشروی است. نیروهای داعش وارد جنگ چریکی و پارتیزانی شده‌اند. به نظر می‌رسد موصل به یک حلب دیگر تبدیل شود زیرا از یکسو ارتش عراق در حال کوبیدن آنجا است و از سوی دیگر داعش به تخریب و ویرانگری ادامه می‌دهد. به‌گونه‌ای که این باور نزد بسیاری از کارشناسان مطرح شده است که عقب‌نشینی داعش بدون هزینه نخواهد بود. با این حال، چنین به نظر می‌رسد که یک تقسیم کار میان نیروهای عراقی صورت گرفته است.

منابع کردی می‌گویند نیروهای پیشمرگه پیشروی خود در شرق موصل را پایان داده و در حال پاکسازی منطقه از مین‌ها و بمب‌ها هستند. به گزارش الجزیره، نیروهای پیشمرگه طبق توافق صورت گرفته با نیروهای عراقی، در محور شرق دیگر تحرکی نخواهند کرد. در حالی که ارتش عراق از سمت جنوب از القیاره پیشروی را شروع کرده است. ارتش عراق می‌گوید پرچم این کشور را بر ساختمان فرمانداری الحمدانیه در شرق موصل برافراشته است. ارتش عراق علاوه بر الحمدانیه کنترل شهر الشوره و روستای العباسیه در شهر نمرود در جنوب را به دست گرفته است. نیروهای آزاد‌کننده الحمدانیه توانستند بیش از ۲۵نیروی داعش را بکشند. نیروهای پلیس فدرال هم ۳۵۲ کیلومتر از جنوب موصل را آزاد کرده‌اند. سرهنگ یحیی رسول، سخنگوی فرماندهی عمیات مشترک، اعلام کرد که نیروهای حشد شعبی، حشد عشایری و نیز حشد وطنی به ریاست اثیل النجیفی، استاندار سابق نینوا نقش زیادی در هدایت عملیات دارند. روز سه‌شنبه که سومین روز عملیات موصل بود، داعش در بیانیه‌ای اعتراف کرد که کنترل هشت روستا را از دست داده است.

احتمال استفاده داعش از سلاح شیمیایی

این تحولات در حالی است که مسوولان آمریکایی اعلام کردند ممکن است داعش از سلاح‌های شیمیایی استفاده کند. به گزارش رویترز مقامات آمریکایی اگرچه چنین احتمالی را در نظر دارند اما می‌گویند قدرت فنی داعش برای ساخت چنین سلاح‌هایی بسیار محدود است. یکی از مسوولان آمریکایی در این باره گفت: «نیروهای آمریکایی به شکل منظم جمع‌آوری ترکش‌های خمپاره‌های شلیک‌شده از سوی داعش برای انجام آزمایش‌ها جهت بررسی احتمال وجود مواد شیمیایی در این خمپاره‌ها را آغاز کرده‌اند، چراکه گروه تروریستی داعش چند ماه پیش از عملیات موصل نیز از گاز خردل استفاده کرده بود.» به گفته این مسوول، داعش در این حمله نیروهای محلی عراق را هدف گرفته بود نه نیروهای آمریکایی یا ائتلاف. این مسوول آمریکایی که خواست نامش فاش نشود به خبرگزاری رویترز گفت با توجه به شیوه‌های غیرانسانی که داعش در حملاتش به کار می‌گیرد وقوع چنین رویدادی عجیب نیست. در عراق حدود ۵ هزار نیروی آمریکایی حضور دارند و مسوولان اعلام کردند که بیش از ۱۰۰تن از آنها با نیروهای عراقی و پیشمرگه در حمله موصل از طریق ارائه مشاوره به فرماندهان و حمایت هوایی مشارکت دارند اما مسوولان اعلام کردند این نیروها در خطوط مقدم جنگ حضور ندارند. جف دیویس، سخنگوی پنتاگون نیز اعلام کرد، داعش به ساکنان موصل اجازه خروج از شهر را نمی‌دهد و می‌خواهد از آنها به‌عنوان سپرانسانی استفاده کند. وی افزود: «غیرنظامیان از مدت‌ها پیش در محاصره داعش هستند و هیچ تغییری در وضع آنها رخ نداده است.»

