گروه تشکل‌ها- یوسف بهمن‌آبادی: برای رسیدن به وضعیت مدرن نظام کنترلی و نظارتی نیازمند تغییر ساختار سنتی هستیم و تا این فضا تحول نیابد نمی‌توان شاهد تحول در اقتصاد و فعالیت‌های اقتصادی بود. فرزین انتصاریان، رییس جامعه‌ ممیزی و بازرسی ایران با بیان این مطلب گفت: ایده تاسیس تشکلی برای نظام‌مندی بازرسی در ایران به منظور ارتقای سطح بازرسی، ممیزی و صدور گواهینامه‌های مختلف در زمینه‌های مدیریت، محصول و فعالیت‌های مرتبط، ۱۵سال پیش شکل گرفت.

این کار اما به دلایل مختلفی همچون فراهم نبودن بستر برای مدتی مسکوت ماند تا اینکه سال ۱۳۸۱، جمعی از پیشکسوتان شرکت‌های بازرسی کشور، جامعه‌ ممیزی و بازرسی ایران را تاسیس کردند.

وی با بیان اینکه عضویت در جامعه ممیزی و بازرسی نیازمند برخورداری از قابلیت‌های لازم در حرفه بازرسی است، گفت: به همین خاطر تعداد اعضای ما، محدود بوده و تنها ۳۰شرکت بازرسی عضو هستند، البته امیدواریم با همکاری سازمان‌های مرتبط، سطح کیفی شرکت‌ها افزایش یافته و بستر لازم برای گسترش تعداد اعضا هموار شود.

علاوه بر این اعضا، اعضای حقیقی شامل بازرسان و ممیزانی هستند که هم‌اکنون به عنوان کارشناس طراز اول کشور مشغول به کار هستند. در تلاش هستیم با بهره‌گیری از منابع داخلی و خارجی، برای جذب و آموزش آنها برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای انجام دهیم.

انتصاریان با اشاره به اینکه تشکل‌ها در سال‌های اولیه، درگیر مسائل درون خود بوده و اثربخشی چندانی برای جامعه ندارند، گفت: جامعه ممیزی و بازرسی نیز از چنین آسیبی مصون نماند و در دو سال اول تنها توانستیم بافت اولیه تشکل را ایجاد کنیم.

وی افزود: حرکت اصلی تشکل از دو سال پیش شروع شد و آن زمانی بود که موضوع بازرسی و ممیزی در سطح کشور اهمیت شایان توجهی یافت و موسسه استاندارد نیز مسوولیت‌های جدیدی در این خصوص پیدا کرد. از آنجایی که این موسسه مایل بود در انجام مسوولیت‌هایش شرکت‌های بازرسی‌کننده را به یاری بطلبد جامعه ممیزی و بازرسی ایران به عنوان نماینده این شرکت‌ها، موسسه استاندارد را در انجام وظایفش همراهی کرد.

وی افزود: جامعه ممیزی و بازرسی ایران در تدوین استاندارد‌های لازم برای بازرسی کالا در بخش صادرات و واردات اقداماتی اساسی انجام داد. همچنین جامعه، در تدوین استراتژی کیفیت در صادرات با سازمان توسعه و تجارت در ارتباط بوده و همکاری می‌کند.

علاوه بر آن، جامعه در کمیته‌ها و کمیسیون‌هایی که از سوی سازمان استاندارد برای امور نظارتی تشکیل می‌شود حضور فعالی دارد. عضویت در هیات ارزیابی برای نظارت بر امور بازرسی کالا و به ویژه بازرسی قبل از حمل، از جمله کمیته‌هایی است که جامعه بازرسی و ممیزی ایران در آن شرکت دارد. وی ادامه داد: در کنار آن، برنامه‌ریزی‌هایی برای ارتقای سطح بازرسی در دست اجرا داریم که برخی از آنها به صورت مستقل انجام می‌شود و برخی دیگر نیز در تعامل با سازمان‌های دیگر همچون موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و وزارت نفت در دست پیگیری است.

