سفر متکی به واشنگتن

عکس: خبرگزاری فارس

برای دومین بار یک مقام ایرانی در ۳۰سال اخیر به پایتخت آمریکا رفت

دنیای اقتصاد- تنها ساعاتی پیش از برگزاری دومین مذاکرات ایران و ۱+۵ در ژنو و دیدار سعید جلیلی، دبیر شورای‌عالی امنیت ایران و ویلیام برنز، معاون وزیر خارجه آمریکا در حاشیه آن، دولت آمریکا به منوچهر متکی، وزیر خارجه ایران اجازه داد تا در سفری کوتاه به واشنگتن به منظور بررسی امور دفتر حافظ منافع ایران در سفارت پاکستان، مقر سازمان ملل در نیویورک را ترک کند. این سفر اما با حاشیه‌هایی همراه شد و برخی منابع از مذاکره متکی با برخی از اعضای کنگره آمریکا در جریان این سفر خبر دادند که با تکذیب وزارت خارجه ایران و متکی مواجه شد. در همین حال حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت که متکی با دو نفر از اعضای شورای غیردولتی روابط خارجی آمریکا دیدار کرده است.

وزیر خارجه ایران در گفت‌وگو با ایرنا، گزارش برخی رسانه‌های آمریکایی را مبنی‌بر اینکه او در جریان سفر چندساعته‌اش به واشنگتن با شماری از اعضای کنگره آمریکا دیدار و گفت‌وگو کرده است، رد کرد و گفت: اگر روزی لازم باشد این دیدار انجام گیرد، انجام خواهد شد، ولی در این سفر، چنین دیداری انجام نشده است. متکی که برای شرکت در شصت و چهارمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک به‌سر می‌برد، روز چهارشنبه برای دیداری چند ساعته از دفتر حافظ منافع ایران در واشنگتن، راهی پایتخت آمریکا شد.

طی ۳۰ سال گذشته، این دومین سفر یک وزیر خارجه ایران به واشنگتن بود. پیش از متکی، کمال خرازی وزیر خارجه وقت ایران نیز در دهه ۹۰ میلادی دیداری از واشنگتن داشته است، البته این دومین سفر متکی به واشنگتن محسوب می‌شود. او ۱۸ سال پیش نیز یعنی زمانی که معاونت وزارت خارجه را بر عهده داشت، برای بازدید از دفتر حافظ منافع ایران راهی واشنگتن شده بود.

متکی در پاسخ به اینکه برخی رسانه‌های آمریکایی صدور سریع مجوز برای انجام این سفر را پیام حسن نیت واشنگتن به تهران تلقی کرده‌اند، آیا با این تحلیل موافقید؟ با اشاره به اینکه مجوز این سفر در فاصله کوتاهی از سوی مقام‌های آمریکایی ارائه شد، جواب داد: در عالم سیاست، ما سعی می‌کنیم که خیلی گران نخریم و خیلی هم ارزان نفروشیم.

ایران و آمریکا حدود ۳۰ سال است که روابط سیاسی ندارند و دیپلمات‌ها و حتی خبرنگاران ایرانی که برای فعالیت در سازمان ملل راهی نیویورک می‌شوند، فقط حق تردد در محدوده ۲۵ مایلی سازمان ملل را دارند. خروج از این منطقه ۲۵ مایلی نیازمند کسب مجوزی از مقام‌های مسوول آمریکایی است.

وزیر خارجه در ادامه توضیح داد: صرف‌نظر از فضایی که سعی شد به وجود بیاید، قاعدتا ایران و آمریکا خارج از بحث روابط سیاسی و دیپلماتیک، حوزه‌های مختلفی از مسائل یا زمینه‌ها را دارند از جمله در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و در بخش موسسات مطالعاتی که طی ۳۰ سال گذشته اینگونه ارتباطات بین دو کشور وجود داشته است و افرادی خارج از مقامات رسمی، معمولا در سمینارهای مشترک یکدیگر شرکت می‌کردند.

متکی تصریح کرد: ما در دستگاه دیپلماسی منعی برای اینگونه ارتباطات و تبادل نظرها نمی‌بینیم، بنابر این حوزه همکاری‌های مطالعاتی و فرهنگی و اجتماعی و حتی حوزه مطالعات بین‌المللی امنیتی، مباحثی است که می‌تواند در آن قالب‌های شناخته شده ای که در دنیا وجود دارد صورت گیرد.