عراق: قائل به جدول زمانی برای موصل نیستیم

سعد الحدیثی، سخنگوی دولت عراق، در سخنانی اعلام کرد که کشورش نمی‌تواند جدول زمانی برای آزادی موصل تعیین کند. وی گفت:«دولت عراق تلاش می‌کند پیروز میدان باشد و شهر موصل را در سریع‌ترین زمان ممکن آزاد کند. ما امیدواریم که آزادی این شهر ظرف مدت زمان کوتاهی اتفاق بیفتد اما در هر حال این مساله به روند عملیات نظامی بستگی دارد.» وی گفت: «دولت عراق می‌خواهد مثل عملیات الشرقاط و القیاره در موصل نیز برای حفظ جان غیرنظامیان تلاش کند. میلیون‌ها اعلامیه در شهر موصل پخش شده که در آن از ساکنان شهر خواسته شده در منازلشان بمانند و از مناطق تجمع تروریست‌ها دور شوند.» به گزارش سومریه نیوز، الحدیثی گفت: «در این اعلامیه‌ها همچنین دستوراتی درباره سلامتی غیرنظامیان و برخورد مثبت همزمان با ورود نیروهای عراقی به شهر داده شده است. در صورت خروج غیرنظامیان هماهنگی میان فرماندهان نظامی و طرف‌های دولتی درباره ایجاد گذرگاه‌های امن وجود دارد.»

مسکو: مسیر عبور داعش به سوریه را سد می‌کنیم

وزیر خارجه روسیه درباره عملیات آزادسازی موصل گفت، اگر نیروهای تروریستی داعش فرصت پیدا کنند موصل را ترک کرده و به سوریه بروند، در این صورت مسکو تصمیمات سیاسی و نظامی مناسب را اتخاذ خواهد کرد. به گزارش خبرگزاری «اینترفکس»، لاوروف افزود:«ما اوضاع را ارزیابی می‌کنیم و در صورت وقوع این مساله تصمیمات سیاسی و نظامی مقتضی را اتخاذ خواهیم کرد. من امیدوارم که ائتلاف به رهبری آمریکا، که به‌طور فعال در عملیات آزادسازی موصل درگیر است، این مساله را نیز مد نظر قرار دهد.»

العبادی: حضور ترکیه را برنمی‌تابیم

در همین حال، آنچه بر عملیات موصل سایه افکنده و احتمال دارد آن را تحت تاثیر قرار دهد حضور نیروهای ترکیه در این عملیات است. اگرچه اردوغان با سرسختی معتقد است که به دلیل مرز ۳۵۰ کیلومتری این کشور با عراق هیچ‌کس را یارای مخالفت با او برای حضور در عملیات موصل نیست اما اکنون جنگ لفظی میان او و العبادی بالا گرفته است. بر همین اساس، به گزارش راشاتودی، ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه در تماس تلفنی با حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق بر حمایت مسکو از تلاش‌های بغداد در مبارزه با تروریسم تاکید کرد. العبادی نیز موضع خود را در قبال حضور نیروهای ترکیه در خاک عراق به پوتین ابلاغ کرد و گفت: «حضور نیروهای ترکیه‌ای در بعشیقه در شمال شرق موصل از نظر ما رد شده است و ما موضع یکسانی در این باره داریم و آنها را در صورت مداخله در درگیری‌های موصل نیروهای متخاصم به حساب می‌آوریم.» همین مساله موجب شده برخی به این باور برسند که احتمال درگیری ارتش عراق با ترکیه را دور از ذهن ندانسته‌اند.

با این حال، آنچه در مورد عملیات موصل جالب توجه است فضای روانی حاکم بر ساکنان موصل است. به گزارش سی‌ان‌ان، اگرچه بسیاری از شهروندان موصل گریخته یا در خانه‌ها و زیرزمین‌ها پناه گرفته‌اند اما دغدغه ذهنی بازگشت داعش ساکنان را آزاد می‌دهد و امنیت و آسایش فکری را از آنها ربوده است. سی‌ان‌ان می‌افزاید آنها که در زیر یوغ داعش زندگی را سپری کرده‌اند می‌گویند داعش از آنها می‌پرسید آیا سلاح، تلفن یا پول دارند یا خیر. در صورت داشتن هر یک از اینها مجازات در انتظارشان بود. اکنون ساکنان موصل دچار «ترسی روانی» شده و به همه مظنون هستند. اکنون بازار شایعات داغ است. در میان مردم شایع شده که داعش در حال بازگشت است. همین شایعه کافی است تا آزار روحی- روانی ساکنان موصل شدت یابد.