مترجم: دکتر جعفر خیرخواهان

اشاره: شورای ملی آموزش اقتصاد در آمریکا، نخستین بار در سال ۱۹۹۹ اقدام به یک نظرسنجی نمود تا میزان درک دانش‌آموزان و بزرگسالان آمریکایی را از علم اقتصاد پایه ارزیابی کند. این نظرسنجی میزان آشنایی نوجوانان و بزرگسالان با اصول اولیه اقتصاد، آگاهی از اقتصاد آمریکا و درک برخی اصطلاحات مهم اقتصادی را بررسی کرد. همچنین میزان علاقه به علم اقتصاد و میزان اهمیت درک مفاهیم اصلی در علم اقتصاد از نظر هر نفر سنجیده شد. در سال ۲۰۰۵ این شورا یک بررسی تکمیلی انجام داد تا مجددا درک فعلی دانش‌آموزان و بزرگسالان از علم اقتصاد و چگونگی تغییر آن در این شش سال بررسی شود. در نظرسنجی جدید چند پرسش از امور مالی شخصی نیز گنجانده شد. حجم نمونه ۳۵۱۲ بزرگسال بالای ۱۸ سال و ۲۲۴۲ دانش‌آموز در کلاس‌های ۹ تا ۱۲ در آمریکا را شامل می‌شود. متوسط زمان تکمیل فرم نظرسنجی ۱۴ دقیقه طول کشید.

مقایسه بین نظرسنجی ۲۰۰۵ با ۱۹۹۹

اندک تفاوتی در پرسش‌های این دو سال وجود دارد. در ۱۹۹۹، تعداد پرسش‌ها ۲۰ تا بود که ۱۴ تا از آنها در نظرسنجی ۲۰۰۵ استفاده شد و پرسش‌های (اصلی) را تشکیل می‌دهند. همچنین داده‌های روند فقط برای دانش‌آموزان موجود است. به دلیل تفاوت در شیوه ارائه پرسش‌های بزرگسالان در این دو مقطع، داده‌های آنها مستقیما قابل مقایسه نیستند.

خلاصه گزارش

شورای ملی آموزش اقتصاد بیش از ۵۵ سال قبل تاسیس شد تا شکاف بین آنچه نوجوانان باید درباره اقتصاد بدانند و آنچه به آنها در مدارس آموخته می‌شود را کا‌هش دهد. نتایج نظرسنجی دانش‌آموزان در سال ۲۰۰۵ نشان می‌دهد که اگر چه طی چند سال گذشته پیشرفت‌هایی صورت گرفته، اما این شکاف هنوز پر نشده است. اکثریت دانشجویان دبیرستان، مفاهیم اساسی علم اقتصاد را درک نمی‌کنند. این عدم آگاهی، عواقب وخیمی بر توانایی نوجوانان برای مدیریت مسایل مالی شخصی و فعالیت در اقتصاد جهانی شده امروز دارد. اما خبر خوب این است که درک دانش‌آموزان از علم اقتصاد افزایش یافته است. همچنین نظرسنجی آشکار می‌سازد که دا‌نش‌آموزان و بزرگسالان، درک و آگاهی از علم اقتصاد را برای همه آمریکایی‌ها لازم می‌دانند. آنها همچنین اهمیت آموزش اقتصاد در دبیرستان را کاملا تایید می‌کنند. بیش از ۹۰درصد بزرگسالان و دانش‌آموزان معتقدند لازم است مردم آمریکا آگاهی خوبی از علم اقتصاد داشته باشند. اساسا همه بزرگسالان معتقدند اقتصاد باید در آموزش دبیرستانی گنجانده شود. اما فقط نصف دانش‌آموزان دبیرستان گفتند که اقتصاد را در مدرسه آموخته‌اند. اکثر این آموزش نیز در کلاس ۱۲ اتفاق افتاده است. اقتصاد موضوع مورد علاقه اکثریت بزرگسالان است. برعکس فقط نیمی از دانش‌آموزان گفتند به اقتصاد علاقه دارند. اما کسانی که یک درس در اقتصاد گذراندند نسبت به سایر دانش‌آموزان علاقه بیشتری به اقتصاد داشتند. با وجود چنین علاقه و ارزش نهادن به اقتصاد، اکثر بزرگسالان و دانش‌آموزان از عهده پاسخ دادن به مفاهیم اصلی اقتصاد برنیامدند. به هر گروه ۲۴ پرسش از اقتصاد و مالیه شخصی داده شد. براساس این پرسش‌ها، بزرگسالان نمره۷۰ (C) بابت آگاهی از علم اقتصاد و دانش‌آموزان میانگین نمره ۵۳ (F) گرفتند. شش تا از هر ده دانش‌آموز دبیرستانی و یک چهارم بزرگسالان از پرسش‌های اقتصادی رد شدند. یک سوم بزرگسالان درک خوبی از اقتصاد داشته و نمرات «A» یا «B» گرفتند. یکی از هر یازده دانش‌آموز توانست چنین نمراتی بگیرد.

