«المانیتور» از پیشنهاد جدید هستهای خبر داد
ایجاد خط مستقیم بانکی بین ایران وآمریکا
گروه دیپلماسی: در آستانه نشست سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، آمریکا و مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مسقط پایتخت عمان، پایگاه خبری «المانیتور» به نقل از یک دیپلمات سابق آمریکایی نوشت در حالی که مذاکرات هستهای در آستانه ضرب‌الاجل تعیین شده در ۲۴ نوامبر (۳ آذر) وارد مرحله‌ای مهم شده، واشنگتن پیشنهاد ایجاد خط مستقیم بانکی را بین نهادهای مالی ایران و آمریکا مطرح کرده است. همزمان معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور ایران اعلام کرد که احزاب آمریکا به دنبال رسیدن به تفاهم هستهای با ایران هستند. موضوعی که در اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز انعکاس یافت و گفت که تمرکز آمریکا بر مساله هستهای است و هدف ما برای دستیابی به توافق با ایران مهم و ارزشمند است. به گزارش «ایرنا»، دیپلمات آمریکایی که در جریان مذاکرات حضور دارد، به شرط افشا نشدن نام خود، به المانیتور گفت که پیشنهاد آمریکا برای ایجاد خط مستقیم بانکداری با ایران به عنوان یکی از مشوق‌های دولت «باراک اوباما» روی میز مذاکرات این کشور با گروه ۱+۵ قرار دارد.
به نوشته المانیتور، یکی از مقامات مذاکره‌کننده ایرانی از اظهارنظر در این زمینه خودداری کرد. براساس این گزارش، هرچند سخنگوی وزارت خزانه‌داری آمریکا نیز از اظهارنظر در این زمینه خودداری کرده است، اما «تیلور کولیس» دستیار حقوقی و سیاسی شورای ملی آمریکایی‌های ایرانی تبار (نایاک) به المانیتور گفت که ما نیز نشانه‌هایی درباره چنین طرح پیشنهادی شنیده‌ایم.
کولیس گفت: «چنین کانال مستقیمی چند هدف دارد؛ نخست، این کانال ارتباطی مبادلات مجاز بین آمریکا و ایران را به دلیل فقدان مسیری روشن برای چنین انتقالاتی تسهیل خواهد کرد.» با وجود اینکه فروش مواد غذایی، دارو و برخی وسایل و تجهیزات ارتباطی براساس تحریم‌های آمریکا مجاز است، اما تامین‌کنندگان آمریکایی این محصولات برای یافتن مسیری قانونی و معتبر برای دریافت پول خود با مشکلاتی مواجه بوده‌اند.
بنا بر این گزارش، افزون بر این، پرداخت وجوه ارسالی شخصی از ایران به خارج و برعکس، با موانعی مواجه بوده و دانشجویان ایرانی مقیم آمریکا در انتقال وجوه نقد لازم برای پرداخت صورتحساب‌های خود دچار مشکل بوده‌اند؛ حتی برخی از نهادهای خیریه مستقر در آمریکا به دلیل تلاش برای ارسال کمک به ایران تعطیل شده‌اند.
کولیس درخصوص دومین هدف گفت: «دومین هدف مهم، ایجاد چنین کانال مستقیمی، ارسال این پیام به بانک‌های خارجی و اروپایی است که می‌توانند عملیات عادی خود را با ایران از سر گیرند.» به نوشته المانیتور، نایاک در بیانیه‌ای سیاسی که چهارم نوامبر (۱۳آبان) منتشر شد، افزود: «ایجاد کانال مستقیم بانکداری، تبعات مثبتی بر توافق هستهای خواهد داشت زیرا تعهد آمریکا را درقبال لغو تحریم‌ها در مقابل محدود کردن برنامه هستهای ایران نشان خواهد داد.» در این بیانیه که نسخه‌ای از آن در اختیار المانیتور قرار گرفته، آمده است: «ایجاد کانال مستقیم مالی می‌تواند ازطریق تضمین مشوق‌های آمریکا در لغو تحریم‌ها به تقویت توافق هستهای کمک کند.»
