اصل بر برائت است

دولت و مجلس می‌توانند جناحی باشند اما قوه‌قضائیه نمی‌تواند در نشست مشترک سران قوا به مناسبت گرامیداشت هفته قوه‌قضائیه مطرح شد

انتقاد روحانی از تضعیف «اصل برائت»

گروه خبر: روسای قوای سه‌گانه صبح دیروز در نخستین روز هفته قوه‌قضائیه بر ضرورت استقلال این قوه تاکید کردند. در این همایش دو روزه که رئیس قوه‌قضائیه میزبان و روسای قوه‌مقننه و مجریه میهمان بودند، بر لزوم حفظ استقلال قوا و همکاری شان از سوی هر سه رئیس قوه‌مقننه، قضائیه و مجریه تاکید شد.

پس از ارائه گزارشی از سوی مصطفی پورمحمدی وزیر دادگستری از عملکرد پنج ساله این وزارتخانه، حسن روحانی، رئیس‌جمهور به‌عنوان اولین سخنران این همایش به ایراد سخنرانی پرداخت. رئیس‌جمهوری در این سخنرانی متذکر شد: «تا عده‌ای سرمایه را نجس می‌دانند و عده‌ای فقر را افتخار کشور می‌دانند به مقصد نمی‌رسیم.» روحانی با تاکید بر لزوم وجود امنیت برای سرمایه‌گذاران داخلی یادآور شد: «قوه‌قضائیه در ایجاد امنیت، مسوولیت مهم و تاثیرگذاری دارد و می‌تواند با اقدامات خود سرمایه‌گذاری در کشور را تسهیل کند.» او همچنین درخصوص قضاوت قضات در دادگاه‌ها، اصل را بر برائت دانست و این سوال را مطرح کرد: «چرا این اصل نادیده گرفته می‌شود؟»

اصل بر برائت است

حسن روحانی رئیس‌جمهوری روز شنبه در همایش قوه‌قضائیه که در سالن اجلاس سران برگزار شد حضور یافت و سخنرانی کرد. به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری، روحانی با اشاره به اینکه «باید در صدور حکم و انطباق قانون با احکام صادره به‌گونه‌ای عمل کرد که مردم احساس کنند عدالت اجرا شده است» و «سلامت قوه‌قضائیه باید به‌گونه‌ای باشد که مردم آن را احساس کنند»، تاکید کرد: «به غیر از مواردی که دادگاه صالحه فردی را مجرم می‌داند اصل بر برائت است و این اصل همه‌جا جاری است. چطور می‌شود در برخی موارد، اصل برائت تضعیف می‌شود و بیل به کمرش می‌خورد؛ اصل برائت کجا رفت؟ هیچ کس حق ندارد نسبت به فردی یا گروهی یا جناحی یا حزبی حکمی صادر کند. اظهارنظر اشکالی ندارد، ولی حکم فقط در محکمه صالحه در چارچوب قانون و معیار قانون صادر می‌شود.»

رئیس‌جمهوری در این همایش که روسای قوه‌قضائیه و مقننه نیز حضور داشتند، متذکر شد که نباید هر کس در هر گوشه‌ای که نشسته، چنین تصور ‌کند که صاحب نفوذ است و می‌تواند حکم صادر کند. او با تاکید بر اینکه «دولت و مجلس می‌توانند جناحی باشند»، اما «تنها جایی که نمی‌تواند جناحی باشد و باید فراجناحی باشد، قوه‌قضائیه است» گفت که نباید احساس شود دستگاه قضایی تفاوتی بین امور قائل است. کرسی قضاوت غیر از کرسی خطابه سیاست است و در کرسی قضاوت تنها باید با زبان قانون حرف زده شده و طبق آن عمل شود.

او در ادامه افزود: «در کرسی قضاوت نباید تفاوت کند در مقابل او چه کسی قرار گرفته است حتی اگر در یک طرف مولا علی (ع) باشد و در طرف دیگر فرد عادی حضور داشته باشد.»

روحانی با اشاره به اینکه یک قوه‌قضائیه در کشور بیشتر نیست، گفت: «در کشور یک قوه‌قضائیه وجود ندارد که در کاخ دادگستری باشد و قوه‌قضائیه دیگر نیز در خیابان باشد.» او تاکید کرد که هیچ‌کس و هیچ گروه فشاری نمی‌تواند به قاضی و دادگاه‌های کشور فشار وارد کند.

