پذیرش حق غنی‌سازی ایران

ظریف: ۹۰ درصد کار جلو رفته است منابع خبری گزارش دادند

1+5 حق غنی‌سازی ایران را پذیرفت

گروه دیپلماسی- پس از یک دهه مذاکرات فشرده و نفس‌گیر هسته‌ای و سه دور مذاکرات گام به گام در ژنو سوئیس، منابع خبری گزارش داده‌اند که در گفت‌و‌گوهای ۳ روزه ایران و غرب، گروه ۱+۵ حق غنی‌سازی ایران را در متن نهایی توافق پذیرفته است و مذاکرات بر سر رآکتور اراک ادامه پیدا کرده است. تحول مثبتی که در صورت تایید آن از سوی مقامات رسمی دو طرف می‌تواند نقطه عطفی در حکایت پر فراز و نشیب هسته‌ای ایران باشد.

به گزارش خبرگزاری مهر، شنیده‌های خبرنگاران در راهروهای محل برگزاری مذاکرات ایران و ۱+۵ حاکی است که ۵+۱ حق غنی‌سازی ایران را پذیرفته است. از این رو وزیر خارجه روسیه قرار است در سفر به ژنو با همتای ایرانی خود نیز دیدار کند و از سوی دیگر احتمال حضور جان کری و وزیر امور خارجه چین در مذاکرات هم وجود دارد. هر چند مایکل مان سخنگوی اشتون گفته است که اشتون دعوتی از وزرای خارجه به‌عمل نیاورده است. حضور وزرای خارجه کشورهای ۱+۵ احتمالا بر اساس توافق در جلسه و پیشرفت کار مشخص خواهد شد.

مذاکرات ژنو ۳ در حالی از روز سوم و در صبح جمعه در قالب مذاکرات بین ظریف و اشتون ادامه پیدا کرده بود که به منظور مذاکرات داخلی دو طرف متوقف شد و پس از گفت‌و‌گوهای دوجانبه مجددا در روز سوم و در دور دوم بین ظریف و اشتون از سر گرفته شد. به گفته منابع غربی قرار است مذاکرات امروز (شنبه) هم ادامه پیدا کند.

وزیر امور خارجه در اظهارنظری درباره مذاکرات تاکید کرده بود: «خیلی از موضوعات در مسیر حل شدن است. وارد کار جدی شده‌ایم و کار دارد پیش می‌رود. اقدامات زیادی انجام شده است و موضوعات زیادی نیز نسبتا حل و فصل شده؛ اما یکی دو مورد باقی مانده است که باید ببینیم راه‌حلی برای آن پیدا می‌کنیم یا خیر.»

رییس هیات مذاکره‌کننده ایران با ۱+۵ درباره حضور وزیران خارجه ۱+۵ در ژنو گفت: «بالاخره امروز (جمعه) باید معلوم شود در این دور مذاکرات می‌خواهیم به نتیجه برسیم یا به بحث بیشتری نیاز است.» ظریف در پاسخ به این پرسش که مذاکرات چند درصد جلو رفته است؟ گفت: «اگر بخواهیم میزان پیشرفت کار را در عدد و رقم بیان کنیم، شاید ۹۰ درصد کار جلو رفته است؛ اما یکی دو موضوع باقی مانده از اهمیت زیادی برخوردار است. ظریف تاکید کرد که اگر ببینیم رسیدن به نتیجه امکان‌پذیر است احتمال آمدن وزیران خارجه وجود دارد.»

وزیر خارجه ادامه داد: «اینکه چقدر می‌توان پیش رفت هنوز زود است و بستگی دارد به اینکه چقدر هیات‌ها با آمادگی برای رسیدن به راه‌حل آمده باشند.» او افزود: «اگر این باشد امکان اینکه به نتیجه برسیم، وجود دارد.»

ظریف در پاسخ به این سوال که آیا بحث غنی‌سازی در مذاکرات پررنگ ترین مساله است، تاکید کرد: «تا زمانی که در همه چیز به توافق نرسیده باشیم قاعده این است که روی هیچ چیز به توافق نرسیده‌ایم. ما همیشه گفته‌ایم که غنی‌سازی ایران قابل مذاکره نیست ما غنی‌سازی در خاک ایران را ادامه خواهیم داد و این حق ما است که آن را اعمال می‌کنیم و طرف مقابل باید به ما احترام بگذارد و هیچ راه‌حلی بدون غنی‌سازی نخواهد بود؛ بنابراین من فکر نمی‌کنم غنی‌سازی بتواند خارج از هر گونه راه‌حلی باشد و نخواهد بود.»

