فرانک واسترو و سارا لادیسلاو

مترجم: حامد مهاجرپور

هزینه تولید نفت در مناطق مختلف جهان با توجه به چارچوب سرمایه‌گذاری، چالش‌های فنی، کیفیت نفت خام و هزینه پالایش و حمل‌ونقل متفاوت است. به دلیل درجات متفاوت نفت خام که در بازارهای جهانی تجارت می‌شود، کل جهان از کارآیی و صرفه جویی در آن بازار سود می‌برد. بازار جهانی برای نفت همچنین امنیت را در موارد اختلال عرضه فراهم می‌آورد. تنش عمومی در ونزوئلا در دسامبر ۲۰۰۲ نزدیک به ۳میلیون بشکه نفت را در هر روز از بازار جهانی نفت خارج ساخت. آمریکا خصوصا از این اختلال عرضه آسیب دید زیرا حدود ۱۳‌درصد از واردات نفت آمریکا از ونزوئلا صورت می‌گرفت. اثر اختلال عرضه از طریق افزایش واردات از مکزیک و کشورهایی در خاورمیانه کاهش یافت.

بازار جهانی نفت تخصیص کارآیی عرضه نفت در مواقع اختلال را فراهم می‌سازد. از سوی دیگر، استقلال، شبیه خیلی از سیاست‌های انزواگرایانه خطر پیدایش هزینه‌های بالاتر و انعطاف‌پذیری کمتر را دارد و بنابراین موجب ناامنی بیشتر در دوران اختلال عرضه می‌گردد. زیرساخت‌های انرژی جهانی به ویژه برای این روابط به هم پیوسته طراحی شده‌اند. زیرساخت انرژی جهانی شامل خطوط لوله، تانکرها، بنادر‌ ترمینال‌های صادرات و دریافت پالایشگاه‌ها و تاسیسات بهبود دهنده در سراسر دنیای تجارت انرژی ساخته شده‌اند. تغییر و تبدیل این زیرساخت‌ها یا ساخت تاسیسات جدید زمان و سرمایه زیادی می‌طلبد. تا حدودی این هزینه‌ها به عنوان یک ابزار بازدارنده در مقابل اختلالات عرضه انرژی که احتمالا از اختلالات سیاسی یا اقتصادی سرچشمه می‌گیرد عمل می‌کنند.

به موازاتی که روابط بین ونزوئلا و آمریکا در طول سال‌های گذشته خراب شده است، بسیاری از تحلیل گران امنیتی پیش‌بینی کرده‌اند که کاراکاس ممکن است صادرات نفت به بازارهای آمریکا را قطع کند. ونزوئلا و آمریکا در حوزه انرژی یک رابطه تجاری مهمی را دارند به طوری که ونزوئلا ۱۱‌درصد واردات انرژی آمریکا را فراهم می‌سازد و آمریکا حدود ۶۰‌درصد از صادرات نفتی ونزوئلا را خریداری می‌کند. شبکه وسیعی از پالایشگاه‌هایی که تحت مالکیت CITGO (یک شرکت تابعه از کمپانی نفتی PDVSA‌ ونزوئلا) در ایالات متحده قرار دارد و به‌ویژه به منظور‌پذیرش و فرآوری تولیدات خام طراحی شده است. به‌رغم لفاظی‌های داغ «هوگو چاوز» در باره ارسال نفت به دیگر مناطق جهان و «تنوع بخشی بازار صادراتی» برای ونزوئلا غیر ممکن است که صادرات خود را به طور ناگهانی به ایالات متحده قطع کند. این واقعیت، انعکاس واقعیت‌های اقتصادی مرتبط با نزدیکی جغرافیایی بین ایالات متحده و ونزوئلا و نیز هزینه‌های تنزل یافته در تاسیسات فرآوری برای پالایش نفت خام ونزوئلا می‌باشد.

