نگاه سوم - مراسم بزرگداشت عمران صلاحی روز پنج‌شنبه در خانه شاعران ایران برگزار شد.

عبدالعلی دستغیب در این مراسم با بیان این‌که گرد آمده‌ایم تا آمرزش بطلبیم برای روح پاک عمران صلاحی و یاد او را گرامی بداریم، با اشاره به اهل شعر و مطایبه بودن او، گفت: «صلاحی کم‌ترین فاصله را با هنرش داشت». وی با اشاره به صمیمت و یکرنگی صلاحی، به کارهای او در قالب‌های مختلف اشاره و عنوان کرد: «از نظر نوآوری به آن معنا که مثلا فروغ فرخزاد فضای تازه‌ای را به‌وجود آورد، نیست و در یکی از بهترین شعرهایش «بچه جوادیه» هم تحت‌تاثیر فروغ است. اما در مجموع نزدیکی‌اش بیشتر به منوچهر نیستانی است».

دستغیب با بیان این‌که صلاحی در کارهای طنزآمیزش از ادبیات رسمی خیلی دور نمی‌شود، یادآور شد: «او در طنز‌هایش مثلا در «بچه جوادیه» بدون این‌که احساساتی شود و بخواهد احساس ترحم ما را جلب کند، حرفش را می‌زند».

کامیار عابدی، دیگر سخنران این مراسم، نیز با اشاره به این‌که بعد از نسل اول و دوم شعر نیمایی، در نسل‌های بعدی، نیروی پیش‌برنده جمعی در اطراف شاعران نبوده است، پیامد آن را این‌گونه توصیف کرد که شاعران نیمایی از دهه ۵۰ به بعد، آن برجستگی‌ نسل‌های قبل را نداشته‌اند.

او در عین حال با بیان این‌که این موضوع باعث نمی‌شود تا شعر عمران را که به‌لحاظ تجربه‌های فردی بسیار اهمیت دارد، بررسی نکنیم، درباره شعر این شاعر گفت: مشغولیت ذهنی عمده صلاحی در شعرهایش بیشتر طبیعت و زیبایی بود. در بخشی هم نگاه به انسان معاصر و وقایع اجتماعی و سیاسی در آثارش مشهود است.

این منتقد با اشاره به طنز در کار صلاحی و این‌که باعث می‌شود شعرهای جدی‌اش کم‌تر دیده شوند، به وقفه در انتشار شعرهای او اشاره کرد که نگذاشته‌ است اندوخته‌های ذهنی و زبانی‌اش به‌درستی ارائه شوند. وی با بیان این‌که جهان عمران نوعی کودکانگی داشت، افزود: «رمانتیسیسم دل‌پذیری از طریق آثار عمران انتقال پیدا می‌کرد. شعرش ممکن است از نظر بعضی لایه‌های روشن‌فکری خیلی مقبول جلوه نکند، ولی خوانندگانی که به لحظه‌های ناب شعری فکر می‌کنند، ‌از شعر او لذت می‌برند. خوانندگان عمران فقط شاعران نیستند و این موضوع که مخاطب بعضی شاعران معاصر، فقط شاعران هستند، درباره او صدق نمی‌کند».

کامیار عابدی همچنین طنز صلاحی را نوسنت‌گرا دانست و گفت: «با زبان سلیس و بدون حشو و زواید، نثرش روان بود، به‌همان روانی و راحتی شعرهایش. هرچند در نوشتن قطعه‌های کوچک موفق‌تر بود».

او با بیان این‌که بخشی از زندگی ما در دهه‌های اخیر در کار صلاحی انعکاس پیدا کرده است، گفت: «ذوق سلیمی داشت و هیچ‌گاه از صراط‌المستقیم ادبی منحرف نشد».

همچنین سهیل محمودی که اجرای این مراسم را برعهده داشت، با تاکید بر این‌که کم‌ترین فاصله بین هنر و شخصیت عمران صلاحی وجود داشته، از او به‌عنوان هنرمندی یاد کرد که با هنرش به یگانگی رسیده بود.

ساعد باقری نیز در این برنامه چند شعر عمران صلاحی را خواند و با مخالفت با نظر دستغیب درباره «بچه جوادیه» و یاد کردن از آن به‌عنوان شعری ناب، به شعرهای چاپ‌نشده صلاحی اشاره کرد، که مرحله نهایی شاعری او است و تاکید کرد: «حتما یکی از برجسته‌ترین چهره‌های شعر معاصر است». وی نوآوری را به‌خاطر اهمیت اصالت مهم دانست و گفت: «آن‌چه اهمیت دارد، اصالت است و اگر نوآوری خوب است و تکرار بد، برای این است که اصالت را از دهان گوینده نمی‌شنویم، اما شعر صلاحی اصالت داشت».

اهدای آلبومی از عکس‌های عمران صلاحی توسط قیصر امین‌پور به خانواده این شاعر و طنزپرداز، اجرای موسیقی از شعرهای وی و نمایش فیلمی از حضور صلاحی در نشست‌های ادبی، از دیگر بخش‌های این مراسم بود. در فیلم یادشده همچنین مرتضی کاخی، حافظ موسوی، قیصر امین‌پور، عنایت سمیعی، فاطمه راکعی، ساعد باقری و محمدرضا عبدالملکیان درباره صلاحی صحبت کرده‌ بودند.