پایگاه المانتیور در بخش دیگری از این گزارش خود آورده است که درصورت امضای توافق هستهای، شرکت‌های اروپایی و غیرآمریکایی بیش از شرکت‌های آمریکایی از منافع آن برخوردار خواهند شد. کشورهای اروپایی روابط اقتصادی با ایران را در همین چند سال گذشته قطع کردند که علت اصلی آن تحریم‌های آمریکا بود که مانع دسترسی ایران به سیستم مالی بین‌المللی شد، اما شرکت‌های آمریکایی از سال ۱۹۹۵ از سرمایه‌گذاری و تجارت با ایران محروم شده‌اند.
«الیزابت روزنبرگ» مشاور سابق وزارت خزانه‌داری آمریکا در مصاحبه با المانیتور گفت: «شخصا تصور می‌کنم حتی درصورت ایجاد کانال مستقیم بانکداری، اشخاص آمریکایی در مراودات تجاری با چالش بیشتری مواجه شوند. چنین کانالی فقط ممکن است عملیات مبادلات مالی را برای برخی شرکت‌های خارجی و بانک‌ها تسهیل کند.»
او افزود: «از جمله احتمالات این است که این کانال برای انتقال آسان درآمدهای حاصل از فروش نفت مورد استفاده قرار گیرد. چنین کانالی ممکن است با تایید واشنگتن ایجاد شود، اما به‌این معنا نیست که افراد در آمریکا می‌توانند در ایران سرمایه‌گذاری کنند یا مبادلات تجاری در حجم بزرگ با این کشور داشته باشند.»
براساس توافق موقت هستهای امضاشده بین ایران و گروه ۱+۵ سال گذشته وزارت خزانه‌داری آمریکا وعده داد کانالی برای تسهیل انتقال کمک‌های انسان دوستانه و دستیابی ایران به بیش از ۱۰۰ میلیون دلار دارایی بلوکه شده‌اش در خارج ایجاد کند. چنین کانالی با تاخیر فراوان در ماه مه (اردیبهشت) ایجاد شد و اسامی بانک‌هایی که می‌توانند از آن استفاده کنند، مشخص نشده است.
روزنبرگ که در حال حاضر از محققان ارشد اندیشکده «نیو آمریکن سیکیوریتی» است، گفت: «اوباما ممکن است به جای تغییر حکم کنونی رئیس‌جمهوری آمریکا در وضع تحریم‌ها، مجوز جدیدی برای تایید چنین فعالیت‌هایی صادر کند.» مشاور سابق وزارت خزانه‌داری آمریکا درباره اجازه استفاده از دلار به المانتیور گفت: «به نظر می‌رسد با این پیشنهاد، توانایی ایران در استفاده از نظام مالی آمریکا از جمله توانایی استفاده از دلار افزایش خواهد یافت، اما لغو کامل تحریم‌ها به «توافقی بزرگ» نیاز دارد که به نظر نمی‌رسد در مراحل اولیه توافق لحاظ شود.» او درباره عضویت دوباره ایران در سوئیفت نیز همین دیدگاه را داشت و گفت: «هر چند این امر منوط به تصمیم اروپایی‌ها به‌عنوان گردانندگان این نظام است، اما آنها باید در این زمینه با آمریکا هماهنگی کنند.» المانتیور در پایان نوشت: «به‌دلیل فقدان کانال مستقیم مجاز، آمریکایی‌های علاقه‌مند به فعالیت‌های تجاری با ایران اغلب به روش‌های غیرشفافی مانند حواله یا دیگر سامانه‌های غیرمستقیم انتقال پول به خارج متوسل می‌شوند.»
بخشنامه تحریمی جدید خزانه‌داری آمریکا
در همین ارتباط و در خبری دیگر، اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا با صدور بخشنامه جدیدی اعلام کرد که ایرلاین‌های غیرآمریکایی نمی‌توانند ازطریق موسسات مالی آمریکایی پولی بابت عبور از آسمان ایران یا فرود اضطراری در خاک ایران به این کشور پرداخت کنند. به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از پایگاه اینترنتی «اکسپرت لاوبلاگ»، براساس این بخشنامه جدید، پرداخت‌های شرکت‌های هواپیمایی خارجی نمی‌تواند از طریق سیستم مالی آمریکا صورت پذیرد؛ یعنی تنها شرکت‌های هوایی آمریکایی می‌توانند از سیستم مالی آمریکا برای پرداخت پول بابت پرواز بر فراز آسمان ایران یا فرود اضطراری در این کشور استفاده کنند.
