انگ فرهنگی، تهدید است نه فرصت

بهنام بهزادی که این‌روزها پس از دو سال در قالب طرح اکران فیلم‌های فرهنگی موفق به اکران اولین فیلم سینمایی‌اش با عنوان «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» شده، معتقد است: این‌که به فیلمی انگ فرهنگی بزنند و آن‌چه که از امتیازات اثر محسوب می‌شود به نوعی تهدید تبدیل کنند، اصلا اتفاق جالبی نیست.

به‌گزارش ایسنا این کارگردان درباره دلایل به تعویق افتادن اکران این فیلم عنوان کرد: به ساده‌ترین عبارت می‌توان گفت که بی‌هیچ دلیل مشخص اعلام شده‌ای، دوسال به صورت غیررسمی جلوی اکران این فیلم گرفته شد. طی این مدت هم نه کسی از میان مسوولان به گفت‌وگو با ما پرداخت و نه حتی کسی مسوولیت این موضوع را برعهده گرفت. حتی در دوره‌ای برای اینکه مدیران این مساله را از سر خود باز کنند به فیلم پروانه نمایش هم دادند، اما عملا تماس‌هایی با ما گرفته می‌شد که معنای آنها تاکید بر عدم اکران این اثر بود.

کارگردان «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» در ارتباط با اکران این فیلم در قالب طرح اکران فرهنگی و این‌که آیا این طرح باعث دیده شدن ساخته او شده نیز اظهار کرد: بهترین شکل نمایش این فیلم از نظر بنده این بود که آن را پس از جشنواره و زمانی که مورد توجه قرار گرفت و دیده شد اکران کنند، اما اکنون در بدترین شرایط اجتماعی و فصلی این اثر به نمایش درآمده است. زمانی که دقیقا با فصل امتحانات قشر دانشجو برخورد دارد و از سویی در ماه محرم و در آستانه جشنواره فجر قرار داریم، تازه علاوه بر تمام این موارد، اکران این اثر باز هم به شکل تک‌سانس و با سالن‌هایی محدود است.

او در ادامه صحبت‌هایش درباره فیلم‌های فرهنگی اظهار کرد: این‌که به فیلمی انگ فرهنگی بزنند و آن‌چه که از امتیازات اثر محسوب می‌شود به نوعی تهدید تبدیل کنند، اصلا اتفاق جالبی نیست و به شخصه به هیچ عنوان با آن موافق نیستم. این اثر را می‌شد مدت‌ها پیش از این و حداقل در قالب گروه آزاد به نمایش بگذارند تا فروش آن چندین برابر شده و بهتر دیده شود. اما اکنون بسیاری از دوستان و آشنایان به بنده می‌گویند که به سختی موفق می‌شوند بدانند که این فیلم در چه سانس‌ها و چه سینماهایی به نمایش درمی‌آید. به هرحال تمام این موارد باعث می‌شود که فیلم‌ها لطمه بخورند و طبیعتا این موضوع خوشایند نیست. به خصوص که این فیلم ارتباط خوبی با مخاطب خود برقرار می‌کند و شاید با بهره‌مندی از شیوه اکران بهتر، می‌توانست به مراتب موفق عمل کند.

بهزادی در بخش دیگری از این گفت‌وگو در پاسخ به سوالی مبنی بر حمایت‌های صورت‌گرفته از این اثر عنوان کرد: به غیر از حمایت‌هایی که پس از دریافت پروانه ساخت از تمام آثار صورت می‌گیرد، هیچ اتفاق دیگری برای این اثر نیفتاد و درواقع هیچ نوع حمایتی از آن به عمل نیامد. حتی مسائل و حاشیه‌هایی که پیرامون این فیلم اتفاق افتاد، شاید به حدی بود که می‌توانست هر فرد دیگری را دلسرد کند و از پا دربیاورد. عکس‌العمل من در قبال این اتفاق‌ها در تمام این مدت سکوت بود چراکه گاه چنان احساس بی‌پناهی و تنهایی می‌کنیم که فکر می‌کنیم هیچ‌یک از تلاش‌های ما به نتیجه نمی‌رسد و شرایط را از آنچه هست دشوارتر هم می‌سازد.

این کارگردان در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر تاثیر عدم اکران «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» در به تعویق افتادن ساخت فیلم دوم گفت: فیلم اکران نشده دست کمی از فیلم ساخته نشده ندارد. فیلم باید با تماشاگر دیده شود و بازخورد آن به کارگردان و سازنده اثر منتقل شود تا پرونده آن اثر بسته شود و کارگردان آن بتواند به کارهای بعدی‌اش فکر کند. اما هنگامی که چنین اتفاقی نمی‌افتد همواره یک پرونده باز و یک کار ناتمام وجود دارد و فرد تمرکز و انرژی لازم برای پرداختن به پروژه‌های دیگر را ندارد.

