گروه خبر: «پیشرفت و خوش‌بینی به مذاکرات هسته‌ای» عبارتی است که چند روزی است فضای مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+ ۵ را تغییر داده است، هر چند تا پیش از آغاز مذاکرات به‌نظر می‌رسید که هیچ‌یک از طرف‌های گفت‌وگو امیدی به مذاکرات پیش رو ندارند، اما تنها یک روز پس از آغاز گفت‌وگوها، امید به حل اختلافات به هیات‌های مذاکره‌کننده ایران و ۱+ ۵ بازگشت. در واقع آنچه مذاکرات را از بن‌بست خارج کرده است ظاهرا پیشنهادهای جدیدی است که آمریکا به‌عنوان یکی از طرف‌های اصلی گفت‌وگو با ایران به هیات مذاکره‌کننده داده است، هر چند تاکنون هیچ یک از مقامات ایرانی ارائه این پیشنهادهای امید بخش را تایید یا تکذیب نکرده‌اند؛ اما لحن سخنان مقامات کشورهای در‌گیر در گفت‌وگو‌های هسته‌ای، از خوشبینی برای دستیابی به نتیجه در مذاکرات حکایت می‌کند. آنچه از دیروز به این خوشبینی افزوده است، سخنان یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است که روز گذشته در بیانیه آغازین خود در نشست عمومی آژانس در وین - پایتخت اتریش گفت: پیشرفت‌های مهمی درباره اجرای پادمان‌ها در جمهوری اسلامی ایران حاصل شده است. آمانو البته از اجرایی نشدن دو گام از پنج اقدام عملی میان ایران و آژانس انتقاد کرد. در همین حال سرگئی ریابکوف، سرپرست تیم مذاکره‌کننده روسیه از پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای خبر داده ‌است. در این میان هر چند مذاکرات هسته‌ای میان ایران و ۱+۵ در نیویورک در جریان است؛ اما بحران داعش و آنچه جهان اسلام این روز‌ها با آن درگیر است نیز همزمان درکنار گفت‌وگوهای هسته‌ای در مورد آن بحث و تبادل‌نظر می‌شود، همچنان‌ که در دیدار یکشنبه جان کری و محمدجواد ظریف که اولین دیدار آنها در دور جدید گفت‌وگوهای هسته‌ای در آمریکا محسوب می‌شود، بحران داعش یا «خلافت خودخوانده اسلامی» نیز مورد بحث و تبادل‌نظر قرار گرفته است. پیش از این هم ایران و آمریکا درمورد داعش در حاشیه گفت‌وگوهای هسته‌ای گفت‌وگو کرده بودند و حتی کاخ سفید از ایران برای پیوستن به ائتلاف داعش دعوت کرده و خواستار کمک ایران در این زمینه شده بود، دعوتی که البته از سوی ایران رد شد.

ادعای مذاکره بر سر داعش

به هر حال روز یکشنبه جان کری وزیر امور خارجه آمریکا و محمدجواد ظریف با یکدیگر در نیویورک دیدار کردند. هرچند محور اصلی گفت‌وگوهای وزرای خارجه دو کشور مباحث هسته‌ای بوده است؛ اما به گفته یک مقام آگاه آمریکایی در این گفت‌وگوها در مورد داعش نیز صحبت شده است. یک مقام ارشد آمریکایی گفته است که طرفین در این دیدار، علاوه‌بر مساله مذاکرات هسته‌ای درمورد تهدید گروه تروریستی «داعش» نیز گفت‌وگو کرده‌اند. این مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت: «آنها ابتدا ملاقات دونفره‌ای داشتند و سپس «ویلیام برنز» قائم‌مقام وزیر خارجه و «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه در طرف آمریکایی و «عباس عراقچی» و «مجید تخت روانچی» معاونان وزیر خارجه طرف ایرانی به آنها ملحق شدند.» وی افزود: «آنها مدتی را به مرور وضعیت مذاکرات گروه ۱+۵ بر سر برنامه هسته‌ای ایران گذراندند. آنها هم پیشرفت‌های صورت گرفته را بررسی کردند و هم اقدامات دیگری را که لازم است صورت گیرد.»

اختلافات کم نیست

ظریف نیز بعد از دیدار با همتای آمریکایی خود تاکید کرد: «طبیعی است که نکات مورد اختلاف دو طرف کم نیست و همه هیات‌ها در حال تلاش برای به حداقل رساندن اختلافات هستند.» او به دیدار خود با جان کری، همتای آمریکایی اش اشاره کرد و گفت: «این دیدار در ادامه دیدارهای معاونان؛ ولی در سطح وزیران خارجه دو کشور برگزار شد.» ظریف ادامه داد: «ما برای رسیدن به توافق جدی هستیم و همین جملات را می‌توانم دوباره تکرار کنم.» اما محمد جواد ظریف و جان کری در شرایطی در نیویورک دیدار کرده‌اند که خبرگزاری رویترز روز یکشنبه از طرح احتمالی برای توافق بین ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای و در مقابل مبارزه با گروه داعش خبر داده بود. خبری که البته هیچ یک از طرفین تایید نکردند.

انعطاف درباره غنی‌سازی ایران

از آنجایی که محور اصلی گفت‌وگوهای ایران و آمریکا مباحث هسته‌ای و کاهش اختلافات برای رسیدن به راه‌حلی جامع پیش از مذاکرات آذرماه ایران و گروه ۱+۵ است، به‌نظر می‌رسد که این گروه برای رسیدن به توافق نهایی با ایران انعطاف بیشتری از خود نشان داده است. در این بین خبر روزنامه نیویورک تایمز، مبنی‌بر ارائه پیشنهادی از سوی واشنگتن به ایران در جریان مذاکرات نیویورک که بر اساس آن ایران می‌تواند به شرط قطع اتصال سانتریفیوژها، تمام سانتریفیوژهایی را که اکنون در اختیار دارد همچنان حفظ کند یکی از دلایل این انعطاف به شمار می‌رود. پیشنهادی که ایران ظاهرا آن را قابل تامل می‌داند.

پیشرفت در مذاکرات هسته‌ای

ایران و ۱+۵ در آذر سال گذشته یک توافق اولیه موسوم به طرح اقدام مشترک را در ژنو امضا کردند تا ظرف ۶ ماه به توافق نهایی برسند. آن دوره ۶ ماهه نیز تمدید شده که آذر سال جاری به پایان خواهد رسید. از همین رو همه طرف‌ها برای رسیدن به نتیجه نهایی در تلاش هستند و ایده‌های تازه‌ای را در جریان مذاکرات برای برون رفت از هر نوع بن‌بستی ارائه می‌کنند. همچنان که به گزارش «ایسنا»، سرگئی ریابکوف معاون وزیر امور خارجه و سرپرست تیم مذاکره‌کننده روسیه در گفت‌وگو با خبرگزاری ایتارتاس،از ارائه ایده‌های تازه مسکو در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵ خبر داده است. همچنین به گزارش انتخاب، ریابکوف اعلام کرده است که ایران و پنج به‌علاوه یک روی برخی از مسائل که پیش از این مورد اختلاف بوده، به پیشرفت دست پیدا کرده‌اند. ریابکوف اضافه کرد: این اتفاق بسیار مهمی است، چون این پیشرفت در مورد مسائلی است که با تغییری در آن مواجه نشده بودیم.