این تغییر سیاست پس از آن صورت گرفته است که گزارش‌های جدید حکایت از افزایش حجم پروازهای بین‌المللی بر فراز آسمان ایران دارد، زیرا شرکت‌های هوایی کمتر از آسمان کشورهای عراق و اوکراین استفاده می‌کنند. دو شرکت ایرفرانس و ویرجین آتلانتیک، پروازهای خود از آسمان عراق را به حالت تعلیق در آورده‌اند. طبیعتا این بخشنامه فضا را برای استفاده شرکت‌های غیرآمریکایی از موسسات مالی غیرآمریکایی جهت پرداخت پول به ایران باز گذاشته است. اما با توجه به جریمه‌های هنگفت اعمال شده از سوی آمریکا علیه بانک‌های خارجی به دلیل همکاری با ایران، احتمالا بانک‌های خارجی تمایلی به تن دادن به این پرداخت‌های پرریسک نخواهند داشت، به خصوص اینکه رقم این پرداخت‌ها نیز ناچیز است.
احزاب آمریکا به دنبال توافق هستهای
از سوی دیگر و در ارتباط با تحولات هستهای، معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری ایران با اشاره به نیاز ۲ حزب آمریکا به ایران برای انتخابات ۲۰۱۶ گفت: «آنها به دنبال رسیدن به تفاهم هستهای و تحصیل همکاری استراتژیک ایران در مسائل منطقه به ویژه در مبارزه با داعش خواهند بود و ضرورت آن، احترام به حقوق ملت ایران است.»
به گزارش خبرگزاری فارس، حمید ابوطالبی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در صفحه توییتر خود با اشاره به انتخابات آمریکا و نتایج آن نوشت: «انتخابات آمریکا در حال پایان یافتن است و جمهوری خواهان، هر دو مجلس نمایندگان و سنا را با اکثریت در کنگره به دست گرفته و در فرمانداری‌ها برنده شده‌اند.»
ابوطالبی با بیان اینکه اکنون برای انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۱۶، هر دو حزب آمریکا به ایران احتیاج دارند، تاکید کرد: «به خصوص جمهوری‌خواهان که می‌کوشند در سیاست خارجی تحول ایجاد کنند.» معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهوری یادآور شد: «لذا هر دو حزب آمریکا به دنبال رسیدن به تفاهم هستهای با ایران و تحصیل همکاری استراتژیک ایران در مسائل منطقه به ویژه در مبارزه با داعش و...خواهند بود.»
ابوطالبی ضرورت‌های این تعامل را احترام به حقوق ملت ایران، اعتراف آمریکا به قدرت منطقه‌ای ایران و پذیرش آن به عنوان اصلی‌ترین بازیگر در تعاملات منطقه‌ای خواند و افزود: «این تحول الزاماتی دارد، اگر چه باز هم، این می‌تواند فرصت خوب تعامل و حل مساله هستهای و مقابله با افراطی‌گری و سرکوب تروریسم در عراق و سوریه باشد.»
واریز قسط چهارم دارایی های مسدود شده
بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: قسط چهارم از دور دوم آزادسازی دارایی های مسدود شده ایران به حساب این بانک واریز شد.
به گزارش ایرنا از روابط عمومی بانک مرکزی، مبلغ ۵۰۰میلیون دلار آمریکا براساس توافق ایران و گروه ۱+۵ بابت بدهی کشورهندوستان در قالب قسط چهارم از طریق بانک مرکزی امارات دریافت و به حساب بانک مرکزی ایران واریز شد.
با احتساب واریز قسط چهارم مبلغ ۱.۹ میلیارد دلار از کل مبلغ ۲.۸ میلیارد دلار به حساب بانک مرکزی واریز شده است. همچنین طبق این توافقات، در مرحله اول ۴.۲ میلیارد دلار دیگر از درآمدهای نفتی طی ۸ قسط دریافت شده بود.
در راستای توافق ژنو بناست ۲.۸ میلیارد دلار در قالب ۶ قسط به حساب ایران واریز شود.