سال‌های زیادی برای گسترش سطح وابستگی متقابل که اکنون در جهان امروزی وجود دارد صرف شده است. بازار جهانی نفت بزرگ‌ترین بازار کالا در جهان است و شامل تجارت در حوزه‌های مالی، نیروی کار و کالاها و خدمات مرتبط می‌باشد. با هر رابطه تجاری که به منظور تولید یا تجارت منبع انرژی در طول مرزهای ملی به‌وجود آمده ملت‌ها از طریق تعهدات مشترک به هم وصل شدند. در طول سال‌ها، روابط تجاری بین کشورها به روابط دیپلماتیک تسری پیدا کرد و موجب اتصالات ژئوپلتیکی بلندمدت شد.

خیلی از این روابط در چارچوب بحث استقلال انرژی در محاق قرار گرفته‌اند. تجارت انرژی یک سپر بلای سیاسی برای از بین بردن اهداف سیاست خارجی در ارتباط با پیوندهای تجاری است، یعنی مهم‌ترین منبع برای تامین مالی عملیات‌ تروریستی و منبع نا امنی از طریق مرتبط کردن آمریکا با بخش‌های بی‌ثبات جهان این متناقض به نظر می‌رسد گفته می‌شود که بدون این اتصالات، جهان امن‌تر از امروز میبود. در واقع، یکی از سودهای ناشی از روابط تجاری این است که کشورها منافع مشترکی را در مدیریت روابط صلح آمیزوبا ثبات شکل می‌دهند. اتکای بیش از‌اندازه بر هر نوع سوختی یا هر نوع عرضه‌کننده‌ای، یک منبع بالقوه نا امنی است. تاکنون، در چارچوب فضای لفاظی طرفداران استقلال انرژی که در مناظرات سیاسی درون ایالات متحده مطرح شده، این اصطلاح اغلب یک حالت تهمت آمیزدارد که برای مدیریت اتصالات سیاست خارجی مفید نیست.

قطع روابط تجارت انرژی به منظور ساده کردن محاسبات سیاست خارجی کوته بینانه است. سیاست انرژی رو به جلو، به خصوص با توجه به چالش‌های تغییر آب و هوای جهانی باید از اتصالات سیاست انرژی و خارجی به عنوان یک فرصت برای تحکیم ارتباطات و همکاری بیشتر در مدیریت ژئوپلتیک روابط انرژی که اکنون به هم وابستگی پیدا کرده استقبال کند.

پارادایم جدید سیاسی

پرهیز از اتکای بیش از حد بر هر نوع سوختی یا هر عرضه‌کننده‌ای نیازمند دادوستدهای پیچیده میان اهداف اقتصادی، امنیتی و زیست‌محیطی است.

به هر حال، تعدادی گزینه سیاسی برای افزایش امنیت انرژی وجود دارد: کاهش تقاضا، تنوع بخشی به سوخت‌ها و منابع سوخت‌ها، ایمنی تاسیسات فیزیکی و مدیریت روابط ژئوپلتیکی. کاهش تقاضا از طریق‌ ترکیب کارآیی بیشتر سوخت و مشوق‌های سیاسی برای کاهش مصرف می‌تواند حاصل شود. استدانداردهای کارآیی سوخت در وسایل حمل‌ونقل ارتقا یافته است، اما بهبود بیشتر ممکن است بدون در نظر گرفتن ایمنی و عملکرد این وسایل صورت‌گیرد لذا خطرآفرین باشد.

تولید بیشتر از طریق افزایش دسترسی به منابع داخلی نفت و افزایش انگیزه برای توید منابع نفتی سنگین می‌تواند به‌دست آید. تنوع بیشتر در انتخاب سوخت از طریق تولید بیشتر سوخت‌های زیستی (Biofuels)، پیشرفت‌های تکنولوژیکی وتولید زغال‌سنگ مایع امکان‌پذیر می‌شود..

هر یک از سیاست‌های موجود برای بهبود امنیت انرژی توام با بده بستان‌های بالقوه ممکن می‌باشد.