متکی: مصرف بی‌رویه حامل‌های انرژی زنگ خطری برای کشور است

نجابت :‌میزان مصرف مواد داخلی محصولات پتروشیمی در سال ۱۹۹۰ برابر با ۱/۱ میلیون تن بوده که در سال سال به ۶/۵ میلیون تن رسیده است

دنیای اقتصاد- در دومین روز برگزاری یازدهمین همایش بین‌المللی نفت و گاز در تهران که با حضور وزرای نفت و امور اقتصاد و دارایی و نماینده دبیرکل اوپک افتتاح شد، وزیر امور خارجه کشورمان نیز خنرانی داشت و در اظهارات خود بر ترسیم هرچه سریع‌تر یک استراتژی مشخص در بخش نفت و گاز تاکید کرد. منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران، با اشاره به بزرگ بودن مسوولیت وزارت نفت و امور خارجه، خواستار همکاری موثر و گسترده‌تر این دو وزارتخانه شد تا استراتژی یاد شده سریع‌تر مشخص شود.

وزیر امور خارجه ایران در ادامه خاطرنشان کرد: در این خصوص ضرورت دارد اهداف سیاسی خود را تعریف یا در مواردی بازتعریف کنیم. بخش نفت و گاز به دلیل تاثیر مهم در تحولات سیاسی و اقتصادی و بین‌المللی، نقش محوری در دیپلماسی اقتصادی دارد که همکاری کارگزاران علمی‌ و بخش‌های ذی‌ربط در وزارتخانه‌های نفت و امور خارجه را ضروری کرده‌ است.

وی با بیان این که ایران معادل ۱۲‌درصد از ۱۱۸۸‌میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت جهان را در اختیار دارد، خاطرنشان کرد: این سهم برای کشور‌های حوزه خلیج‌فارس ۶۲‌درصد است. همچنین ایران ۱۵‌درصد از ۱۸۰تریلیون مترمکعب ذخایر گازی جهان را دارا است که این نسبت برای کشور‌های حوزه خلیج‌فارس معادل ۴۰‌درصد است. وی افزود: براساس آمار‌ها ایران روزانه ۷/۱میلیون بشکه از تولیدات ۰۸/۴ میلیون بشکه‌ای نفت خود را به مصرف داخل رسانده که این میزان برای گاز معادل ۱/۲میلیون بشکه نفت است. متکی با تاکید بر مزیت نسبی ایران در زمینه نفت و گاز در مقایسه با سایر کشور‌های جهان افزود: این نقش طبیعی برتر در آینده‌ای نه چندان نزدیک هم حفظ می‌شود که بیانگر تمرکز اساسی استراتژی کشور به موضوع نفت و گاز است.

وی با اشاره به پیوستگی آماری موجود از حیث ذخایر نفت و گاز ایران و سایر کشور‌های حوزه خلیج‌فارس گفت: این موضوع موید این است که بیان و طرح هرگونه همکاری منطقه‌ای با اولویت و تمرکز نفت و گاز و با اقتضای پایبندی به منطقه و مواضع ژئوپلتیک آن بسیار مهم است. همچنین مصرف بی‌رویه حامل‌های نفت و گاز در کشور زنگ خطری را برای ایران به صدا درآورده است که برای رفع آن نیاز به مدیریت مصرف و استفاده بهینه این منابع داریم.

به گفته وزیر امور خارجه، با توجه به منفی بودن خالص صادرات گاز ایران در سال گذشته نتیجه می‌گیریم پتانسیل‌های بازار گاز حتی در گام‌های اولیه هم استفاده نشده است.

به گزارش ایسنا، متکی در ادامه با بیان این که منابع نفت و گاز در منطقه‌ای کوچک از نظر جغرافیایی متمرکز شده است، افزود: حرکت به سوی منطقه‌گرایی با محوریت نفت و گاز لازم به نظر می‌رسد، چه بسا این پیوند منطقه‌ای علاوه بر ایجاد امنیت جمعی پایدار در منطقه ای آشوب‌خیز علاوه بر ایجاد قدرت سیاسی، پیوند‌های اقتصادی را در سایر بخش‌ها ایجاد کند.