روحانی ادامه داد: «احزاب و گروه‌ها حق انتقاد دارند، اما نمی‌توانند حکم صادر کنند.»

قوه‌قضائیه امنیت می‌آفریند

رئیس‌جمهور گفت که این دادگاه و قوه‌قضائیه است که امنیت می‌آفریند و در کشور یک قوه‌قضائیه بیشتر وجود ندارد و هم ملت و هم دولت از آن حمایت می‌کنیم.

روحانی با تاکید بر نقش قوه‌قضائیه در ایجاد امنیت و آرامش برای افزایش سرمایه‌گذاری، یادآور شد: «قوه‌قضائیه در ایجاد امنیت، مسوولیت مهم و تاثیرگذاری دارد و می‌تواند با اقدامات خود سرمایه‌گذاری در کشور را تسهیل کند. اگر سرمایه‌گذار احساس کند که حرکت قوه‌قضائیه در مسیری است که می‌تواند روی پای خود بایستد در این صورت به راحتی سرمایه‌گذاری خواهد کرد.» روحانی با بیان اینکه «برخی در جامعه سرمایه‌گذار و ثروت را موضوع ضد ارزش می‌دانند»، «ضرورت اصلاح این نگرش و فرهنگ» را مورد تاکید قرار داد و گفت: «فرهنگ را باید اصلاح کنیم. هنوز برخی از مردم در جامعه ما سرمایه‌دار را ضد ارزش می‌دانند، زمانی شهید بهشتی در نماز جمعه سخنرانی کرد و یکی از جملات ایشان سرمایه‌دار مومن بود، فردای آن روز همان گروهک‌ها، روزنامه‌ها و بداخلاق‌ها نوشتند که آقا که رئیس دیوان عالی کشور است متناقضات و متضاد می‌گوید، مگر می‌شود سرمایه‌گذار مومن هم باشد تا این افکار وجود دارد تا عده‌ای سرمایه را نجس می‌دانند و عده‌ای فقر را افتخار کشور می‌دانند به مقصد نمی‌رسیم.»

رئیس دولت یازدهم با اشاره به «اهمیت سلامت قوه‌قضائیه» گفت: «قوه‌قضائیه تلاش دارد که تمام کارهای خود را به سلامت انجام دهد؛ چراکه در پی عدالت است، اما در عین حال احساس سلامت از طرف مردم بسیار حائز اهمیت است؛ بنابراین باید در صدور حکم و انطباق قانون با احکام صادره به‌گونه‌ای عمل کرد که احساس سلامت در جامعه وجود داشته باشد و مردم احساس کنند که عدالت اجرا شده است.»

روحانی همچنین گفت: «قوه‌قضائیه از دیدگاه قانون اساسی قوه‌ مستقلی است و قضات با استقلال به داوری می‌پردازند و هیچ قوه و صاحب نفوذی نمی‌تواند و نباید در داوری عادلانه آنها تاثیر بگذارد و دولت وظیفه خود می‌داند که به دستگاه قضایی کشور که مسوولیت بسیار سنگین و حساسی به دوش دارد، کمک کند.» او اشاره کرد که هیچ کس نمی‌تواند در برابر اجرای عدالت به دادگستری و قوه‌قضائیه احترام نگذارد.

به گزارش «ایرنا»، روحانی با تاکید بر اینکه «اگر می‌خواهیم مسیر توسعه همه‌جانبه را در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، حقوقی، قضایی و سیاسی به صورت متوازن و پایدار طی کنیم باید کار را به مردم بسپاریم»، گفت: «مسائل اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی تا آنجا که ممکن است باید به مردم واگذار شوند. البته این واگذاری به مردم به آن معنا نیست که مجلس، دولت و قوه‌قضائیه رسالتی بر دوش ندارند. امروز کشورهایی توسعه یافته‌اند که دولت، کارفرما نیست؛ دولت‌های کارفرما در همه جای دنیا دچار شکست شده‌اند.»

