بیش از ۴۰‌میلیون نفر سالانه در آلمان در مقابل بیمارى‌هاى مختلف واکسن مى‌شوند. بیش از ۹۵‌درصد خانواده‌هاى آلمانى براى کودکان خود از واکسن‌هاى پایه‌اى و استاندارد (نظیر آبله مرغان، سرخک، فلج کودکان و...) به منظور پیشگیرى از بیماری‌ها استفاده مى‌کنند. گرچه پیشداورى‌هایى به طور کلى در زمینه استفاده از واکسن‌ها براى بزرگسالان دیده مى‌شود، اما در مورد نتایج بسیار رضایتبخش واکسن‌هاى پایه‌اى شکى نمى‌توان داشت.

حال متخصصان خبر از واکسن‌هاى جدیدى مى‌دهند که ظاهرا قادر به درمان بیمارهاى مختلف، براى تمام گروه‌هاى سنى هستند.

شرکت‌هاى داروسازى بیش از گذشته به تهیه و تولید واکسن‌هاى جدید مبادرت مى‌کنند. در حال حاضر بازار مملو از واکسن‌هاى جدید است تنها در سال گذشته در آلمان هفت ترکیب دارویى به عنوان واکسن اجازه مصرف و فروش گرفته است. هم اکنون در جهان بیش چهارصد واکسن مختلف در مرحله تولید قرار دارند.

ولفگانگ رنر مسئول شرکت بیوتک در سویس در این زمینه مى‌گوید: این نسل جدید از واکسن‌ها برخلاف گذشته تنها وظیفه مقابله با بیمارى‌هاى عفونى و مسرى را بر عهده ندارند، بلکه آنها را براى مبارزه علیه بیمارهاى غیر عفونى و حتی علیه برخى از ترکیب‌هایى که بدن انسان آنها را ساخته است، نیز مى‌توان به کار بست. از این طریق در آینده‌اى نزدیک قادر به تغییر سیستم دفاعى بدن انسان خواهیم شد.

از این واکسن‌ها حتا مى‌توان علیه بیمارى‌هاى عصر جدید مانند ازدیاد وزن، انسداد شریان و اعتیاد نیز استفاده کرد. یکى از عارضه‌هاى همیشگى بشر دردهاى مزمن هستند.

در این مورد نیز، واکسنى تهیه شده است که در مرحله آزمایشى بسر مى‌برد. این نوع واکسن وظیفه از بین بردن موادى را برعهده دارد که به عنوان عوامل تولید درد در سیستم دفاعى بدن هستند.

از ده سال پیش شرکت سویسى سایتوس براى تولید واکسن‌ها روش جدیدى را انتخاب کرده است. این روش در اصل سیستم دفاعى را به منظور تولید موادى در دورن بدن انسان براى مقابله با حاملان بیمارى تحریک مى‌کند. این امر از طریق پیوند میان ملکول‌های

بیمارى‌زا با ویروس‌هاى دروغین است که سیستم دفاعى بدن آنها را به عنوان خطر قلمداد مى‌کند و براى مقابله دست به تولید

پادتن‌ها مى‌زند. پادتن‌ها وظیفه مقابله با مواد بیمارى‌زا را در بدن بر عهده دارند.

در یک سلسله از آزمایش‌ها به ۷۲ فرد مبتلا به فشار خون واکسنى علیه آنگیوتنسین (Angiotensin)، داده شد. آنگیوتنسین هورمونى

است که سبب انسداد رگ‌ها و به دنبال آن باعث ازدیاد فشار خون مى‌شود.

فشار خون تمام این افراد پس از دریافت واکسن کاهش یافت و متعاقب آن خطر حمله قلبى نیز کمتر شد. البته این افراد هر چهار تا شش ماه باید از این واکسن مصرف کنند. ولى جنبه مثبت در این روش، رهایى از قرص‌هاى روزانه است.

ترک سیگار از طریق واکسن

سیگارى‌ها نیز از طریق واکسن قادر به ترک اعتیاد خود هستند. پادتن‌ها با کاهش مواد اعتیادزا در خون سبب مى‌شوند که این مواد به سیستم مغزى وارد نشوند، چرا که بخشى در مغز وظیفه پاسخدهى مثبت و تشویق به اعتیاد را برعهده دارد. از اینراه نیکوتین جذابیت خود را براى فرد معتاد از دست مى‌دهد و ترک سیگار آسان تر مى‌شود. بنا به تخمین متخصصان، این واکسن از سال ۲۰۱۰ به بازار خواهد آمد.

