علی معلم:جشنواره فیلم فجر، بین‌المللی نیست

یکی از اشکالاتی که به جشنواره فیلم فجر وارد دانسته می‌شود، این است که این جشنواره باوجود آنکه از آغاز «بین‌المللی» نامگذاری شده است؛ اما هیچ‌گاه جایگاه یک جشنواره بین‌المللی را در سطح جهان به دست نیاورده است. علی معلم، تهیه‌کننده سینما ضمن انتقاد از نحوه برگزاری جشنواره فیلم فجر به ایلنا گفت: جشنواره فیلم فجر اساسا به عنوان یک جشنواره ملی شناخته می‌شود. در سال اول برگزاری این جشنواره، فیلم‌های خارجی خوبی شرکت کردند اما مسوولان جشنواره به هیچ فیلمی جایزه ندادند.معلم با اشاره به اینکه در زمان برگزاری جشنواره فیلم تهران در سال‌های قبل از انقلاب، مهمان‌های معتبری از سینمای دنیا در جشنواره حضور پیدا می‌کردند، علت عدم حضور مهمان‌های خارجی در جشنواره فیلم فجر را در چند عامل خلاصه می‌داند. معلم معتقد است اغلب فیلم‌های خارجی شرکت‌کننده در جشنواره فیلم فجر، تقاضایی برای حضور در جشنواره ارائه نمی‌دهند، بلکه مدیران جشنواره اقدام به خریداری آنها می‌کنند.تهیه‌کننده فیلم سینمایی آل ادامه داد: جوایز جشنواره فیلم فجر نیز چندان بزرگ و چشم‌گیر نیست. از لحاظ تبلیغاتی و رسانه‌ای این فیلم‌ها آن‌گونه که باید؛ مطرح نمی‌شوند. روال نمایش فیلم‌های خارجی در جشنواره‌های معتبر نیز این گونه است که این فیلم‌ها پس از حضور جشنواره‌ای، امکان نمایش و حضور در سینماهای همان کشور و بازار منطقه‌ای را پیدا می‌کنند که این امر در جشنواره فیلم فجر امکان‌پذیر نیست.سخنان علی معلم، زمانی از اهمیت بیشتری برخوردار می‌شود که بدانیم درجشنواره‌هایی مانند کن بیش از ۲۷۰۰ خبرنگار و در جشنواره برلین ۳۶۰۰ خبرنگار حضور پیدا می‌کنند، اما جشنواره فیلم فجر در ایران بدون حضور هیچ خبرنگار خارجی و بدون هیچ بازتاب بین‌المللی رسانه‌ها برگزار می‌شود. این درحالی است که حتی صدا و سیما با پوشش چندان گسترده‌ای ابعاد این جشنواره را منعکس نمی‌کند.

مدیر مسول ماهنامه دنیای تصویر با اشاره به راهکارهایی برای حل این معضل گفت: جهانی و بین‌المللی عمل کردن جشنواره، نیاز به ارتباطات قوی در سطح جهان دارد و زمانی که این ارتباطات وجود ندارد باید به صورت منطقه‌ای عمل کنیم و بخش بین‌الملل را فقط محدود به فیلم‌هایی کنیم که در منطقه و آسیا تولید می‌شود. درعین حال، عدم حضور فیلم‌های معتبر خارجی تنها مشکل جشنواره فیلم فجر نیست، بلکه عدم شرکت میهمانان خارجی در این جشنواره نیز یکی از اشکالات بزرگ جشنواره است که علی معلم دلایل روشنی را برای آن برمی‌شمارد. معلم می‌گوید: جشنواره فیلم فجر در فصل خوبی برگزار نمی‌شود. تمامی جشنواره‌ها در شهرهایی برگزار می‌شود که جذابیت و زیبایی خاصی دارند، مانند جشنواره فیلم کن که در بهترین فصل و در یک شهر زیبا برگزار می‌شود. معلم ادامه داد: حضور هنرمندان و ستارگان سینما نیاز به صرف هزینه‌های ارزی دارد که جشنواره فیلم فجر از صرف چنین هزینه‌هایی ناتوان است. شاید اشاره علی معلم به نحوه حضور جرج‌کلونی در جشنواره فیلم دبی یا مونیکا بلوچی در جشنواره فیلم قاهره باشد.

مسوولان جشنواره فیلم دبی برای جلب رضایت جورج کلونی در دبی یک ویلای اختصاصی به وی هدیه کردند و شرایط ساخت فیلم جدید وی را فراهم کردند. همچنین مونیکا بلوچی برای حضور در مصر ۱۵۰ هزار دلار به عنوان هدیه دریافت کرده است.

معلم که تجربه زیادی از شرکت در جشنواره‌های خارجی دارد، با اشاره به لزوم حضور چهره‌های معروف در جشنواره فیلم فجر گفت: یک جشنواره توسط چهره‌های معروفی که در آن حضور پیدا می‌کنند، تبلیغ می‌شود. از این رو باید مسوولان در این حوزه سرمایه‌گذاری بیشتری داشته باشند و نباید توقع داشت که با حضور چند میهمان ناشناس و با تعداد اندک رسانه‌ها بتوان در جهان موج ایجاد کرد. از سوی دیگر باید شرایط به سمتی برود که اگر میهمان معروف خارجی در جشنواره حضور پیدا کرد، بتواند با نمایندگان رسانه‌ها و مخاطبان سینمای ایران ارتباط برقرار کند درست مانند سال‌های دهه هفتاد که حضور میهمانان خارجی در جشنواره با استقبال رسانه‌ها و صدا و سیما مواجه می‌شد.

تجربه نشان می‌دهد که مسوولان جشنواره فیلم فجر در دعوت از هنرمندان و بازیگران فیلم‌های خارجی ناتوان بوده‌اند، حال آنکه مسوولان خانه سینما ارتباطات خود را به عنوان یک صنف سینمایی با همتایان خارجی خود همچنان حفظ کرده‌اند. توفیق در دعوت از اعضای آکادمی اسکار به تهران و سفر هنرمندان ایرانی به فرانسه نمونه‌هایی از گستردگی این ارتباطات است.

علی معلم ناکامی مدیران جشنوراه فیلم فجر در دعوت از هنرمندان خارجی را نیز این چنین کامل می‌کند که: در جشنواره‌های پیشین؛ صحبت‌های اولیه را برای حضور رابرت دنیرو و رابین ویلیامز در ایران انجام داده بودم، اما متاسفانه هیچ‌گاه مورد استقبال مسوولان قرار نگرفت.