ظریف همچنین از فرصت به‌وجود آمده در میانه مذاکرات استفاده کرد و سری به فیس‌بوک خود زد و در پیامی نوشت: «مذاکرات خوب پیش می‌رود؛ ولی هنوز در موارد معدودی اختلاف نظر داریم.» ظریف افزود: «ساعت یک بعدازظهر جمعه به وقت ژنو (سه و نیم به وقت ایران) است. پنج‌شنبه و جمعه نزدیک ۶ ساعت مذاکره فشرده رسمی با خانم اشتون و ساعت‌ها مذاکرات رسمی و غیررسمی با اعضای ۱+۵ داشتیم. آنها هم چندین ساعت مذاکره در بین خودشان برای هماهنگ کردن مواضع داشته‌اند. امیدوارم به یاری خدا و با دعای شما از این مرحله هم با موفقیت بگذریم و بتوانیم از حقوق و منافع ملت بزرگ ایران حراست کنیم. بسیار به دعای خیر شما نیاز داریم.»

کاخ سفید: آمریکا در دنبال کردن مسیر دیپلماتیک جدی است

همزمان آمریکا اعلام کرد که واشنگتن نسبت به دنبال کردن مسیر دیپلماتیک برای حل موضوع هسته‌ای ایران جدی است.

به گزارش «ایسنا»، جاش ارنست، معاون دبیر مطبوعاتی کاخ سفید در این‌باره گفت: آمریکا در زمینه تلاش برای دنبال کردن یک فرصت دیپلماتیک در مشورت با گروه ۱+۵ و همین‌طور مشورت با برخی از قوی‌ترین متحدان ما در جهان و رسیدن به یک توافق دیپلماتیک که مانع دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای شود، جدی است.

اختلافات فنی‎تر و جزئی‏تر شده است

داود هرمیداس باوند*

مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ در ژنو در شرایطی ادامه دارد که همچنان طرف ایرانی بر لغو تحریم‎ها به خصوص تحریم‏های نفتی پافشاری می‎کند؛ اما طرف مقابل سخنش این است که در این دور از مذاکرات فعلا زمان لغو تحریم‎های بزرگ فرا نرسیده است. از جمله مواردی که مدنظر طرف آمریکایی قرار دارد آزادی دارایی‌های نفتی بلوکه شده در کشورهای چین، هند، ژاپن و کره جنوبی، برداشتن تحریم‎های مربوط به تجارت تولیدات پتروشیمی ایرانی و آزادی نقل و انتقال طلا است؛ البته آنها این موارد را برای مرحله ابتدایی مطرح کرده‌اند. کشورهای غربی مایل هستند در این مقطع فقط در این حد به ایران امتیاز دهند؛ اما انتظار مذاکره‌کنندگان و همچنین ملت ایران این است که با توجه به شرایط موجود، امتیازهای بیشتری داده شود، تا به نتیجه برسند. اگر دو طرف در این دور از مذاکرات به توافق نایل نشوند، مذاکرات همچنان ادامه خواهد داشت، ولی در این صورت نیز باز پیشرفت‎هایی را که تاکنون مشاهده شده، نمی‎توان نادیده گرفت؛ همچنان که حتی طرف آمریکایی نیز از تعیین یک مهلت ۶ ماهه برای رسیدن به نتیجه سخن گفته است. مساله دیگری که نباید از نظر دور داشت این است که هم ایران و هم آمریکا به توافق در این دور از مذاکرات نیاز دارند و باید گفت‌وگوها به یک تفاهم نسبی نزدیک شود؛ زیرا در هر دو کشور هستند جناح‏ها و گروه‎هایی که منتظرند، این مذاکرات به نتیجه نرسد. همچنین در داخل آمریکا به خصوص شخص باراک اوباما برای بهره‌گیری از این فرصت پیش آمده، در تلاش است؛ زیرا در حال حاضر کنگره آمریکا در انتظار نشسته تا در صورت بی‌نتیجه بودن مذاکرات، وارد عمل شود و تحریم‎های جدیدی را علیه ایران اعمال کند. اگر وضعیت داخلی ایران را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‎شویم که طرف ایرانی نیز نباید از این گفت‌وگوها بدون نتیجه‌گیری خارج شود، زیرا اقتصاد ایران اکنون وضعیت خوبی ندارد و تحریم‏ها به اقتصاد ضربه زده‌اند. در ادامه بحث، مهم‌ترین موارد اختلافی که تا امروز بروز کرده را در نکات زیر می‌‎توان بیان کرد: ۱- توقف جریان غنی‌سازی ۲۰ درصدی اورانیوم در ایران۲- خروج یا تبدیل ذخایر اورانیوم به میله‎های سوخت ۳- توقف ساخت رآکتور آب سنگین اراک ۴- کاهش فعالیت نیروگاه‎های نطنز و فردو ۵- تحت نظارت قرار گرفتن بدون تاخیر تمام تاسیسات اتمی ایران. البته جمهوری اسلامی ایران موافقت خود را با برخی از این موارد اعلام داشته؛ اما می‎گوید که به موازات این اقدامات، تحریم‎های اعمال شده نیز باید برداشته شود. در نهایت امروزه شاهد این موضوع هستیم که نکات مورد اختلاف، بسیار جزئی‏تر و فنی‎تر شده‏اند که هنوز باید راجع به آنها بحث شود.

*استاد سابق حقوق و روابط بین‌الملل دانشگاه تهران

پذیرش حق غنی‌سازی ایران