انتقاد کارشناسان به ثبت سایت‌های اینترنتی ایرانی

گروه کامپیوتر - اواسط هفته جاری ثبت اطلاعات تمامی سایت‌ها و وبلاگ‌های ایرانی طبق دستورالعمل تصویب شده از سوی هیات دولت آغاز شد و این در حالی است که پیشنهاد وزارت ارشاد برای ساماندهی سایت‌ها به نحوی که اجرا شده مورد انتقاد تعدادی از کارشناسان قرار گرفته است. به گفته علی‌اکبر جلالی، کارشناس حوزه IT، دولت به جای اعمال نظارت محسوس به فضای اینترنت از طریق نظارت نامحسوس می‌تواند کنترل خود را اعمال کند، زیرا طریق فعلی موجب جلوگیری از پیشرفت و توسعه آی‌تی در کشور شود.

وی در گفت‌وگو با ایرنا گفته است: مطمئنا قصد مسوولان خیر و صلاح کلی جامعه است، اما کنترل محسوس به طریق ثبت نام وبلاگ نویسان و دارندگان وب سایت‌ها در سایتی خاص، ناخواسته نوعی سانسور و ایجاد محدودیت ذهنی تلقی می‌شود.

این استاد دانشگاه از اینکه امتیاز ایران در حوزه دولت الکترونیک در یک سال گذشته از ۵/۳۰ به ۵/۲۷ و رتبه آن به یکصد و یکم در میان کشورهای جهان سقوط کرد، ابراز تاسف نمود و گفت: بنابراین خوب است کمی نیز به فکر استفاده از اینترنت و توسعه آن در کشور باشیم.

جلالی اظهار داشت: ساماندهی سایت‌های اینترنتی اگر چه به ظاهر مساله‌ای عادی و در راستای امنیت جامعه موثر می‌نماید، اما با توجه به فراوانی تعداد وب‌سایت‌ها و وبلاگ‌ها که در آینده‌ای نزدیک تعدادشان بیش از جمعیت کشور خواهد شد، کنترل و نظارت بر آنها با روش‌های عادی، غیرممکن به نظر می‌رسد.

این کارشناس آی.تی افزود: در دنیای توسعه‌یافته معمولا هر نفر چندین وبلاگ دارد تا در موضوعات مختلف نظرات خود را تبیین کند، حال اگر چندین وبلاگ را نیز به مجموعه سایت‌هایی که هر نفر دارد اضافه کنیم، شاید در آینده باید در ایران منتظر فعالیت بیش از ۲۰۰میلیون وب‌سایت و وبلاگ باشیم.

وی اظهار داشت: همین که مصوبه هیات دولت درباره ساماندهی سایت‌ها، چارچوب مشخصی ندارند و از تمامی کسانی که وبلاگ یا وب سایت دارند خواسته است بر روی سایتی موسوم به «ساماندهی»، ثبت نام کنند، خود نشان می‌دهد که امکان نظارت و هدایت در این زمینه وجود ندارد.

این کارشناس تاکید کرد: این مصوبه دولت در صورتی موثر خواهد بود که مشخصات وب‌سایت‌ها یا وبلاگ‌هایی که کنترل آنها مدنظر مسوولان قرار دارد کاملا معین شود و نظارت بر فعالیت همین تعداد محدود صورت گیرد.

جلالی گفت: اگر مثلا دستور داده شود که تمامی مراکز اطلاع‌رسانی دولتی یا بخش خصوصی که دارای ثبت شرکت هستند یا به طور کلی آن سایت‌هایی که جنبه حقوقی دارند، ثبت شوند، امکان نظارت آنها وجود دارد، ولی اینکه بگوییم تمامی وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌های افراد حقیقی نیز ثبت نام کنند، غیر قابل انجام خواهد بود.

این استاد دانشگاه با اظهار اینکه اینترنت در ایران هنوز مراحل بسیار مقدماتی و ابتدایی را می‌گذراند، گفت: در حقیقت می‌توان گفت که ما هنوز در کشورمان اینترنت نداریم، زیرا اگر خود را با کشوری مثل کره جنوبی که هم اکنون دولت الکترونیک آن ۵۰۰ خدمت بر خط

(on line) یا با کانادا که ۱۳۰ خدمت بر خط ارائه می‌کند، مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که در حوزه کاربرد اینترنت نیز هنوز هیچ نداریم.

جلالی افزود: با این وجود، مرتب به ساماندهی تعداد محدود سایت‌ها مشغولیم، در حالی که با این گونه ساماندهی متاسفانه یک نوع نگرانی در فضای اطلاع‌رسانی و یک نوع سانسور ناخواسته در جامعه اعمال می‌شود، زیرا افراد علاقه‌ای ندارند که سایت خود را به جایی معرفی کنند.

این در حالی است که برخی از کارشناسان معتقدند سایت وزارت ارشاد در سروری خارج از ایران هاست می‌شود و دریافت اطلاعات تمامی کاربران ایرانی دارای وب‌سایت و نگهداری آن از این طریق موجب به خطر افتادن اطلاعاتی می‌شود که صاحبان سایت‌های ایرانی از طریق سایت ساماندهی در اختیار وزارت ارشاد قرار داده‌اند.

ساماندهی سایت‌های اینترنت از نگاه مجلس

رییس کمیته مخابرات مجلس شورای اسلامی، گفت: بهتر بود دولت برای ساماندهی سایت‌های اینترنتی منتظر تصویب لوایح «جرایم رایانه‌ای» و «دسترسی آزاد به اطلاعات» و طرح «حمایت از حریم خصوصی» درباره مسائل مربوط به اینترنت می‌شد که هم‌اکنون مراحل تصویب را در مجلس می‌گذرانند. رمضانعلی صادق‌زاده در گفت‌وگو با «ایرنا»، افزود: خوب بود این لوایح و طرح قانونی می‌شدند و بعد دولت آیین‌نامه‌های اجرایی منطبق بر آنها را مصوب می‌کرد.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد با این گونه ورود دولت به موضوع و تصویب دستورالعملی تحت عنوان ساماندهی سایت‌ها، وبلاگ‌ها و سایت‌های موسوم به خبرگزاری در هیات دولت، در این قضیه جامع‌نگری صورت نگرفته است.

صادق‌زاده، همچنین با طرح این سوال که «پایگاه‌های ایرانی مستقر در خارج از کشور را چگونه می‌توان با این شیوه ساماندهی کرد»؟ خود پاسخ گفت: فکر می‌کنم پاسخ فیلترینگ باشد.