آمانو : از برنامه صلح آمیز هسته‌ای ‌ایران حمایت می‌کنم

یوکیا آمانو، رییس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌ در گفت‌وگو با هفته نامه آلمانی اشپیگل درباره مهم‌ترین موضوعات مطرح در‌این آژانس از جمله موضوع هسته‌ای ‌ایران سخن گفته است. آمانو همانند گزارش‌های فصلی خود در بخش‌هایی از‌ این گفت‌‌وگو ‌ایران را به مخفی کاری و عدم همکاری با آژانس اتمی ‌متهم کرده است. ‌این در حالی است که مقامات تهران، همواره ‌این اتهامات را رد و با استناد به همین گزارش‌ها بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای کشورمان تاکید کرده‌اند. متن گفت‌وگوی آمانو با هفته نامه اشپیگل که سایت تخصصی دیپلماسی‌ایرانی آن را ترجمه کرده است، در پی می‌آید:

بر اساس افشاگری‌های ویکی لیکس پس از انتخاب شما به عنوان رییس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، آمریکایی‌ها‌ این انتخاب را پیروزی برای خود دانستند. آیا ‌این اظهارنظر و به وجود آمدن‌ این فضا که شما مهره آمریکا در‌این سازمان هستید، شما را آزرده خاطر می‌کند؟

انتخاب من به‌این سمت پیروزی برای تمامی‌‌ اعضا بود. علاوه بر‌این اگر آمریکایی‌ها گمان می‌کنند که انتخاب من موفقیتی در راستای منافع آنها در آژانس است،‌ این باور ضرری به اعتبار من وارد نمی‌کند. شغل من حفظ و تامین امنیت تمامی ‌‌اعضا است از نیجریه تا روسیه و چین.

و البته‌ایران ؟

قطعا من تا زمانی که ‌ایرانی‌ها به دنبال استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای هستند از آنها حمایت خواهم کرد. آیا ‌این استفاده صلح‌آمیز واقعا هدف نهایی ‌ایرانی‌ها است؟ بر اساس افشاگری‌های ویکی لیکس بسیاری از اعراب هم از برنامه هسته‌ای‌ ایران واهمه دارند. شغل من اجتناب از به حقیقت پیوستن همین بیم و ترس است، اما پرونده‌ایران، پرونده بسیار سخت و پیچیده‌ای است. ما هنوز هم اطلاعات بسیار‌ اندکی در خصوص برنامه هسته‌ای ‌ایران داریم. هنوز هم پاسخ تمام سوال‌های مطرح شده از جانب خود را نگرفته‌ایم. دقیقا به همین دلیل است که از‌ایران هم خواسته‌ایم تا سطح همکاری خود با ما را افزایش دهد.

بنابراین، ‌این سوال‌ها و‌ این بیم‌ها قابل توجیه هستند؟

وظیفه من صحبت کردن و اظهار نظر در خصوص دغدغه دیگران نیست. ما به ‌این حقیقت اذعان کرده‌ایم که ‌ایران در برخی موارد حساس، اطلاعاتی را از ما مخفی کرده یا دیر ما را در جریان فعالیت‌های خود قرار داده است. ما زمانی از تاسیسات هسته‌ای در نزدیکی قم آگاهی یافتیم که تصاویر ماهواره‌ای در سال ۲۰۰۹ در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته و عمومی‌‌شد. در خصوص برخی نیروگاه‌های دیگر هم تهران در زمان مناسب ما را از فعالیت خود در آنها آگاه نکرد. ما هنوز هم اطلاعات جامع و چندانی از‌این برنامه‌ها در اختیار نداریم.‌ این اطلاعات در حقیقت ابزار اعتمادسازی میان ما و تهران هستند. شورای امنیت از ‌ایران می‌خواهد که غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کند و این در حالی است که‌ ایرانی‌ها به‌این مساله ‌اندک توجهی نمی‌کنند.

بر اساس برخی منابع‌ایران تنها یک سال تا دستیابی به بمب اتم فاصله دارد؟

من در ‌این خصوص مطمئن نیستم. با وجود تمام پرسش‌های بی پاسخی که ما از ‌ایران داریم، اما نمی‌توانیم ادعا کنیم که ‌ایران به دنبال برنامه هسته‌ای نظامی ‌‌است.