تیم مذاکره کننده ایرانی در راستای مذاکرات با ۱+۵ طی ماه های گذشته با غرب به توافق رسید که در ابتدا ۴.۲ میلیارد دلار از دارایی های نفتی ایران که در کشورهای غربی در پی تحریم ها بلوکه شده بود در قالب چند قسط آزاد شود و در اختیار ایران قرار گیرد. بعد از اتمام سررسید قسط های ۴.۲ میلیارد دلاری و ادامه مذاکرات ایران با ۱+۵ توافق دیگری انجام شد با این محور که ۲.۸ میلیارد دلار دیگر از دارایی های بلوکه شده ایران در قالب شش قسط آزاد شود. براساس توافقات بناست مبلغ دو میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار از دارایی های بلوکه شده در چهار قسط ۵۰۰ میلیون دلاری و دو قسط ۴۰۰ میلیون دلاری در فواصل زمانی حدود سه هفته ای آزاد و در اختیار ایران قرار گیرد.
آنطور که در زمان بندی توافق دوم ژنو قید شده ۲۶ شهریور ماه مصادف با ۱۷ سپتامبر موعد دریافت سومین قسط ۲.۸ میلیارد دلاری به ارزش ۴۰۰ میلیون دلار بود که در اختیار ایران قرار گرفت.
براساس زمان بندی توافق ژنو بناست دو قسط پایانی ۲.۸ میلیارد دلار به ترتیب به ارزش ۵۰۰ و ۴۰۰ میلیون دلار در روز ۱۲ آبان ۱۳۹۳ (۳ نوامبر ۲۰۱۴) و روز دوم آذر ۱۳۹۳ (۲۳ نوامبر ۲۰۱۴) سررسید شود.
تمرکز بر موضوع هستهای
همزمان، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در پاسخ به سوالی درباره ۱۳ آبان گفت: «فارغ از حوادث روز سه‌شنبه تمرکز ما روی مذاکرات هستهای قرار دارد و این حقیقت را تغییر نداده است که هدف ما برای دستیابی به توافق با ایران مهم و ارزشمند است.»
به گزارش «ایسنا»، جن ساکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری هفتگی خود در پاسخ به ادعای اخیر روزنامه نیویورک تایمز درباره انتقال ذخایر اورانیوم ایران به روسیه که روز سه‌شنبه از سوی ایران رد شد، گفت: «ما توافقی را که نتوانیم مورد راستی‌آزمایی قرار دهیم نمی‌پذیریم. واضح است که روس‌ها نقش مهم و سازنده‌ای در مذاکرات ایران و ۱+۵ داشته‌اند. آنها با تمام اعضای ۱+۵ برای ارائه ایده‌های منطقی و خلاقانه که به پیشبرد اهداف‌مان کمک کرده همکاری کرده‌اند، اما من بیش از این اطلاعات دیگری ندارم.»
ساکی افزود: «واضح است که ما وعده‌هایی نمی‌دهیم که نتوانیم آنها را عملی کنیم؛ بنابراین من تنها به شما یادآوری می‌کنم که افراد زیادی این مذاکرات را دنبال می‌کنند.» او تاکید کرد: «من هیچ یک از این گزارش‌ها را تایید نمی‌کنم، اما یادآوری می‌کنم که هدف ما از ابتدا جلوگیری از دستیابی ایران به ظرفیت تولید سلاح هستهای بوده است.»
او در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا عمان به عنوان محل برگزاری نشست سه‌جانبه کری، ظریف و اشتون نماینده ۱+۵ در مذاکرات تعیین شده، گفت: «عمان در مذاکرات هستهای ایران نقشی سازنده داشته که ما از آن قدردانی می‌کنیم و آنها همواره از این مذاکرات حمایت کرده‌اند و این دلیلی است که ما عمان را برای برگزاری این نشست انتخاب کرده‌ایم.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد: «انتخاب عمان به عنوان محل بعدی مذاکرات هستهای به دلیل در دسترس نبودن این کشوربرای خبرنگاران نیست و ما به همراه وزیر امور خارجه خبرنگاران زیادی را به عمان می‌بریم.»
جن ساکی ادامه داد: «با این حال ما به تصمیم خود برای محرمانه نگه داشتن روند مذاکرات ادامه می‌دهیم، چون معتقدیم این کار به سازنده بودن آن کمک می‌کند.» او در پاسخ به سوال دیگری در خصوص رویکرد آمریکا نسبت به برگزاری راهپیمایی ۱۳ آبان نیز گفت: «من در موضعی نیستم که بخواهم درباره شرایط سیاسی ایران تحلیلی ارائه دهم، فارغ از حوادث روز سه‌شنبه تمرکز ما روی مذاکرات هستهای قرار دارد و این حقیقت را تغییر نداده است که هدف ما برای دستیابی به توافق با ایران مهم و ارزشمند است.
