تلاش ایران و آمریکا برای دستیابی به «اصول توافق» هسته‌ای

گروه دیپلماسی: آمریکا و مذاکره‌کنندگان ایرانی مشتاقانه تلاش می‌کنند سند مشترکی را برای سرعت بخشیدن به مذاکرات توافق هسته‌ای آماده کنند، اما منابع دیپلماتیک به المانیتور گفته‌اند: انتظار نمی‌رود این سند تا زمان جلسه با ۶ قدرت جهان در روز یکشنبه ۱۸ ژانویه آماده شود. به گزارش المانیتور، یک دیپلمات حاضر در مذاکرات در تاریخ ۱۷ ژانویه در پاسخ به این پرسش که آیا این سند برای ارائه به دیگر اعضای گروه ۱+۵ آماده خواهد شد یا خیر، گفت: «این سند در این دوره از مذاکرات آماده نمی‌شود.»

منابع دیپلماتیک گفتند این سند که آمریکا و ایران روی پیش‌نویس آن کار می‌کنند، «اصول توافق» نام دارد و آشکارا چارچوب توافقی است که ایران و گروه ۱+۵ قصد دارند تا ماه مارس به آن دست‌یابند.

هم جان کری، وزیر امورخارجه آمریکا و هم محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران که طی هفته گذشته دو بار در پاریس و ژنو دیدار کرده‌اند، ابراز امیدواری کرده‌اند که این دور از مشاوره‌های ایران و آمریکا به سرعت بخشیدن به توافق نهایی کمک خواهد کرد. هر دو طرف با انبوهی از فشارهای سیاسی داخلی مواجه هستند و بر ضرورت دستیابی به توافق در مهلت جدید تعیین شده تاکید کرده‌اند. گرچه دو طرف جدیت، مهارت و تمایل به دستیابی به توافق از طرف یکدیگر را تحسین کرده‌اند؛ اما همچنان حتی در آماده کردن سند اصول کلی دچار مشکل هستند. ازجمله چالش‌برانگیزترین موضوعات برای توافق، آنهایی هستند که سال گذشته نیز مساله‌ساز بودند: یعنی اندازه ظرفیت غنی‌سازی ایران، سرعت لغو تحریم‌ها و مدت زمان توافق نهایی.

علی واعظ محقق ارشد ایرانی از گروه بین‌المللی بحران‌، به المانیتور گفت: «مذاکرات چند روز گذشته بین تیم‌های مذاکره‌کننده ایرانی و آمریکایی فشرده‌ترین و متمرکزترین مذاکرات از سال ۲۰۱۳ تاکنون بوده است.» او افزود: «فکر می‌کنم هدف آنها تهیه چارچوبی است که خطوط کلی توافقی را روشن می‎کند که قرار است توسط ایران و آمریکا به دیگر اعضای گروه ۱+۵ در جلسه ۱۸ ژانویه ارائه شود.» واعظ گفت: «میزان پیشرفتی که در دستیابی به این هدف حاصل می‌شود، تعیین‌کننده آینده این مذاکرات است. با توجه به اینکه فشارها بر تهران و واشنگتن افزایش یافته است، هر دو طرف کاملا آگاهند که وضع موجود قابل دوام نیست.»

اواخر روز ۱۶ ژانویه هلگا اشمید، معاون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به تیم‌های مذاکره‌کننده ایران و آمریکا پیوست. اشمید روز ۱۷ ژانویه با همتایان ایرانی و آمریکایی خود دیدار کرد. از سوی دیگر عصر شنبه، ایران و روسیه جلسه‌ای دوجانبه را برگزار کردند.

روز یکشنبه، ۱۸ ژانویه، نیز چین و ایران جلسه‌ای دوجانبه داشتند. بعد از آن، جلسه ۶ قدرت بزرگ جهان و ایران آغاز شد. طرفین به دنبال آن هستند که برای توافق نهایی تا ماه مارس، به یک چهارچوب برسند و امیدوارند این جلسه در ژنو به تسریع این مساله کمک کند.

روز جمعه، ۱۶ ژانویه، باراک اوباما، رئیس‌جمهوری آمریکا و دیوید کامرون، نخست‌وزیر بریتانیا، به شدت دربرابر احتمال وضع تحریم‌های جدید توسط کنگره آمریکا علیه ایران، موضع‌گیری کردند و گفتند چنین اقدامی نقض توافق موقت هسته‌ای با ایران است و چشم‌انداز توافق از طریق مذاکره را به خطر می‌اندازد. اوباما در کنفرانس خبری با حضور کامرون در کاخ سفید گفت: «سوالی که از اعضای کنگره دارم این است که دقیقاچه کاری قرار است انجام شود؟»

او همچنین هشدار داد در صورت تصویب لایحه تحریم‌های جدید علیه ایران، آن را وتو خواهد کرد.