به‌ این دلیل که شما اسلحه را به چشم خود ندیده‌اید؟

من در سخنان خود از ‌این کلمات استفاده نمی‌کنم. من در حال صحبت کردن در خصوص پرسش‌های بی‌پاسخ هستم. پرسش‌هایی از‌این دست که چرا ‌ایران به دنبال برخی تجهیزات یا ابزاری است که در تولید بمب مورد استفاده قرار می‌گیرد؟‌ آیا ‌ایران به دنبال تحولات هسته‌ای است که نوعی پیشینه نظامی را به ما یادآوری می‌کند. ‌ایران باید به ‌این پرسش‌ها، پاسخی شفاف بدهد.

رابطه میان آژانس و ‌ایران بسیار متشنج است. تهران بازرسان شما را با نام جاسوس صدا می‌زند و علی‌اکبر صالحی که سابق بر‌این رییس سازمان انرژی اتمی ‌ایران بود و ‌این روزها سرپرستی وزارت خارجه‌ایران را عهده‌دار است، شما را به خدشه‌دار کردن اعتبارتان به دلیل برخی جانبداری‌ها متهم می‌کند.

بازرسان ما در ‌ایران مرتکب هیچ حرکت غیرقانونی نشده‌اند. کار ما بازرسی و تحقیق است و‌ این کار هم با هماهنگی و کسب اجازه از دولت ‌ایران انجام می‌گیرد. من گفت‌وگویی شخصی هم با آقای صالحی داشته‌ام و البته ارتباط میان ما و ‌ایرانی‌ها هم دائم و پیاپی است. من همواره از توسل به ادبیات تند و تیز در قبال ‌ایران سرباز می‌زنم.

شما پس از به دست گرفتن قدرت در آژانس گفت‌وگویی با اولی‌هایننون از بازرسان بنام آژانس داشتید و به او تاکید کردید که لحن گفت‌وگو با دولتمردان‌ ایرانی باید تند و تیزتر و جدی‌تر باشد.

من در خصوص لحن و شیوه گفتار سخن نمی‌گویم. ‌این حقایق است که توجه من را به خود جلب می‌کند. من نه تندرو هستم و نه اهل بسیار نرم و وارفته برخورد کردن. اما زمانی که نگرانی داشته باشم یا شکی در من باشد، ‌این دغدغه‌ها را تنها برای خودم نگاه نمی‌دارم. در‌این فضا من تشنه حقیقت می‌شوم و برایم فرقی نمی‌کند که از سوی کدام طرف دعوا تحت فشار قرار بگیرم. در ‌این فاصله زمانی که من بر کرسی ریاست آژانس تکیه زده‌ام شاهد بوده‌اید که ما از ادبیات تهاجمی علیه‌ایران استفاده نکرده‌ایم، اما نوع گفتمان ما مستقیم‌تر و جزئی‌تر شده است.

دیدار میان‌ایران و اعضای گروه ۱+۵ در ژنو چندان رضایت بخش نبود.

ما باید در‌این پرونده به هم کمک کنیم تا‌ این خلا اطمینانی به وجود آمده پر شود. هر گامی‌ که در ‌این مرحله برمی‌داریم از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است. اگر نشست ژنو به ما کمک کرد تا به برخی ابهام‌های غرب در خصوص رآکتورهای پزشکی در ‌ایران پاسخ داده شود، پس در نشست‌های آتی هم می‌توان به مابقی موارد اختلاف رسید.

ایرانی‌ها با وجود تصویب چهارمین قطعنامه در شورای امنیت، همچنان به غنی‌سازی اورانیوم ادامه می‌دهند. ‌

این حرکت ‌ایرانی‌ها در حقیقت حرکت بر خلاف ‌قطعنامه‌ها است. ‌ایران در حال حاضر مالک بیش از ۳۱۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی‌سازی شده با درصد پایین است. ۳۳ کیلوگرم هم اورانیوم غنی‌سازی شده با درصد بالا در انبارهای ‌ایران است.

شما تاکنون به تهران سفر نکرده‌اید؟

من برای سفر به‌ایران بسیار مشتاق هستم، اما نه سفری که صرفا برای سلام و احوالپرسی باشد. باید دلیلی خوب برای‌این سفر در چنته باشد. من زمانی به تهران سفر می‌کنم که بتوانم پیشرفت در پرونده هسته‌ای ‌این کشور را ناظر باشم.