پیش‌بینی آینده بازار نفت در تهران
دنیای اقتصاد- جانشین دبیرکل اوپک همایش بین‌المللی نفت و گاز تهران با شگفت‌انگیز توصیف کردن کاهش 18 دلاری سبد نفتی اوپک در طول یک سال اخیر، علت این کاهش سریع را تغییرساختار بازار و کاهش تنش‌های ژئوپلتیک منطقه بیان کرد و افزود: یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت نفت، افزایش ذخائر کشورهای اروپایی به بالاترین حد خود است.وی همچنین به کاهش غیرطبیعی تقاضا برای نفت اوپک اشاره کرد و اظهار داشت: تقاضا طی سال‌های 2006 و 2007 خیلی قوی نیست و میزان تولید نیز به همان نسبت برای سال 2005 کاهش جدی داشته و این برخلاف روند رشد اقتصاد جهانی است.
به گفته بارکیندو رشد تقاضا در سال ۲۰۰۶ یک میلیون بشکه در روز بوده و در سال ۲۰۰۷ به ۳/۱میلیون بشکه در روز خواهد رسید.وی کشورهای غیرعضو اوپک را عامل اصلی این کاهش تقاضا عنوان و تاکید کرد: عرضه بالای کشورهای غیرعضو اوپک و افزایش حجم تولید آنها در بازار، موجب بر هم ریختن برنامه‌های اوپک برای کنترل بازار می‌شود.نماینده دبیر کل اوپک تصریح کرد: کشورهای غیراوپک در سال ۲۰۰۶ در حدود ۹۰۰هزار بشکه افزایش تولید داشته‌اند که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۰۷ به ۸/۱میلیون بشکه افزایش یابد و این امر موجب عدم توازن عرضه و تقاضا در بازار می‌شود، به طوری که در سال ۲۰۰۷ بازار شاهد ۷۰۰هزار بشکه مازاد تولید خواهد بود.

یازدهمین همایش بین المللی نفت و گاز دیروز آغاز شد
بزرگان نفت و گاز در تهران
بارکیندو، جانشین دبیر کل اوپک: ایران باید نقش پررنگی در بازار و کنترل قیمت نفت ایفا کند

نسیم محمدی- یازدهمین همایش بین‌المللی نفت وگاز که از سوی موسسه مطالعات بین‌المللی انرژی ترتیب داده شده است، دیروز با حضور وزیر نفت، وزیر اموراقتصادی و دارایی، نماینده دبیرکل سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک)، مقامات صنعت نفت کشور‌های عضو این سازمان و نمایندگانی از مصرف‌کنندگان مهم اروپایی و آسیایی، جلسات دو روزه خود را در هتل المپیک تهران آغاز کرد.
در این همایش که آوردگاه مهم‌ترین مباحث مربوط به حوزه نفت و گاز در این دو روز خواهد بود، مهندس سیدکاظم‌ وزیری هامانه و دکتر داوود دانش‌جعفری، وزرای نفت و اموراقتصادی و دارایی کشورمان به عنوان نخستین سخنران‌ها، سیاست‌های جاری ایران را در این خصوص مطرح کرده و به دنبال آنها محمد بارکیندو، جانشین دبیرکل اوپک نیز برخی سیاست‌های بین‌المللی در رابطه با نفت و گاز را تشریح کرد.
همایش مزبور در طول دو روز برگزاری جلسات ویژه تحولات ساختاری در بازار بین‌المللی نفت، مبحث قیمت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها، فناوری‌ها، و دورنمای وضعیت صنایع نفت و گاز و پتروشیمی در نقاط مختلف جهان، به ویژه منطقه خاورمیانه و کشور‌های عضو اوپک را مورد بررسی قرار خواهد داد.