وزیر امور خارجه با اشاره به منطق و مکانیزم همکاری در کشور‌های هسته تشکیل‌دهنده اتحادیه پولی اروپا افزود: آنها با ایجاد این اتحادیه در چند دهه گذشته همکاری و هم پیوندی خود را در یکی دیگر از حامل‌های انرژی یعنی زغال سنگ برای اولین بار آغاز کردند. اگر چه این طرح تا حد آرمانی مشکل نهادی و سازمانی خود را دارد، ولی نمی‌توان به بهانه پایایی چنین مشکلاتی از حرکت باز ایستاد و برای افزایش منافع تک تک کشور‌های منطقه کل آن را در گذر زمان نادیده گرفت، بدین منظور لازم است پیوندی‌هایی در سطح نفت و گاز در خلیج‌فارس ایجاد شود. وی با اشاره به ابعاد فرامنطقه‌ای این گروه‌ها گفت: تحولات ساختاری جاری در شرکت‌های ملی نفت و گاز نیاز به گروه‌بندی در مشارکت‌های استراتژیک در زمینه تولید و توزیع نفت و گاز در سطح بین‌المللی دارد، ولی این که این گروه‌های فرامنطقه‌ای چگونه شکل بگیرند، ایران به لحاظ اقتصادی به کدام گروه‌ها تعلق داشته باشد و یا با کدام یک از همسایگان خود همکاری کند و کدام کشور‌ها را رقیبان سرسخت همیشگی خود بداند باید در چنین کنفرانس‌هایی نتیجه‌گیری شود. وزیر امور خارجه ایران، با اشاره به وضعیت نسبتا نامطلوب کشورمان در زمینه مصرف بی رویه حامل‌های انرژی تصریح کرد: افزایش بهره‌وری انرژی، صرفه‌جویی و مدیریت صحیح مصرف، توسعه پایدار و رعایت مسائل زیست محیطی در کنار تجهیز فناری‌های نوظهور در زمینه نفت و گاز ضروری است، اگرچه این امور نیاز به منابع مالی خارجی و تکنولوژی برتر دارند.

وی در ادامه تصریح کرد: وزارت امور خارجه به دلیل اشراف نسبی و پارامتر‌های حاکم بر نظم بین‌المللی جهان در کنار تلاش‌های فنی وزارت نفت می‌تواند نقش مهمی‌ در احقاق این اهداف داشته باشد.

متکی در ادامه افزود: با عنایت به این که مشکل فقدان تصمیم کارشناسانه یک اپیدمی‌ رایج در سطح ملی است، همکاری این دو وزارتخانه در قالب مرکز مشترکی برای مطالعه نفت و گاز ضروری به نظر می‌رسد و چنین امری می‌تواند سهولت، صحت و جامعیت تصمیم‌گیری‌های مرتبط را افزایش دهد. امروزه یکی از ماموریت‌های پرهزینه و دشوار دستگاه دیپلماسی کشور در سطح بین المللی کمک به مذاکرات درست و مناسب است، به طوری که منجر به تجهیز کشور به فناوری انرژی هسته‌ای شود.

وی خاطرنشان کرد: دستیابی به این فناوری وظیفه وزارت نفت را در جهت استفاده موثر از نفت و گاز و کسب منافع بیشتر از این بخش به همراه خواهد داشت.

نجابت: افزایش ۶برابری تولیدات پتروشیمی

سخنران دیگر معاون وزیر نفت بود که به مقدار تولید واقعی صنایع پتروشیمی‌ کشور در سال ۱۹۹۱ که معادل ۳/۴ میلیون تن بوده اشاره کرد که در پایان سال ۲۰۰۶ به ۶/۲۳میلیون تن خواهد رسید. به عبارت دیگر در طول ۱۵ سال گذشته میزان تولیدات پتروشیمی کشور شش برابر شده است. غلام‌حسین نجابت، مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، با بیان این مطلب اظهار کرد: مصرف داخلی مواد پتروشیمی‌ یعنی واحد‌های پایین دستی که احداث آنها، آغاز شده، تقریبا حدود پنج برابر در مدت مشابه افزایش پیدا کرده است، به گونه‌ای که میزان مصرف داخلی در سال ۱۹۹۰ برابر با ۱/۱میلیون تن بوده که در سال ۲۰۰۶ به ۶/۵میلیون تن رسیده است. وی با اشاره به میزان صادرات محصولات پتروشیمی‌ یادآور شد: در سال ۱۹۹۰ در مجموع ۳۵میلیون دلار و در سال ۲۰۰۶ تاکنون ۹/۲میلیارد دلار صادرات داشته‌ایم. مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌ با اشاره به طرح‌های در حال پیش راه‌اندازی و راه‌اندازی شده خاطرنشان کرد: اسید استیک در سه ماه نخست سال ۲۰۰۷ به تولید خواهد رسید و هم اکنون پیشرفت این واحد ۷۴/۹۹درصد است که البته با توجه به اشکالات احتمالی در زمان راه‌اندازی نمی‌توان زمان خیلی دقیقی برای بهره‌برداری از آن اعلام کرد. همچنین پتروشیمی‌ زاگرس با تولید یک میلیون و ۶۵۰هزار تن متانول در سال در ژانویه ۲۰۰۷ به دنیا عرضه خواهد شد. در این بخش نیز در گذشته در یکی از تجهیزات حساس با مشکل مواجه شدیم که اکنون برطرف شده است.

