نگاه
ادعاهای اسرائیل را نباید جدی گرفت
دکتر داود هرمیداس باوند* از زمانی که دکتر حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران، با تاکید بر سیاست تنش‌زدایی و گفت‌وگوی سازنده روی کار آمد، بسیاری از کشورهای جهان از انتخاب او استقبال کردند و برخی نیز ناخشنود شدند. در گام بعدی نیز گفت‌وگوی تلفنی او با باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در نیویورک و احتمال پیشرفت در روند هسته‌ای، مساله‌ای بود که از یک سو موجبات خشنودی برخی کشورها را فراهم آورد و از دیگر سو با واکنش منفی یکسری دولت‌ها مواجه شد. به عنوان نمونه رژیم صهیونیستی، عربستان، ترکیه، کویت، مصر و اردن به هیچ وجه از ظهور علائم بهبود در روابط واشنگتن- تهران خشنود نبوده و نیستند.
دکتر داود هرمیداس باوند* از زمانی که دکتر حسن روحانی، رییس‌جمهور ایران، با تاکید بر سیاست تنش‌زدایی و گفت‌وگوی سازنده روی کار آمد، بسیاری از کشورهای جهان از انتخاب او استقبال کردند و برخی نیز ناخشنود شدند. در گام بعدی نیز گفت‌وگوی تلفنی او با باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در نیویورک و احتمال پیشرفت در روند هسته‌ای، مساله‌ای بود که از یک سو موجبات خشنودی برخی کشورها را فراهم آورد و از دیگر سو با واکنش منفی یکسری دولت‌ها مواجه شد. به عنوان نمونه رژیم صهیونیستی، عربستان، ترکیه، کویت، مصر و اردن به هیچ وجه از ظهور علائم بهبود در روابط واشنگتن- تهران خشنود نبوده و نیستند. این در حالی است که داخل ایران نیز برخی از جناح‌ها با وجود سکوت اولیه، اکنون به موضعگیریهایی نسبت به این مذاکرات و توافقات روی آورده‌اند. از جمله به این موضع آقای ظریف و دکتر روحانی که می‌گویند مذاکره باید برد-برد باشد، انتقاداتی وارد آوردند. لذا در شرایطی که برخی گروه‌های داخلی با پیشبرد مذاکرات مخالف هستند در صورت موفقیت احتمالی در مذاکرات ژنو، هم شاهد بازتاب منطقه‌ای و هم انعکاس داخلی خواهیم بود. البته ناگفته نماند که مردم ایران خواهان تعامل در گفت‌وگوهای هسته‌ای و حل این مشکل هستند بنابراین اگر پیشرفتی در این راستا حاصل شود، اکثر مردم ایران خشنود خواهند شد. همچنین اگر توافقی در مذاکرات هسته‌ای حاصل شود این مساله موجب می‌شود که موضع ایران در رابطه با سوریه نیز بیش از پیش تقویت شود. در این شرایط، مخالفان رییس‌جمهور سوریه که تاکنون از هر روشی برای سرنگونی وی بهره جسته اند از تجهیز مخالفان گرفته تا حمایت از حمله نظامی، بدون شک از افزایش قدرت ایران و تقویت موضع اش در قبال سوریه ناخشنود خواهند شد. پیشرفت ایران در مسئله هسته‌ای باعث ایجاد یک همسویی در مساله سوریه نیز می‌شود. در رابطه با موضع گیری‌های اخیر اسرائیل و برخی اظهارنظرهای بنیامین نتانیاهو، پیرامون توافقات اخیر باید توجه داشت که نباید در این رابطه، ادعاهای اسرائیل را جدی گرفت. اکنون آمریکا برای اینکه اسرائیل را راضی کند، گفته تمام احتمالات و گزینه‌ها همچنان روی میز است. این در حالی است که اگر توافقی صورت بگیرد، بازرسی‌های آژانس از مراکز هسته‌ای ایران تشدید می‌شود و این مسئله به نفع اسرائیل است. اگر اکنون شاهد موضع گیری‌های اسرائیل هستیم به این خاطر است که این رژیم می‌خواهد در میانه راه با مخالفت‌هایش امتیازهای بیشتری از آمریکا بگیرد. در شرایط کنونی، اگر توافقی حاصل شود، شاهد یک پروسه پیچیده جهت لغو تحریم‌ها خواهیم بود. چون تحریم‌های یک جانبه آمریکا، سه نوع است؛ یک نوع که در اختیار رییس‌جمهور است نوع دوم با تصویب کنگره است اما رییس جمهور نیز در رابطه با آنها آزادی عمل دارد اما نوع سوم که باز تصویب کنگره است از اختیار عمل رییس‌جمهور خارج است. لذا اگر توافقی صورت بگیرد، باراک اوباما در وهله نخست تنها می‌تواند تحریم‌هایی را که در اختیارش است، لغو کند. تحریم‌هایی که تحت قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل صادر شده‌اند نیز تنها در صورت صدور قطعنامه‌های جدید برداشته می‌شوند که این پروسه نیز زمانبر و گام به گام است. در نهایت اکنون که مذاکرات ژنو وارد مراحل تازه و امیدبخشی شده است، همگان باید به این مذاکرات خوش بین باشیم و امید می‌رود که با وجود برخی موانع داخلی و خارجی این دور از مذاکرات نتیجه بخش باشد. *استاد حقوق و روابط بین الملل
ارسال نظر