رایزنی ایران با عربستان درباره سوریه؟

سفر هفته گذشته صالحی به امارات

دنیای‌اقتصاد- یک روز پس از اعلام آمادگی ایران برای میانجیگری میان معارضان و دولت سوریه از سوی علی اکبر صالحی وزیر خارجه، شبکه تلویزیونی العالم (شبکه عربی زبان صدا و سیمای جمهوری اسلامی) به نقل از مدیر مرکز مطالعات استراتژیک و روابط بین‌الملل ایران خبر داد که این آمادگی «به دنبال سفر اخیر صالحی به ابوظبی و مذاکره با یک مقام بلندپایه عربستانی» اعلام شده است. العالم به نقل از امیر موسوی با اشاره به رایزنی‌ها در ابوظبی، نوشت: براساس برخی اطلاعات، دیداری در سطح بالا میان طرف ایرانی و عربستانی در ابوظبی برگزار شده است.

موسوی در این باره همچنین گفت: موضوع برگزاری مذاکرات ملی سوریه در ایران همچنین پس از بازگشت صالحی به تهران و دیدار عنان با مسوولان ایرانی ارائه شد. وی در همین حال خبر داد که سوریه از اعلام آمادگی ایران برای میزبانی مذاکرات ملی آن کشور استقبال کرد.

مدیر مرکز مطالعات استراتژیک و روابط بین‌الملل ایران تصریح کرد: ایران با اعلام آمادگی خود برای میزبانی مذاکرات ملی سوریه امکان حل سیاسی بحران آن کشور را فراهم کرد و راهکار برون رفت از این مشکل را نشان داد.

العالم به نقل از موسوی تصریح کرد: ایران در حالی آماده میزبانی مذاکرات ملی سوریه است که همه تحرکات بین‌المللی برای تضعیف دمشق، تخریب و دخالت در امور این کشور از طریق اعمال فشارهای سیاسی و حمایت مالی، تسلیحاتی و رسانه‌ای از گروه‌های مسلح فعال در آن کشور شکست خورده است.

وی افزود: سفر اخیر کوفی عنان، نماینده سازمان ملل متحد در امور سوریه، به تهران نشان داد که همه تلاش‌ها برای تخریب و تضعیف دمشق ناکام مانده است.

موسوی با اشاره به اینکه آمریکا و برخی طرف‌های غربی و عربی مصوبات ژنو را نمی‌پذیرند، گفت: سوریه به طرح جدید کوفی عنان که مکمل طرح ۶ ماده‌ای قبلی وی است، نیز پایبند است.

موسوی اظهار کرد: کوفی عنان در سفر به تهران مسائل بسیاری را با مسوولان ایرانی بررسی کرد و این موضوع‌ها را به صورت گسترده با وزیرخارجه و دبیر شورای عالی امنیت ملی در میان گذاشت.

مدیر مرکز مطالعات استراتژیک و روابط بین‌الملل همچنین به شبکه العالم گفت: ایران به صورت جدی طرح خود را برای پایان دادن به دخالت طرف‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در امور سوریه و متوقف کردن خونریزی‌ها در این کشور ارائه کرده است.

پیش از این، وزیر خارجه ایران روز یکشنبه در گفت‌وگو با شبکه خبری العالم، از آمادگی تهران برای میزبانی نشست معارضان و دولت سوریه خبر داده بود. صالحی با اعلام اینکه تهران آماده دعوت از معارضان سوری برای گفت‌وگو است، اظهار کرده بود: آمادگی داریم معارضان را به ایران دعوت و شرایط لازم را برای گفت و گو بین آنها و دولت سوریه فراهم کنیم.

موضع تازه ایران برای میانجیگری میان معارضان و دولت سوریه، اما پس از سفر دوشنبه گذشته صالحی به امارات متحده عربی که از سوی رسانه‌ها «سفرغیره منتظره» خوانده شد و همچنین رایزنی‌های سه شنبه گذشته صالحی و سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی با کوفی عنان در تهران اعلام شد.

اما آن طور که العالم به نقل از مدیر مرکز مطالعات استراتژیک و روابط بین‌الملل ایران خبرداده است، صالحی در سفر خود به ابوظبی، افزون بر دیدار با مقامات اماراتی در دیدار با مقامات عربستان سعودی نیز درباره سوریه گفت‌وگو کرده است. دو کشوری که در مقایسه با ایران، موضع متفاوتی در قبال سوریه دارند و از معارضان سوری در برابر دولت بشار اسد حمایت می‌کنند. موضوع حل بحران سوریه، اما به فاصله یک روز پس از این سفر، در تهران در رایزنی کوفی عنان پی گرفته شد. مقامی بین‌المللی که پیش از آمدن به تهران در دمشق با بشار اسد ملاقات کرده بود و بعد از گفت‌وگو با مقامات ایرانی نیز به بغداد رفت و به دیدار مسوولان دولت عراق شتافت.