نجابت در ادامه گفت: واحد اوره و آمونیاک چهارم که مسوول تولید حدود یک میلیون تن اوره در سال و ۶۵۰ هزار تن آمونیاک است، در سه ماه اول سال ۲۰۰۷ به تولید خواهد رسید.

پتروشیمی‌ لاله که باید شش ماه پیش به تولید می‌رسید به دلیل اشکالی که در زمان راه‌اندازی در قسمت کوندانسور به وجود آمد، به تاخیر افتاد و امیدواریم در سه ماهه دوم سال ۲۰۰۷ تولید آن به بازار عرضه شود. همچنین پتروشیمی‌ برزویه (آروماتیک چهارم) به عنوان بزرگ‌ترین واحد آروماتیک جهان در سه ماه نخست سال ۲۰۰۷ به بهره‌برداری نهایی می‌رسد. اگرچه هم اکنون نیز تولید می‌شود، ولی هنوز به میزان تولید نهایی که پارازایلین است نرسیده است و در این راستا پتروشیمی‌ جم به عنوان بزرگترین الفین موجود جهان در نیمه دوم سال ۲۰۰۷ بهره‌برداری و تولید آن به بازار عرضه خواهد شد. واحد PET و PTA دوم نیز در سه ماهه اول سال ۲۰۰۷ به بهره‌برداری و تولید کامل خواهد رسید. اگر چه در حال حاضر PTA تولید کامل دارد اما چون محصول نهایی آن PET است، بنابراین شرکت ملی صنایع پتروشیمی‌ زمان تولید آخرین محصول را احتساب می‌کند. وی با اشاره به پیشرفت ۹۵درصدی آمونیاک سوم (پتروشیمی‌ رازی) افزود: این واحد در حال پیش راه اندازی است و پیش‌بینی می‌شود در سه ماه سوم سال ۲۰۰۷ به راه‌اندازی نهایی برسد، اگرچه آمونیاک سوم اولین واحد آمونیاکی است که به همراه آن اوره تولید نمی‌شود.

به گفته مدیرعامل شرکت پتروشیمی واحد آریاساسول برای تولید یک میلیون تن اتیلن در سه ماه دوم سال ۲۰۰۷ و پتروشیمی‌ کارون نیز برای تولید ایزوسیانات‌ها در سه ماه دوم سال ۲۰۰۷به بهره‌برداری می‌رسد که هم اکنون ۹۴‌درصد پیشرفت دارد. واحد اوره و آمونیاک پنجم پس از پتروشیمی‌غدیر در سه ماه اول سال ۲۰۰۷ به بهره‌برداری می‌رسد که ۹۷‌درصد پیشرفت دارد و در نهایت پتروشیمی‌واحد عسلویه در فصل دوم ۲۰۰۷ کامل خواهد شد. وی با اشاره به پروژه‌های در دست اجرا توضیح داد: واحد اوره و آمونیاک، پی.وی.سی متانول ششم، پی.وی.سی اروند و الفین پنجم پیشرفت‌هایی بین ۵۲ تا ۹۰‌درصد داشته‌اند. در این راستا همچنین الفین ۱۳ در ایلام، LDPE امیرکبیر ماهشهر، HDPE مهر در عسلویه، الفین ۱۱ توسط پتروشیمی‌ کارون و واحد اوره و آمونیاک در دست اجرا هستند.

معاون وزیر نفت با بیان این که مجموعه تولیدات در سال ۲۰۰۹ به ۵۸ میلیون تن خواهد رسید، افزود: در برنامه پنج ساله چهارم و پنجم روی هم ۲۵‌میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خواهیم کرد و میزان تولیدات در پایان برنامه هشت‌میلیون تن اتیلن، ۸/۴میلیون تن در سال اتانول و متانول، ۷۶۰ هزار تن بنزن، ۸/۵میلیون تن در سال آمونیاک، ۴/۷میلیون تن در سال اوره و محصولات پروپیلن خواهد بود.

وی به مسیر خط لوله اتیلن غرب اشاره کرد و گفت: این خط لوله ۲۲هزار و ۲۰۰کیلومتری برای انتقال ۵/۳میلیون تن اتیلن به عنوان خوراک از ۱۱ مجتمع پتروشیمی‌ در شهر‌های ممسنی، گچساران، دهدشت، بروجن، اندیشمک، کرمانشاه، همدان، کردستان، مهاباد و میاندوآب خواهد گذشت.