عکس: آذین ثمرمند

وزیر نفت کشورمان در مراسم افتتاحیه همایش بین‌المللی نفت و گاز، امنیت بازار جهانی را مورد تاکید قرار داد و کسب تکنولوژی‌های جدید، تولید و عرضه مناسب و تامین امنیت مصرف‌کنندگان را در گرو آن دانست. وی با محکوم کردن برخی دخالت‌های سیاسی امنیت تقاضا و امنیت دسترسی به بازارهای بزرگ و تامین انرژی را نیازمند تداوم همکاری و گفت‌وگو میان مصرف‌کنندگان و تولید‌کنندگان دانست و با اشاره به اینکه بیش از نیمی از ذخایر کشف شده نفت جهان در پنج کشور خلیج‌فارس قرار دارد، افزود: متاسفانه دخالت‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه بی‌ثباتی را به ارمغان آورده و تحریم‌های اقتصادی و سیاسی موجب شده است تا جریان آزاد منابع مالی و تکنولوژیک تحت‌تاثیر قرار گیرد‌، به طوری که این پدیده می‌تواند درمیان مدت و درازمدت امنیت عرضه انرژی را با مخاطره روبه‌رو ‌کند.وی امنیت عرضه انرژی را به مفهوم جریان پایدار و مطمئن انرژی خواند و با اشاره به امنیت تقاضا، گفت: متاسفانه امنیت تقاضای انرژی مورد غفلت واقع شده است.وی همچنین افزود: تولید‌کنندگان بزرگ برای مشارکت در تامین امنیت عرضه انرژی نیازمند امنیت سرمایه‌گذاری و همچنین امنیت دستیابی به تکنولوژی‌های پیشرفته هستند.وزیری‌هامانه به نقش مهم تکنولوژی‌های پیشرفته در بهبود ضریب برداشت و افزایش ظرفیت‌های تولیدی اشاره کرد و گفت: اگر دارندگان تکنولوژی که عمدتا از کشور‌های مصرف‌کننده هستند، در زمینه انتقال تکنولوژی به کشور‌های تولیدکننده نقش مهمی‌ ایفا نکنند، با تولید غیرصیانتی منابع انرژی بخشی از این منابع تجدیدناپذیر جهان از دست می‌رود و به دنبال آن امنیت عرضه نیز به مخاطره خواهد افتاد. وی افزود: همکاری کشور‌های تولیدکننده به‌ویژه کشور‌های عضو اوپک، نیازمند این است که کشور‌های عمده مصرف‌کننده قبول کنند مدیریت بازار انرژی باید در دست کشور‌های تولیدکننده از جمله اوپک باشد. وزیر نفت، با اشاره به اینکه جهان باید به ذخایر خلیج‌فارس تکیه کند، استدلال کرد: بیش از 30‌درصد از منابع گاز طبیعی جهان در کشور‌های ایران و قطر قرار دارد و افزایش ظرفیت تولید نفت و گاز چالشی است که جهان در سال‌های اخیر با آن مواجه شده است. وی با اشاره به تحریم اقتصادی ایران اظهار کرد: این موضوع نه تنها مانع حضور شرکت‌های آمریکایی در توسعه میادین نفتی ایران شد، بلکه ایران را از دسترسی به بازار بزرگ کشور مصرف‌کننده‌ای مانند آمریکا محروم کرد که این موضوع در کل باعث کند شدن روند تولید نفت و گاز در ایران و تاثیر آن بر جهان شد. همچنین ممانعت از عبور خط لوله نفت و گاز از طریق قفقاز، جهان را از دسترسی به گاز ارزان دور کرد.
او خاطرنشان کرد: در سال‌های اخیر ایران علاوه بر سهم زیاد خود در اوپک با اجرای برنامه‌های توسعه‌ای، ضمن جبران افت طبیعی تولید بر ظرفیت خود نیز افزوده است. از سوی دیگر با توجه به ظرفیت غنی گاز ایران سیاست توسعه آن در نظر گرفته شده است. اکتشاف منابع جدید نفت و گاز و افزایش خرید این منبع انرژی از دیگر مسائل مهم در این زمینه است که منجر به افزایش ظرفیت تولید نفت ایران تا ۴میلیون و ۲۰۰‌هزار بشکه در روز شده است. وی افزود: تولید گاز ایران نیز در حال‌حاضر ۴۳۰میلیون متر مکعب است که به زودی به ۴۸۰میلیون متر مکعب در روز خواهد رسید و طی سال آینده نیز به ۶۲۰میلیون مترمکعب در روز بالغ خواهد شد.
