دنیای اقتصاد- شرکت بورس روز‌گذشته طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که فعالان بازار در ارزیابی جو عمومی بازار به تاثیر اجرای دستورالعمل رفع گره‌های معاملاتی در کاهش شاخص‌ها توجه کنند؛ به نظر می‌رسد انتشار اطلاعیه‌هایی از این دست از سوی شرکت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان بالاترین مقام اجرایی بازار سرمایه، نوعی سردرگمی و انحراف از شرایط واقعی در بورس را القا کند،. زیرا در شرایطی که سهم شرکت‌های مشمول دستورالعمل در افت شاخص کل در حدود ۴۰درصد میزان کاهش شاخص است، اما مسوولان شرکت بورس به اصرار در جهت توجیه افت شاخص و انداختن تقصیر این افت به گردن شرکت‌های مشمول دستورالعمل هستند. به نظر می‌رسد شرکت بورس به جای صدور اطلاعیه‌هایی به منظور آرام کردن بازار، به دنبال راهکاری باشد که از افزایش بی‌رویه و حبابی شدن قیمت سهام شرکت‌ها جلوگیری کند.

گره‌های واقعی بورس تهران

شرکت بورس تهران به منظور روان کردن روند معاملات و افزایش ضریب نقدشوندگی بازار، طی دستورالعملی با عنوان «دستورالعمل رفع گره معاملاتی» از ابتدای هفته جاری تلاش کرده است گره معاملات نمادهایی که به رغم برخورداری از صف سفارش خرید یا فروش، حداقل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌هایی را که به علت تقارن قیمت‌های درخواست خرید و فروش حداقل به مدت ده جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگرفته یا متوسط معاملات روزانه آنها در این دوره کمتر از ۵درصد حجم مبنا باشد، بردارد یا... .واقعیت این است که این دستورالعمل، تعدیل اثر منفی ابزارهای تثبیت‌کننده و کنترل نوسان قیمت در بازار یعنی حجم مبنا و دامنه نوسان ۲درصدی به اجرا گذاشته شده است. در واقع دستورالعمل اخیر بورس به مثابه تجویز «راه‌حل اشتباه» برای «صورت مساله» اشتباه‌تر است. یعنی مدیران بازار برای تعدیل اثر دو ابزار کنترلی که انعطاف و نوسان و کشف قیمت واقعی دارایی‌های مالی را از بازار ربوده است، راه‌حل یا مکانیزمی را ابداع کرده است که اساسا مدت‌ها است اعمال بسته‌ سیاستی پایه و مبدا و منشاء آن یعنی اجرای «حجم مبنا» و «دامنه نوسان» (که در دوران رونق یا رشد حبابی قیمت‌ها به کار گرفته شده است) مورد پرسش بازار است.اما در رابطه با گره‌گشایی و روان‌سازی معاملات، مدیریت بورس تهران با مسائل اساسی‌تر و جدی‌تری روبه‌رو است که باید برای آن هر چه سریع‌تر راهکار بجوید.سیاست‌گذاران بورس تهران به منظور روان‌سازی معاملات باید مشکل توقف بی دلیل نماد ده‌ها شرکتی را که از گردونه بازار خارج شده است، مشخص کنند. در این مسیر باید تکلیف ۸۷ شرکت تابلو چهارمی که دارایی سهامداران حقیقی و حقوقی در آن بلوکه شده و به حریم حقوق مالکیت آنها تعدی شده است، مشخص شود.به نظر می‌رسد اگرچه دستورالعمل جدید باعث حرکت برخی از نمادها از جمله نمادهای ایران‌خودرو، غدیر، کالسیمین، صنعت و معدن، بوعلی وغیره شده است، اما نمی‌تواند پاسخگوی مشکلات ساختاری عدم نقدشوندگی سهام در بورس تهران باشد.بازار یک طرفه تهران که همیشه در حین نبود نقدشوندگی سهام با پدیده صف‌های خرید و فروش روبه‌رو است، راهکارهای شجاعانه‌تر را می‌طلبد که با یک دستورالعمل نمی‌تواند گره‌های معاملاتی آن رفع شود.