کارگردان «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» در خصوص عدم استفاده از بازیگران چهره در این فیلم و تاثیر این مساله در اکران هم اظهار کرد: خود بنده هم در زمان شروع کار می‌دانستم که عدم استفاده از بازیگران منجر به از دست دادن بخشی از تماشاگران درزمان اکران می‌شود، اما به هرحال موضوعات دیگر برایم مهم‌تر بود. حتی همان‌ زمان با واسطه‌ یا بی واسطه برخی از دوستان بازیگری که در جریان داستان فیلم قرار داشتند پیشنهاد می‌کردند که در فیلم همکاری کنند و این موضوع به دلیل لطف زیاد این دوستان بود، چراکه می‌دانستند این نوع فیلم‌ها مانند سایر آثار برایشان وجه مالی ندارد. با این وجود خود من به چند دلیل نمی‌خواستم بازیگر داشته باشم چراکه در آن مقطع زمانی احساس می‌کردم که کلیت و ساختار این اثر به گونه‌ای است که بهتر است بازیگر یا بازیگر چهره‌ای در آن نباشد. در واقع «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» تلاش همه‌جانبه‌ای برای ارائه شکلی از سینما است که می‌کوشد تا با فاصله‌گرفتن از همه عناصر آشنا و معرفی رویکردی متفاوت با مخاطب مواجه شود. به‌عبارت بهتر تلاش کردم تا این فیلم پیشنهادی تازه یا دست‌کم متفاوت از سینما باشد و این ایده را در معرفی بازیگران نیز دنبال کردم.

وی در عین‌حال به شخصیت اول مرد این فیلم اشاره کرد و افزود: علاوه بر تمام موارد مطرح‌شده برای ایفای نقش سیامک به شخصه بازیگری را سراغ نداشتم که صاحب چنین ویژگی‌هایی باشد.

بهنام بهزادی درباره نگارش فیلم‌نامه این فیلم توسط خود او هم عنوان کرد: طی سال‌های گذشته چندین فیلم‌نامه را برای فیلم‌های خود و دیگران به نگارش درآورده بودم که برخی از آنها هم به دلایلی ساخته نشد. اما به هرحال مهم‌ترین فعالیتم طی سال‌های قبل از ساخت این فیلم، فیلم‌نامه نویسی محسوب می‌شد، به همین دلیل هم فیلم‌نامه این اثر را خودم نوشتم. البته شیوه کاری‌ام به این‌گونه نیست که بخواهم فیلم‌نامه خوبی را به دلیل آن‌که خودم آن را ننوشته‌ام رد کنم. در کل هم بر این باورم که فیلم‌نامه‌نویسی یک فعالیت تخصصی و حرفه‌ای است و باید به دست افراد صاحب‌نظر سپرده شود.

کارگردان «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» در بخش دیگری از این گفت‌وگو و در پاسخ به مطلبی مبنی بر متفاوت بودن روایت این فیلم و شباهت آن به سینمای جدید، توضیح داد: به سینمای جدید دنیا علاقه‌مندم، هرچند که روایت غیرخطی از مدت‌ها پیش در سینما و مدت‌ها پیش‌تر از آن در ادبیات هم سابقه داشته است.

وی درباره مدت زمان باقی‌مانده از زمان اکران این فیلم هم گفت: قرار است که این اثر ۴ هفته نمایش داشته باشد. اکنون هم پیگیری‌هایی صورت گرفته تا این فیلم در شیراز هم به نمایش درآید و گمان می‌کنم که در برخی شهرهای بزرگ دیگر هم به اکران درآید.

این کارگردان درباره بازتاب این فیلم نزد مخاطبان به ایسنا گفت: طی دفعاتی که این فیلم را با تماشاگران سینما دیده‌ام، دچار خوشحالی بسیاری شده‌ام چراکه احساس کردم این‌همه مخاطبانی داریم که طرفدار سینمای فرهنگی و متفاوت هستند. من طی چند سانسی که به تماشای این فیلم در سینماها می‌رفتم دیدم که همه بلیت‌ها به فروش رفته است و همین موضوع برایم بسیار دلگرم‌کننده و مسرت‌بخش بود و احساس کردم که فیلمم این قابلیت را داشته که مخاطب را تا لحظات آخر حفظ کند.بهزادی در پایان صحبت‌هایش هم به نقدهای مثبتی که این روز از «تنها دوبار زندگی می‌کنیم» منتشر شده اشاره کرد و گفت: این اثر بارها طی این روزها مورد توجه افراد مختلف قرار گرفته و در اکثر موارد روی صحبت دوستان با بنده بوده است، اما به شخصه بر این باورم اگر اثری به موفقیت دست می‌یابد حاصل زحمات تمام گروه است و فکر می‌کنم که درست‌تر و واقع‌بینانه‌تر آن باشد که تلاش این افراد هم مورد توجه قرار گیرد. خود من هم لازم می‌دانم که از تلاش و زحمات تمام همراهانم در ساخت این فیلم تشکر کنم.