او در پاسخ به این سوال که آیا توافق با ایران می‌تواند به بهبود روابط میان دو کشور منجر شود گفت: «ما فاصله زیادی تا این نقطه داریم، اما روی مساله هستهای تمرکز کرده‌ایم و درباره مسائل دیگر رایزنی نمی‌کنیم.»
تاکید بر نقش مثبت روسیه
از سوی دیگر، جاش ارنست، سخنگوی کاخ سفید در اظهاراتی درباره نقش روسیه در روند مذاکرات هستهای ایران و ۱+۵ گفت: «روسیه در مذاکرات نقش مثبتی را ایفا می‌کند.» او اضافه کرد: «با نقش مثبت روسیه بدون‌شک دستیابی به موفقیت در مذاکرات امکان‌پذیر است.» ارنست درباره تاثیر تحریم‌های اعمالی علیه روسیه گفت: «میان روسیه و آمریکا در جهت امنیت بین‌المللی و همچنین امنیت دو کشور حوزه‌های همکاری بسیاری وجود دارد.»
ایران حق تولید انرژی هستهای را دارد
در همین ارتباط، یک خبرگزاری آمریکایی به نقل از دیپلمات‌های ارشد آمریکایی و فرانسوی گزارش کرد که ایران حق داشتن انرژی صلح آمیز هستهای را دارد. به گزارش خبرگزاری فارس، دیپلمات‌های ارشد آمریکا و فرانسه در دیدار با همدیگر ضمن تاکید بر پایان یافتن زمان مذاکرات با قدرت‌های جهانی تاکید کردند که ایران باید صلح‌آمیز بودن برنامه‌های هسته‌ای‌اش را اثبات کند.خبرگزاری آمریکایی «آسوشیتد‌پرس» دیروز به نقل از خبرنگار خود در پاریس گزارش داد که «جان کری» و «لوران فابیوس»، وزرای خارجه آمریکا و فرانسه در دیدار با هم تاکید کردند که ایران حق تولید انرژی هستهای را دارد اما نباید از آن برای ساخت بمب‌هسته‌ای استفاده شود.
کری که قرار است آخر هفته جاری با دیپلمات‌های ایرانی و اروپایی در آخرین دور از مذاکرات سال جاری در زمینه پرونده هستهای ایران دیدار کند، گفت که اثبات صلح‌آمیز بودن برنامه های هستهای ایران برای این کشور باید آسان باشد.
شفافیت در ازای سانتریفیوژ
همچنین پایگاه خبری نشنال اینترست آمریکا در تحلیلی درباره مذاکرات هستهای ایران با ۶ قدرت جهانی نوشت: «اکنون زمان آن فرا رسیده است که آمریکا راهبرد خود را در قبال ممانعت از رسیدن ایران به بمب اتمی تغییر دهد. مذاکرات هستهای بر موضوع ظرفیت غنی سازی ایران متمرکز شده است.» تاکنون ایران حاضر به برچیدن هیچ کدام از ۱۹ هزار سانتریفیوژ نصب کرده خود نشده است در حالی که طرف‌های مقابل تاکید دارند ایران تنها می‌تواند چند هزار دستگاه سانتریفیوژ داشته باشد.
به ادعای این پایگاه خبری، تاکید آمریکا بر گریز هستهای نابجا است و در حالی که کاهش تعداد سانتریفیوژها در نطنز هدف ارزشمندی است، اما موافقت ایران با اقدامات نظارت سرزده ارزشمند تر است. این اقدامات باید شامل پروتکل الحاقی- و حتی فراتر از آن- تقویت ساز و کار بازرسی‌ها، نمونه برداری از محیط و مصاحبه با دانشمندان هستهای باشد.
به نظر می‌رسد مذاکره‌کنندگان ایرانی انعطافی درباره تعداد سانتریفیوژها ندارند، اما ممکن است انعطاف بیشتری درباره نظارت داشته باشند و اکنون زمان آن است که آمریکا این مسیر را امتحان کند.
ارسال نظر