سه‌شنبه هفته گذشته کوفی‌عنان، نماینده سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب در امور سوریه برای دومین بار در ماه‌های اخیر به تهران آمد و از مقامات کشورمان خواست برای پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه نقش آفرینی بیشتری داشته باشند. کوفی عنان پس از دیدار با صالحی در تهران به خبرنگاران گفته بود: «باید گفت‌وگوهای سیاسی بین سوری‌ها انجام شود تا خودشان در مورد آینده‌شان تصمیم‌گیری کنند؛ تجربه من نشان می‌دهد که ایران می‌تواند در این زمینه نقش مثبتی داشته باشد.» صالحی هم در نشست خبری یادشده با تاکید بر اینکه ایران همواره جزئی از حل بحران سوریه بوده است، تصریح کرده بود: همه باید دست به دست هم بدهند و نگذارند بحران‌ها شرایط را ناگوارتر کند. این هم و غم ماست و بدتر شدن شرایط در جهت منافع هیچ کس در منطقه نخواهد بود.

در پی این رایزنی‌ها، پنج‌شنبه گذشته علی‌لاریجانی رییس مجلس در همایش ملی حج و اقتصاد با اتخاذ موضعی متفاوت در قبال عربستان گفت: «هیچ مساله‌ای نباید مانع روابط خوب بین ایران و عربستان باشد»، لاریجانی با ابراز «عشق» به سرزمین حجاز تاکید کرد: منطقه حجاز شرایطی به وجود آورده که رابطه کشورها با عربستان، فراتر از روابط دیپلماتیک باشد.

رییس مجلس در حالی از «روابط خوب میان ایران و عربستان» و «عشق ایرانیان به این سرزمین» سخن به میان آورده بود که در ماه‌های گذشته روابط میان دو کشور به دلایل مختلف به تیرگی گراییده است. «اعدام ناگهانی و بدون اطلاع قبلی ۱۸ ایرانی که چند سالی را به اتهام قاچاق مواد مخدر در زندان‌های این کشور به سر می‌بردند»،«لغو سفر حج عمره زائران ایرانی در ماه‌های شعبان و رمضان»، «ناآرامی‌ها در شرق عربستان»، «ناآرامی‌های بحرین و سوریه» و «اعلام افزایش ظرفیت تولید نفت از سوی عربستان در پی تصمیم ایران برای کاهش فروش نفت و افزایش بهای آن» مهم‌ترین دلایل تیرگی روابط تهران- ریاض به شمار می‌رود.

تعیین فردی برای مذاکره با معارضین از سوی بشار اسد

علی اکبر صالحی وزیر خارجه، اما در تازه ترین اظهارات خود درباره سوریه بار دیگر تاکید کرد که ایران آمادگی دارد تسهیل‌کننده برقراری گفت‌وگو میان معارضین و دولت جمهوری سوریه باشد.

به گزارش ایسنا، صالحی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با همتای ترکمنستانی خود همچنین خبر داد: بشار اسد رییس‌جمهور سوریه فردی را به عنوان علی حیدر و نهادی را برای گفت‌وگو برای معارضین تعیین کرده است.

وی تصریح کرد: ما هم به نوبه خود آمادگی برای تسهیل این گفت‌وگو داریم. پیش از این هم با بخش وسیعی از معارضین در ارتباط بوده‌ایم، رایزنی‌هایی بین دو طرف داشته‌ایم و تلاش ما همواره این بوده است که زمینه را برای گفت‌وگو فراهم کنیم.

وی ادامه داد: طرح شش ماده‌ای آقای کوفی عنان هم به این مطلب اشاره دارد، ضمن اینکه نشست ژنو نیز مکمل طرح شش ماده‌ای کوفی عنان و در جهت نزدیک کردن معارضین به دولت سوریه بوده است. به هر حال تمامی کشورهای منطقه و کشورهایی که علاقه‌مند به صلح و ثبات و امنیت منطقه هستند باید در جهت برون‌رفت از بحران ایجاد شده در سوریه دست به دست یکدیگر دهند و به بهترین شیوه در این جهت گام بردارند تا نتیجه نهایی در جهت منفعت مردم سوریه و در نهایت منطقه و جامعه بین‌المللی باشد.