قاضی باید استقلال داشته باشد

آیت‌الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه‌قضائیه روز گذشته از جذب دو هزار و ۵۰۰ قاضی به دستگاه قضایی طبق برنامه پنجم توسعه خبر داد. رئیس قوه‌قضائیه در این‌باره گفت که تا امروز دو هزار و ۵۰۰ قاضی وارد دستگاه قضایی شده و حدود هزار نفر نیز در حال طی کردن دوره کارآموزی هستند. تا پایان سال ۹۳، ۸۰۰ نفر و همچنین در سال ۹۴ نیز ۸۰۰ نفر دیگر وارد دستگاه قضایی خواهند شد.

رئیس قوه‌قضائیه در ادامه با تاکید بر اینکه «برخی مدعی هستند موضوع استقلال با ابلاغ از بین می‌رود؛ در‌حالی‌که واقعا این‌گونه نیست»، گفت: «موردی نشده است که من رای قاطع را عوض کنم و معتقدم که دستگاه قضا و قاضی باید استقلال داشته باشند، مگر در مورد اعمال ماده ۱۸ که وظیفه رئیس قوه‌قضائیه است.»

آیت‌الله آملی لاریجانی در تشریح معنای استقلال گفت: «استقلال به این معنا است که سه قوه باید با هم تعامل داشته باشند، اما قاضی در مقام صدور اجرا و پیگیری حکم باید مستقل باشد. ما در دولت قبل با چالش‌هایی در این زمینه روبه‌رو بودیم مانند بحث زندان‌ها، ارسال لوایح حقوقی و وظایف رئیس‌جمهور نسبت به اجرای قانون اساسی. مثلا در این راستا می‌توان به بازدید سرزده رئیس‌جمهور قبلی از زندان اشاره کرد که ما آن را قبول نداریم و چنین چیزی امکان ندارد.»

او همچنین تاکید کرد که استقلال هزینه‌بردار است، اما من از استقلال قاضی حمایت می‌کنم.

رئیس قوه‌قضائیه با اشاره به خروجی‌ دستگاه قضایی گفت: «بار زیادی برعهده مدیران این دستگاه و قضات است. گاهی این سوال مطرح می‌شود که توانسته‌ایم رضایت عمومی را به دست بیاوریم یا خیر؟ خروجی کار باید به‌گونه‌ای باشد که مردم به قوه‌قضائیه اعتماد کنند.»

آملی لاریجانی افزود: «گفته می‌شود طبق مشاهدات، رضایت مردم از دستگاه قضایی بهتر شده است، اما باز هم فاصله زیادی با ایده‌آل داریم. در واقع اگر همه ما مدیران و قضات محترم کمر همت را ببندیم این دستگاه به تکامل خواهد رسید.»

چاره‌ای جز استقلال قوه‌قضائیه نیست

علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی، میهمان دیگر و سخنران دوم این همایش بود. به گزارش «ایسنا»، نماینده مردم تهران، با بیان اینکه «مبارزه با فساد در کشور ما اشکال ساختاری دارد»، به «بررسی طرح تشکیل سازمان مبارزه با فساد اداری در مجلس» اشاره کرد و گفت: «معلوم نیست از درون نشست‌های ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی معجزه‌ای در مبارزه با فساد رخ دهد.»

لاریجانی با بیان اینکه «برای تحقق عدالت در کشور چاره‌ای جز استقلال قوه‌قضائیه نیست» گفت: «گاهی یک طرف موضوعات، افراد قدرتمند هستند و اگر قوه‌قضائیه مستقل نباشد نمی‌تواند تصمیم درستی اتخاذ کند. باید دقت شود تا دخالت بلاوجهی در قوه‌قضائیه صورت نگیرد. متاسفانه گاهی برخی دستگاه‌ها به دلیل مسوولیت‌شان نگاه رعب‌آمیزی به قوه‌قضائیه دارند که باید مانع آن شد.» لاریجانی با تاکید بر «لزوم توجه به امنیت اقتصادی به‌ویژه در شرایط رکود» یادآور شد: «تا زمانی که موتور تولید راه نیفتد تورم و بیکاری حل نخواهد شد. ما سرمایه سرگردان در کشور کم نداریم و رشد نقدینگی بسیار زیاد است.» لاریجانی در حمایت از حسن روحانی به مساله امنیت اقتصادی اشاره کرد و گفت: «اگر امنیت اقتصادی وجود داشته باشد سرمایه به سمت تولید می‌آید وگرنه به سمت دلالی خواهد رفت و مشکلاتی را ایجاد می‌کند.»

اصل بر برائت است