اظهارات بارکیندو
نماینده دبیر کل اوپک که به دعوت وزیر نفت کشورمان و موسسه مطالعات انرژی در یازدهمین همایش بین‌المللی نفت و گاز حضور پیدا کرده بود و با اشاره به توانایی و پتانسیل نفت و گاز ایران گفت: ایران ۱۲درصد ذخایر نفت جهان و ۱۵درصد ذخایر گاز جهان را در اختیار دارد اما سهم تولید نفت ایران ۷/۵درصد تولید جهانی است.ضمن این که وضعیت تولید گاز ایران از این هم کمتر است چرا که ایران تنها ۳/۳درصد سهم تولید گاز جهان را به خود اختصاص داده است.
بارکیندو در ادامه از حاضران پرسید به نظر شما پیام این سهم تولید چیست؟
محمد بارکیندو به هزینه پایین تولید در ایران اشاره کرد که می‌تواند سودآوری بسیاری برای ایران به همراه داشته باشد و به رشد و توسعه میادین و به تبع آن رشد اقتصادی این کشور کمک می‌کند.
به گفته نماینده دبیر کل اوپک، ایران جزو یکی از پنج موسس اوپک در عراق بود و می‌تواند نقش بسیار پررنگی در بازار و کنترل قیمت نفت ایفا کند.

بارکیندو در ادامه سخنرانی خود به میزان سرمایه‌گذاری لازم در صنعت نفت اشاره کرد و گفت: هم‌اکنون در صنعت نفت به ۵۰میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز است که این رقم در سال ۲۰۲۰ به ۲۴۰میلیارد دلار می‌رسد و نگرانی هم که وجود دارد در زمینه مشکلات در جهت تامین این میزان سرمایه‌گذاری است.
وی معتقد است، زمان طولانی بهره‌برداری از تاسیسات پایین دستی از دیگر مشکلات سرمایه‌گذاری است و تا سال 2010 پیش‌بینی می‌شود که 167میلیارد دلار در صنایع پایین دستی نیاز به سرمایه‌گذاری باشد و تا سال 2015 این میزان به 100میلیارد دلار برسد.بارکیندو در ادامه به شرکت‌های نفتی بین‌المللی توصیه کرد که با توجه به سرمایه‌گذاری بسیاری که در این زمینه انجام داده‌اند تمام تلاش خود را در جهت جدی گرفتن اهمیت سرمایه‌گذاری از سوی کشورهای مصرف‌کننده به کار گیرند.
نماینده دبیرکل اوپک همچنین کاهش سریع قیمت نفت را یک امر شگفت‌انگیز دانست و علت این کاهش سریع را تغییرساختار بازار و کاهش تنش‌های ژئوپلتیک منطقه بیان کرد و افزود: یکی دیگر از دلایل کاهش قیمت نفت، افزایش ذخائر کشورهای اروپایی به بالاترین حد خود است.وی همچنین به کاهش غیرطبیعی تقاضا برای نفت اوپک اشاره کرد و اظهار داشت: تقاضا طی سال‌های ۲۰۰۶ و ۲۰۰۷ خیلی قوی نیست و میزان تولید نیز به همان نسبت برای سال ۲۰۰۵ کاهش جدی داشته و این برخلاف روند رشد اقتصاد جهانی است.
به گفته بارکیندو رشد تقاضا در سال 2006 یک میلیون بشکه در روز بوده و در سال 2007 به 3/1میلیون بشکه در روز خواهد رسید.وی کشورهای غیرعضو اوپک را عامل اصلی این کاهش تقاضا عنوان و تاکید کرد: عرضه بالای کشورهای غیرعضو اوپک و افزایش حجم تولید آنها در بازار، موجب بر هم ریختن برنامه‌های اوپک برای کنترل بازار می‌شود.
نماینده دبیر کل اوپک تصریح کرد: کشورهای غیراوپک در سال ۲۰۰۶ در حدود ۹۰۰هزار بشکه افزایش تولید داشته که پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال ۲۰۰۷ به ۸/۱میلیون بشکه افزایش یابد و این امر موجب عدم توازن عرضه و تقاضا در بازار می‌شود
به طوری که در سال 2007 بازار شاهد 700هزار بشکه مازاد تولید خواهد بود.
