تاکید مرکز پژوهش‌های مجلس بر اصلاح قانون انتخابات

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی با تشریح مشکلات موجود، بر ضرورت تدوین قانون جامع انتخابات تاکید کرد. به گزارش روابط عمومی مرکز پژوهش‌ها، دفتر مطالعات سیاسی این مرکز با بررسی مشکلات موجود در نظام فعلی انتخابات افزود: برای اینکه نظام انتخاباتی جمهوری اسلامی ایران در تبدیل آرای مردم به مناصب و پست‌های سیاسی کارآمد و سازنده باشد، به گونه‌ای که پیامد و نتیجه‌اش برگزاری انتخابات سالم، بی‌مساله، عادلانه و رقابتی و در نتیجه روی کار آمدن دولت و مجلس قوی، کارآمد و شایسته باشد، لازم است، اصلاح بنیادین در نظام فعلی صورت گیرد و قانون جامعی با استفاده از نظرات اندیشمندان و صاحب‌نظران داخلی و خارجی، تجارب برگزاری ۳۰ انتخابات ایران و تجارب ارزشمند دیگر کشورها تدوین و به انبوهی از مشکلات موجود در نظام فصلی انتخابات پایان داده شود.

مرکز پژوهش‌ها در ادامه اهم اصلاحات ضروری را به این شرح برشمرد:

۱ - انتخابات مجلس شورای اسلامی، ریاست‌جمهوری، مجلس خبرگان و شورای اسلامی باید به شکل متناسب و منطقی تجمیع شود. تجمیع انتخابات موجب صرفه‌جویی در هزینه‌های برگزاری انتخابات، صرفه‌جویی در وقت دستگاه‌های اجرایی، تنش کمتر در فضای سیاسی- اجتماعی می‌شود و در صورت همزمان سازی انتخابات مجلس شورای اسلامی، ریاست‌جمهوری اسلامی، مجلس خبرگان رهبری و شورای شهر با هم می‌توان شاهد همسویی رییس‌جمهور و نمایندگان مجلس و کاهش اصطکاک میان آنها و در نتیجه افزایش کارآمدی نظام اداری و سیاسی بود.

۲ - برای برگزاری یک انتخابات سالم، بدون مساله و مردمی، نظارت دستگاهی پرقدرت و بی‌طرف برای حفاظت از اجرای قانون لازم است، اما محدوده این نظارت باید معین و مشخص و مکانیسم‌ نظارتی دقیق برای آن تعریف شود.

۳ - برای جلوگیری از ورود افراد بی‌شمار فاقد صلاحیت لازم برای نامزدی در انتخابات، لازم است شرایطی برای ورود به گردونه انتخابات تعیین شود.

۴ - صلاحیت داوطلبان نمایندگی مجلس شورای اسلامی و ریاست‌جمهوری صریح، شفاف، روشن و بدون ابهام باشد؛ به گونه‌ای که راه را برای هر گونه برداشت شخصی و تفسیر به رای مسدود کند. در این راستا لازم است برای معیارهای کیفی داوطلبان انتخاباتی، تعریف عینی و کمی دقیقی صورت گیرد.

۵ - حوزه انتخابیه در انتخابات مجلس شورای اسلامی منطبق با مصوبات تقسیمات کشوری نیست، از این رو لازم است حوزه انتخابیه با تقسیمات کشوری هماهنگ شود.

۶ - شناسنامه به عنوان مدرک شناسایی رای‌دهندگان به جهت سوء استفاده و تقلب در آن مدرک معتبر و مناسبی به نظر نمی‌رسد، از این رو لازم است جایگزین معتبر و قابل اعتماد دیگری برای اخذ رای مدنظر قرار گیرد.

۷ - نظام رای‌گیری در ایران سنتی بوده، در این رابطه لازم است نظام انتخابات کشور اعم از مراحل ثبت‌نام نامزدها، اخذ رای و شمارش آراء الکترونیکی شود. برگزاری الکترونیکی انتخابات می‌تواند مزایایی نظیر سرعت بالا، صحت و دقت نتایج، سهولت بیشتر برای رای‌دهندگان، تجزیه و تحلیل سریع آراء و هزینه پایین را به همراه داشته باشد.

۸ - تبلیغات انتخاباتی باید سازماندهی شود. در این سازماندهی، جایگاه ابزارهای ماهواره‌ای، وب‌سایت‌ها، وب‌لاگ‌ها، تبلیغات مجازی و نیز پیامک‌ها در تبلیغات انتخاباتی باید روشن شود. علاوه بر این مجازات‌هایی برای اقداماتی تعیین شود که سعی در مستمسک قرار دادن عقاید مذهبی، گرایشات قومی و منطقه‌ای برای جلب آراء دارند.

۹ - قواعد انتخاباتی موجود ایران در تبدیل آرای مردم به مناصب و پست‌های سیاسی و اجرایی به گونه‌ای است که نقشی را برای فعالیت‌های گروهی و حزبی در تشکیل دولت و تعیین مقامات عالی‌رتبه فراهم نمی‌کند؛ چرا که نامزدهای خواهان کسب قدرت در ایران خود را ملزم به اخذ موافقت از گروه‌ها و جناح‌های سیاسی کشور نمی‌بینند. از این‌رو ضرورت دارد با فراهم کردن ساز و کار خاصی در قانون جامع انتخابات زمینه‌ها و شرایط مساعدتری برای ظهور احزاب پایدار فراهم شود.