تاکنون راه درمان براى بیماری‌هاى مختلف مانند روماتیسم و یا سرطان استفاده از دارو و از این طریق تولید پادتن مصنوعى بوده است، اما به نظر پژوهشگران درمان از طریق واکسن‌ها و تولید طبیعى پادتن‌ها نیز امکان پذیر است. دو دلیل اصلى در این زمینه یکى پایین آوردن هزینه درمان است. دلیل دیگر کاهش چشمگیر مدت درمان مى‌باشد.

امید به تهیه واکسنی برای مقابله با آلزایمر

دانشمندان بیش از همه در زمینه درمان بیمارى‌هاى فراگیر مانند آلزایمر به کارآیى واکسن‌ها نظر بسیار مثبتى دارند. دلیل این بیمارى رسوب پروتئین سمى ‌در مغز است که سبب اختلال در حافظه مى‌شود. واکسن موثر در این باره وظیفه زدودن این لایه رسوبى در مغز را بر عهده دارد. آزمایش‌ها در این زمینه در سال ۲۰۰۲ قطع شد زیرا متخصصان شاهد نتایج کاملا متضادى بودند.

برخى از بیماران، مبتلا به ورم‌ها مغزى شدند. اما در بخش دیگرى از بیماران علایم بیمارى آلزایمر کاهش جدى پیدا کرد. این مساله سبب امیدوارى پژوهشگران براى تهیه واکسن موثرترى در این زمینه شده است.

در مورد برخى از بیمارى‌ها نظیر بیماری عصبى (Muliple Sklerose) و بیمارى قند، برخلاف معمول باید میزان پادتن کاهش یابند، زیرا سلول‌هاى دفاعى در این موارد به صورت تهاجمى‌عمل مى‌کنند. در کانادا ۳۰ بیمار عصبى از طریق واکسن مورد معالجه قرار گرفتند که نتایج مثبت در این باره متخصصان مغز و اعصاب را به آزمایش دیگرى با ۲۹۰ بیمار ترغیب کرده است.

ایدز، سل و مالاریا

بیش از ۴۰‌میلیون نفر در جهان از بیمارى ایدز رنج مى‌برند. تمام خبرها در زمینه تهیه داروهاى معجزه آسا براى مقابله با ایدز به حقیقت نپیوسته است.

جلوگیرى از بیمارى سل از طریق واکسن تنها در مورد کودکان نتیجه بخش است. عوامل این بیمارى مى‌توانند سال‌ها در بدن باقى بمانند، و در صورت ضعف سیستم دفاعى بدن، دیگرباره سر برآورند. براى مقابله با این بیمارى آنتى‌بیوتیک‌ها نیز نتایج مثبتى را به همراه نداشته‌اند.

در افریقا در هر ساعت ۲۰۰ نفر در اثر بیمارى مالاریا از پاى مى‌افتند. بدلیل تغییر سطح خارجى محرک این بیمارى نمى‌توان به واکسن‌هاى متداول امید زیادى داشت. برخى از متخصصان امیدوارند که واکسن‌هاى جدید پاسخى موثر در زمینه اینگونه بیمارى‌ها خواهند بود.

اشتفان کافمن مدیر انستیتوى ماکس پلانک در بخش زیست شناسى عنوان مى‌کند که در سال‌هاى گذشته در زمینه پیشگیرى از بیمارى‌ها و رابطه آن با سلول‌هاى دفاعى بدن پیشرفت‌هاى زیادى حاصل شده است.

تردید‌هاى مخالفان در زمینه استفاده از واکسن‌ها به منظور پیشگیرى از بیمارى‌ها در آلمان به طرز استثنایى بیش از دیگر کشورهاى غربى است.

در زمینه این پیشداورى‌ها نیز تحقیقات مستندى صورت گرفته است. متخصصان انستیتوى روبرت کخ در آلمان دلیل اصلى در این زمینه را در باورهاى خرافی و اعتقادات علم ستیزانه مخالفان عنوان مى‌کنند.