به گفته وی تدوین استانداردهای آموزشی برای صنعت نفت با همکاری وزارت نفت، انجام مذاکره‌هایی با سازمان‌های بین‌المللی مرتبط با کیفیت بازرسی برای ارتقای فعالیت‌ها به بین‌المللی، برگزاری سمینارهای آموزشی برای بررسی مشکلات مربوط به بازرسی واردات و صادرات، از دیگر فعالیت‌های انجام شده در جامعه ممیزی و بازرسی ایران است.

عضو کنفدراسیون صنعت ایران با بیان این که اداره کردن یک تشکل نیازمند تجربه است، گفت: تشکل‌های ایرانی به دلیل نداشتن تجربه مشکلات متعددی دارند. مدیریت تشکل‌ها را بیشتر کسانی بر عهده دارند که مدیر شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی‌اند و مایلند تشکل را همانند این واحدها اداره کنند، نتیجه این که دیدگاه‌های محدود و کوتاه‌نگر آنها، تشکل‌ها را با مشکلاتی جدی روبه‌رو می‌سازد.

متاسفانه نبود باور به اثرگذاری فعالیت انجمن‌ها منجر به نادیده گرفتن حضور این نهادها از سوی سازمان‌های دولتی می‌شود. وی افزود: جامعه ممیزی به رغم شروع خوب، اما به خاطر دلایل ذکر شده، موفقیت چندانی حاصل نکرده است.

با این حال جامعه ممیزی و بازرسی در دوره جدید، با عنایت به تجربه به دست آمده در سال‌های گذشته توانسته است در جهت اهداف خود پیش رود.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی با بیان این‌که مقوله بازرسی و ممیزی از جمله موضوعات تعریف شده به شمار می‌آید، گفت: بازرسی کالا در‌ حال ‌حاضر، فصلی از قوانین WTO (سازمان تجارت جهانی) را تشکیل می‌دهد همچنین یکی از محورهای اصلی در کمیته کسکو (casco) سازمان جهانی استاندارد به شمار می‌آید. علاوه بر آن، سازمان آی‌ای‌اف، به عنوان نهاد مربوط به سازمان‌های صادرکننده ممیز، گواهی‌دهنده و اعتباردهنده و سازمان آی‌اف‌آی‌ای، به عنوان مرجع بین‌المللی شرکت‌های بازرسی در زمینه استاندارد بازرسی و ممیزی از جایگاه ویژه برخوردار هستند. جامعه ممیزی و بازرسی هم با این سازمان‌ها در ارتباط بوده و در تلاش برای گسترش ارتباط خود با این سازمان‌ها است تا با صدور گواهینامه‌های بین‌المللی، جایگاه شناخته شده‌ای برای بازرسان در سطح بین‌الملل ایجاد شود. وی خاطرنشان ساخت: موسسات بازرسی ملزم به رعایت استانداردهای بین‌المللی همچون استاندارد ۱۷۰۲۰هستند. در‌حال‌حاضر برخی از اعضا، از این استاندارد برخوردارند و امیدواریم با حمایتی که از سایر اعضا می‌کنیم آنها هم بتوانند به این سطح برسند. وی ادامه داد: بیشتر شرکت‌های بازرسی و ممیزی، وابسته به شرکت‌های بین‌المللی بوده و با آنها در ارتباط هستند. این امر به ما کمک می‌کند انتقال تکنولوژی علاوه بر بخش بازرسی، در زمینه‌های مختلف بازرگانی و تولیدی صورت گرفته و در نتیجه تمام صنعت از آن بهره گیرند.

رییس جامعه ممیزی و بازرسی ایران با بیان‌ این‌که به دلیل دولتی بودن اقتصاد، ایمنی و کیفیت بیش از سایر کشورها مورد توجه قرار گرفته است، تصریح کرد: ایران یکی از اولین کشورهایی است که به موضوع بازرسی کالا پرداخته است.

بانک مرکزی آغازگر این فرآیند بود و مساله بازرسی، به عنوان بخشی از فعالیت‌های کنترلی و نظارتی دولت تعریف و از ۲۰ سال پیش به شرکت‌های بازرسی‌کننده بین‌المللی واگذار شد. خوشبختانه به تدریج این صنعت در کشور نهادینه شده است.

به گونه‌ای که می‌توان صنعت بازرسی کشور را در وضعیت مطلوبی ارزیابی کرد. افزون بر این بازرسان نیز هم‌اکنون از موقعیت اطلاعاتی خوبی برخوردارند.