پویا جبل عاملی*

در برنامه «زمان پرسش» (Question Time) که از شبکه داخلی بی بی سی در بریتانیا برای مردم‌این کشور پخش می‌شود، مسائل سیاسی‌، اقتصادی و اجتماعی با حضور نمایندگان احزاب و رسانه‌ها‌، مطرح می‌شود. معمولا دو حزب بزرگ ‌این دیار که یکی سکاندار دولت کنونی است و دیگری دولت سایه‌، نمایندگان خود را همواره در ‌این برنامه دارند و به پرسش‌های مردم پاسخ می‌گویند. اگر به عنوان مثال، موضوع بحث اقتصادی باشد، وزیر خزانه‌داری دولت‌، آلیستر دارلینگ با وزیر در سایه در جلسه حضور خواهند داشت و یک روزنامه نگار اقتصادی و صاحب نظر هم خواهد بود. اما به غیر از‌این دو حزب کارگر و محافظه کار احزاب بسیار دیگری هم وجود دارند که بسته به وزن آنها در ‌این برنامه دعوت می‌شوند.

اما آنچه در جلسه هفته پیش‌این برنامه جلب توجه می‌کرد، موضوعی بود که عین‌این مساله در جامعه امروز ما نیز مطرح است. در قسمتی از بحث، موضوع به حزب نژادپرست (BNP (British National Party کشیده شد و‌این پرسش مطرح شد که آیا نماینده ‌این حزب می‌تواند در ‌این برنامه شرکت کند و نظرش را بگوید؟ حزب BNP پیش از‌ این هم در بریتانیا فعال بود و کسی از فعالیت آن بیمی ‌نداشت، زیرا استقبال آنچنانی از آن نمی‌شد، اما در انتخابات اخیر پارلمان اروپا‌ این حزب توانست با استفاده از وضعیت وخیم اقتصادی و نهادن همه مشکلات بر دوش مهاجران خارجی دوکرسی را از آن خود کند.

این پیروزی کوچک برای بسیاری در بریتانیا یک هشدار بود که گروه‌های نژادپرست می‌توانند از رکودهای اقتصادی بهره ببرند و خطری برای دموکراسی ریشه‌دار آنها باشند. در ‌این جلسه زمان پرسش هم‌‌ ‌این نگرانی وجود داشت. نماینده دولت معتقد بود که حزبی ‌این چنین که مرامنامه‌اش برخلاف قوانین بریتانیا است، حق ندارد از بی بی سی به عنوان رسانه ملی استفاده کند. در مقابل نماینده حزب لیبرال دموکرات که در‌ این جلسه حضور داشت، با وجود منش نژادپرستانه حزب BNP معتقد بود بی‌بی‌سی باید واقعیت بریتانیا را منعکس کند و متاسفانه ‌این حزب هم واقعیت امروز جامعه است.

در واقع‌این همان پرسش اصلی است که رسانه ملی بریتانیا باید به آن پاسخ گوید: اصول مورد اعتقاد خود را باید در پیش چشم مخاطبان قرار دهد یا واقعیت را هر چند دلخراش و مخالف اصولش منعکس کند؟ البته شاید ‌این پرسش برای سیاستمداران مساله باشد و آنها را به فکر وادارد؛ اما برای سیاستگذاران رسانه ملی‌این کشور‌، آنچنان پرسش سختی نیست‌، آنچنان که بارها با رهبر‌این حزب، نیک گریفین مصاحبه کرده است و پس از ‌این هم خواهد کرد. اینان می‌دانند که اگر چنین حزبی اصول را زیر پا می‌گذارد، پخش اظهارنظر رهبرانش بیشترعدم مشروعیتش را پیش چشم مردم عیان می‌کند و چه بسا بایکوت آن باعث شود تا با مظلوم‌نمایی بیشتر، مخاطب بیشتری برای خود دست و پا کند. محور‌این استدلال‌، اعتماد به مردم است و حتی اگر نماینده دولت هم خشنود نباشد‌، بی بی سی کار خود می‌کند تا از پس سانسور خبری چهره ستم دیده‌ای رخ ننماید و انتخابات سرنوشت‌ساز مجلس عوام که سالی دیگر برگزار می‌شود‌، نماینده نژادپرست دموکراسی‌برکنی به خود نبیند.

* دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه لستر انگلستان