نمایشی متفاوت از درام‌نویسی بزرگ

علیرضا تهرانی- اگر سری به تئاترشهر بزنید و از نمایش «نوای اسرارآمیز» دیدن کنید، قطعا با یکی از به یادماندنی‌ترین درام‌هایی که تاکنون مشاهده کرده‌اید روبه‌رو خواهید شد. در خلاصه این اثر که نوشته نمایشنامه‌نویس معاصر «اریک امانوئل اشمیت» است، آمده: «اریک لارسن به عنوان خبرنگار نشریه «نبروز نیک» به سراغ «ایل زنورکو» نویسنده و برنده جایزه نوبل می‌رود تا با او درباره آخرین کتابش «ناگفته» گفت‌وگو کند. حمید مظفری و حافظ آهی در نمایی از نمایش «نوای اسرارآمیز»

در طی این گفت‌وگو رازهایی فاش می‌شود...» این نمایش به کارگردانی سهراب سلیمی و طراحی صحنه دکتر علی رفیعی و با حضور بازیگرانی چون حمید مظفری و حافظ آهی همه روزه در ساعت ۱۹به صحنه می‌رود. به همین بهانه گفت‌وگوی کوتاهی با سهراب سلیمی و حمید مظفری انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید. سلیمی درباره نویسنده نمایش خود این‌گونه توضیح می‌دهد: «اشمیت جزو نویسندگان حامل حاضر و معاصر فرانسه است، به گفته منتقدان روزنامه‌هایی چون فیگارو، لوموند، لورن و دومانتی در این ۳۵، ۴۰سال گذشته درام‌نویسی اروپا را متحول کرده است.

اشمیت فیلسوف، رمان‌نویس، آهنگساز و سینماگر برجسته‌ای است و آخرین فیلمی که ساخته «موسیو ابراهیم»، با بازی عمرشریف نام دارد. یکی از بارزترین ویژگی‌های این نویسنده رفتارشناسی او درباره انسان است. وی هیچ زاویه نهفته‌ای را در انسان پنهان نمی‌گذارد، آن چه که نهان است، عریان می‌کند و به داوری می‌گذارد و آن چه داوری می‌شود را دیکته نمی‌کند. او این مسائل را اعلام می‌کند و بر این عقیده است که باید آنها را پذیرفت ولی زندگی ورای این مطالب همچنان ادامه دارد».

این استاد دانشگاه ادامه داد: «طی این سال‌ها بسیاری از آثار دراماتیک را به سهم خود دنبال کرده‌ام در سال گذشته به واسطه متن «خرده جنایت‌های زن و شوهری» با اشمیت آشنا شدم و آثار او را بسیار ارزشمند یافتم، بر این اعتقاد بودم که بعد از چخوف، ایبسن و دورنمات درام‌نویسی به نقطه اوج خود رسیده است و تصورم این بود که نقطه عطف درام‌نویسی در اینها است، ولی با تعقیب آثار اشمیت به بهانه اجرای «خرده جنایت‌ها زن و شوهری» متوجه شدم، آثار او تحول دیگری در نمایشنامه‌نویسی ایجاد کرده است.» کارگردان نمایش «سه‌گانه و اینک» درباره تمهیداتی که برای روی صحنه بردن این متن ارزشمند به کار گرفته توضیح می‌دهد: «ببینید در تمام طول زندگی سعی کرده‌ام زیر اسم بزرگان پنهان نشوم. من اثری را که بتواند نقطه‌های انسانی را در من به حرکت اندازد و با آن احساس راحتی و رابطه کنم و دلبستگی‌های اجرایی را در من به اوج رساند را به صحنه می‌برم. اشمیت مرد بزرگی است و برای اجرای نمایشنامه‌ او باید خود را مجهز به ابزار و دانشی می‌کردم، بنابراین از تجارب گذشته‌ام استفاده کردم تا بنابه داشته‌های خود اثری در شان و شایسته این درام‌نویس بزرگ را به صحنه ببرم.»

سلیمی در انتها درباره همکاری خود با دکتر علی رفیعی می‌گوید: «راستش را بخواهید در جلسه پرسش و پاسخ خبرنگاران با آقای رفیعی در پاسخ به این سوال گفتند: چون سلیمی را دوست داشتم خواستم برای او طراحی کنم! ایشان سال‌ها است که دیگر طراحی صحنه را کنار گذاشته‌اند، اما به دلیل علاقه ایشان به این نمایش و حسن نیتی که به بنده داشتند با گروه همکاری کردند، من این همکاری را به فال نیک می‌گیرم چون طراحی بسیار ارزشمند و زیبا و فهیمانه‌ای را برای این کار تدبیر دیدند.»

بازی خوب حمید مظفری در سریال «پهلوانان نمی‌میرند» را به خاطر داریم، او که سال‌ها است به عنوان بازیگر و کارگردان در عرصه تئاتر فعالیت می‌کند درباره نقشی که در این نمایش به عهده‌دارد، می‌گوید: «این نویسنده مردی است که با هیچ‌کس نمی‌جوشد. دلیل آن هم این است که زندگی روزمره را در تمام ابعاد مبتذل می‌داند و به همین دلیل به جزیره‌ای دور افتاده و نزدیک قطب پناه می‌برد. او حتی نمی‌خواهد شب و روز هم مثل شب و روز معمولی باشد، در آنجا ۶ ماه طلوع آفتاب و ۶ ماه غروب آفتاب به طول می‌انجامد و این روال، وی را از یکنواختی طبیعت در امان نگه می‌دارد. او عشق را هم پدیده‌ای مخلوق دست بشر می‌داند و می‌گوید، انسان برای رهایی از یکنواختی زندگی عشق را اختراع کرده است.»

بازیگر نمایش «زمستان» درباره بازی و همکاری با سهراب سلیمی ادامه می‌دهد: «همکاری من و سهراب سلیمی به ۱۵ یا ۱۶ سال پیش برمی‌گردد، من نمایشی را کارگردانی می‌کردم که او در آن بازی داشت و سپس او نمایش «کبودان و اسفندیار» را کارگردانی کرد و من برایش بازی کردم. قبل از هر چیز مایلم کاراکتر خود آقای سلیمی را ارزیابی کنم، ایشان در کارشان بسیار سرسخت، تیزبین، منظم و با جذبه هستند و تا نتیجه نگیرند زیر بار نمی‌روند. او جست‌وجوگر خوبی برای یافتن آثار خوب است و روی هم رفته می‌توانم بگویم کار خود را بلد است.»