وی با بیان اینکه تلاش اوپک ایجاد ثبات در بازار است، افزود: سناریوی ما در اوپک رشد تقاضا به میزان ۶/۱درصد تا سال ۲۰۲۵ به صورت سالانه خواهد بود که بخش حمل‌ونقل سهم عظیمی از آن را به خود اختصاص خواهد داد.
بارکیندو معتقد است، چهارپنجم این افزایش تقاضا مربوط به کشورهای آسیایی خواهد بود و کشورهای OECD اصلی‌ترین مصرف‌کننده انرژی خواهند بود که پنج برابر کشورهای در حال توسعه سرانه مصرف خواهند داشت.وی همچنین میزان تولید گاز کشورهای غیراوپک را 54میلیارد مترمکعب در روز تا سال 2025 می خواند.
دانش جعفری: تا سال ۲۰۳۰ باید ۲۰تریلیون دلار سرمایه‌گذاری شود
پس از وزیر نفت ایران نوبت به وزیر امور اقتصادی و دارایی رسید تا او نیز به ارائه عقاید خود در زمینه انرژی و میزان سرمایه‌گذاری در این بخش بپردازد.داود دانش‌جعفری معتقد است که از سال 2005 تا سال 2030 باید 20تریلیون دلار در بخش انرژی جهان سرمایه‌گذاری صورت گیرد تا نیازهای مطرح شده تا آن سال برآورده شود.وی به پیش‌بینی EIA اشاره کرد و گفت: به گفته این سازمان تقاضای جهانی نفت طی سال آینده به 6/86میلیون بشکه در روز و تا سال 2030 به 116میلیون بشکه در روز خواهد رسید به همین دلیل باید به طور متوسط سالانه 315میلیارد دلار در بخش نفت و گاز سرمایه‌گذاری صورت گیرد.
به گفته وزیر امور اقتصادی و دارایی کشورمان، یکی از راه‌های غلبه‌ بر بحران سرمایه‌گذاری، تشویق تجارت آزاد است.وی همچنین به تحریم ایران از سوی آمریکا اشاره و عنوان کرد: آمریکا با توجه به آنکه بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در جهان است اما بسیاری از عرضه‌کنندگان انرژی را جهت اعمال قدرت در جهان تحریم کرده است.دانش‌‌جعفری افزود: در مساله تحریم ایران آمریکا با متحدان اروپایی خود دچار مشکل شده است چرا که آنها در منطقه خاورمیانه و به ویژه ایران دارای منافعی هستند که با این تحریم این منافع به خطر خواهد افتاد.
وی ادامه داد: آمریکا به دلیل عدم‌النفع تجارت و سرمایه در ایران به راحتی می‌تواند حرف از تحریم ایران بزند.وزیر اقتصاد ایران با بیان اینکه مسیر ایران کوتاه‌ترین مسیر انتقال نفت و گاز منطقه قفقاز محسوب می‌شود، تصریح کرد: به دلیل اعمال فشار آمریکا بر کشورهای این منطقه این امر صورت نگرفت هر چند که متحدان اروپایی، آمریکا را شریک تجاری غیرقابل اعتمادی می‌دانند اما تا حدی مجبور به همراهی با این کشور هستند.
زارعی: ۱۶کشور از ۴قاره حضور دارند
علی‌اصغر زارعی، رییس موسسه مطالعات بین المللی انرژی که برگزارکننده یازدهمین همایش بین‌المللی نفت و گاز بود نیز در ادامه مراسم خاطرنشان کرد: اکثر کشورهای نفت‌خیز به ویژه کشورهای خاورمیانه بسیار تحت‌تاثیر مازاد درآمدهای نفتی حاصل از افزایش قیمت نفت هستند. تجربه‌های گذشته نشان می‌دهد که تعاملات مثبت جهانی می‌تواند از طریق انجام تحقیقات و تکنولوژی پیشرفته در صنایع بالادستی و کشورهای نفت‌خیز انجام شود.به عقیده وی این نوع کنفرانس‌ها از طریق تبادل اطلاعات می‌تواند بیانگر این باشد که آیا میزان سرمایه‌گذاری در بازار نفت کافی است یا خیر. زارعی اظهار امیدواری کرد: نقش اقتصاد بین‌المللی در تسهیل گفت‌و‌گوی سالم و مدیریت چالش‌های زیست‌محیطی می تواند موثر باشد.