در این آزمون پرسش‌هایی وجود داشت که مفاهیمی از قبیل کمیابی، تخصیص کالاها و خدمات، نقش رقابت، نقش پول و تخصص و تجارت را در بر می‌گرفت. در یک اقتصاد جهانی شده، درک تجارت به ویژه بسیار مهم است. از همه شرکت‌کنندگان خواسته شد تا اثرات محدود ساختن تجارت و تاثیر نرخ ارز بر خرید کالاها و خدمات را توضیح دهند.

۹۰ درصد بزرگسالان و ۷۵درصد دانش‌آموزان، پرسش مربوط به تاثیر محدود ساختن تجارت بین کشورها را به درستی پاسخ دادند. آنها در مورد تاثیر نرخ ارز بر خرید کالاها و خدمات به خوبی پرسش قبلی جواب ندادند. دو سوم بزرگسالان و پنجاه درصد دانشجویان پاسخ درست دادند. یکی از زمینه‌ها که هر دو گروه جای برای پیشرفت دارد درک مالیه شخصی است. اکثر بزرگسالان و دانش‌آموزان، تاثیر مدارک دانشگاهی بر درآمدها را کمتر از واقع برآورد کردند. شکاف جنسیتی نیز در زمینه آگاهی از علم اقتصاد وجود دارد. درک زنان از اقتصاد کمتر از مردان بود و همین الگو بین دانش‌آموزان نیز دیده می‌شود. آموزش نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. دانش‌آموزانی که در دبیرستان درس اقتصاد گذرانده بودند نمرات بهتری نسبت به سایرین گرفتند. بزرگسالانی که تحصیلات دبیرستانی داشتند نسبت به بزرگسالان با مدرک دانشگاهی، آگاهی اقتصادی کمتری داشتند. چون آگاهی از اصول علم اقتصاد برای همه آمریکایی‌ها بدون توجه به سطح تحصیل مهم است و نیز چون همه بزرگسالان وارد دانشگاه نمی‌شوند بسیار مهم است که اقتصاد در مقطع دبیرستان یا حتی زودتر آموزش داده شود.

یافته‌های اصلی

همانند سال ۱۹۹۹، اساسا همه بزرگسالان (۹۷درصد) و دانش‌آموزان دبیرستان (۹۳درصد) معتقدند که مهم است، آمریکایی‌ها آگاهی خوبی از اقتصاد داشته باشند.

• اما فقط ۵۰درصد دانش‌آموزان دبیرستان می‌گویند اقتصاد را در دبیرستان (به صورت یک درس مجزا یا بخشی از مطالب یک درس دیگر) آموخته‌اند. اکثر این تعالیم نیز در کلاس ۱۲ اتفاق می‌افتد. سه چهارم کلاس ۱۲ گفتند درس اقتصاد داشته‌اند در مقایسه با ۴۲درصد کسانی که در کلاس ۹ تا ۱۱ بودند.

• سه چهارم بزرگسالان علاقه‌مند به اقتصاد هستند. اما نیمی از دانش‌آموزانی که در مدرسه اقتصاد داشته‌اند علاقه بیشتری به اقتصاد داشتند (۶۱درصد در مقابل۴۰درصد).

• به طور میانگین، بزرگسالان نمره ۷۰ (C) از سواد اقتصادی و مالیه شخصی بر اساس ۲۴ پرسش گرفتند. میانگین نمره دانش‌آموزان۵۳ (F) بود.

چه کسانی درک خوبی از اقتصاد دارند؟

• ۳۴درصد بزرگسالان و ۹درصد دانش‌آموزان دبیرستان امتیاز «A» یا «B» در پرسش‌های اقتصادی گرفتند.

• مردان با احتمال بیشتری از زنان «A» یا «B» می‌گیرند. (بزرگسالان: ۵۱درصد در برابر ۱۷درصد و دانش‌آموزان: ۱۲درصد در برابر ۶درصد).

• درک اقتصادی همراه با سن افزایش می‌یابد. دانش‌آموزان کلاس‌های ۹ و۱۰ کمترین احتمال گرفتن «A» یا «B» دارند (۸۰%) در حالی‌که بزرگسالان ۵۰ سال به بالا بیشترین احتمال گرفتن «A» و «B» دارند (۴۲درصد).

• دارندگان مدارک دانشگاهی چهار برابر بیشتر احتمال دارد که نسبت به دارندگان دیپلم «A» یا «B» بگیرند (۶۱درصد در برابر ۱۵درصد).

• دانش‌آموزان علاقه‌مند به اقتصاد با احتمال بیشتری «A» یا «B» می‌گیرند (۱۱درصد در برابر ۷درصد)

چه کسانی مردود شدند؟

• ۲۸درصد بزرگسالان و ۶۰درصد دانش‌آموزان نمره «F» گرفتند.

• زنان با احتمال بیشتری از مردان «F» می‌گیرند (بزرگسالان: ۴۲درصد در برابر ۱۵درصد و دانش‌آموزان: ۶۷درصد در برابر ۵۴درصد).