وی افزود: و البته اینها اکنون ارتباطی به این سفر من ندارد. ما بیشترین ایرانیان خارج از کشور را در ایالات‌متحده آمریکا داریم و بیشترین کار کنسولی در ارتباط با ایرانیان را در آمریکا داریم و به همین دلیل دفتر حافظ منافع ما در واشنگتن به لحاظ تعداد کارکنان بزرگترین نمایندگی ما در خارج از کشور است و این به جهت مسوولیتی است که این دفتر بر عهده دارد.

وزیر خارجه گفت: رویکرد دولت نهم و در دولت دهم توجه هرچه بیشتر به ایرانیان بوده و هست و ما سعی داریم رفت و آمد اینها به کشور و سرزمین مادری خود را تسهیل کنیم و تسهیل حضور آنها در فعالیت‌های اجتماعی، اقتصادی و بشردوستانه کشورشان مثل هر اقلیت دیگری که در آمریکا زندگی می‌کند از وظایفی است که دولت باید به آن بپردازد و برای آن برنامه‌ریزی کرده‌ایم.

وی افزود: در چهار سال گذشته سعی کردیم صمیمانه‌ترین ارتباطات را با ایرانیان خارج از کشور داشته باشیم و بیشترین همایش‌های بزرگ ایرانیان را در خارج از کشور در دولت نهم برگزار کردیم. فکر می‌کنم این صمیمیت و ارتباط گسترده با ایرانیان موجب شد که در انتخابات دوره دهم ریاست‌جمهوری ۲۷۰‌درصد مشارکت بیشتر ایرانیان را داشته باشیم. آنچه که برای ما مهم بوده، حضور اینها در انتخابات و رای به هر نامزدی بوده که به آن علاقه‌مند بوده‌اند. نفس این حضور به نظر من گویای گشایش یک فصل جدیدی است در یک آشتی و صمیمیت دوسویه میان هموطنان ایرانی خارج از کشور و نظام و کشور و مردمشان، بنابر این من چندین ساعت در دفتر حافظ منافع وقت گذاشتم تا تک‌تک همکارانمان در این دفتر گزارش‌ها و کارهایشان را ارائه دهند و فکر می‌کنم به نتایج خوبی رسیدیم. با توجه به اینکه با اینها معمولا مراوده داریم ایجاب می‌کرد که از نزدیک از تلاش آنها تشکر و به جدیت رسیدگی به کار ایرانیان تاکید کنم.

متکی در پایان گفت اینها بخش‌های عمده ای بود که سفر چند ساعته من به واشنگتن را به خود اختصاص داد.

در همین حال، سخنگوی وزارت خارجه روز پنجشنبه در گفت‌وگو با شبکه خبری العالم تاکید کرد که متکی فقط با اعضای کمیته روابط ایران آمریکا که از نمایندگان سابق پارلمان آمریکا هستند دیدار کرده است و هدف از این دیدار منظم کردن برخی مسائل کنسولی بود.

قشقاوی افزود: سفر متکی به واشنگتن با هدف منظم کردن برخی مسائل کنسولی در دفتر حافظ منافع ایران در سفارت پاکستان در آمریکا و برخی مسائل اداری دیگر و غیره بوده است. در این دیدار چگونگی خدمات‌رسانی به شهروندان ایرانی موجود در آمریکا و اطلاع یافتن از روند این امور در این کشور مطرح شد که بررسی این مسائل چند ساعت به طول انجامید و پس از آن متکی واشنگتن را ترک کرد.

وی همچنین در گفت‌وگو با ایسنا گفت: در سفر به واشنگتن، متکی با دو تن از اعضای شورای روابط خارجی گفت‌وگو و ملاقاتی صورت گرفت، اما باید در نظر داشت، اعضای شورای روابط خارجی، عضو کنگره نیستند و مقام رسمی نیز محسوب نمی‌شود و معمولا از افراد صاحب سرمایه، روزنامه‌نگار یا شخصیت‌ها و مسوولان سابق در این شورا عضو هستند.

سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه این دیدار نیز مسبوق به سابقه است، افزود: در سفر گذشته، آقای رییس‌جمهور هم با آنها دیدار داشت، اما در این سفر از آنجا که این ملاقات با عنوان شورای روابط خارجی در رسانه‌ها ذکر شد، این طور به نظر می‌رسد که این دیدار با اعضای کمیسیون روابط خارجی کنگره بوده است.

قشقاوی تاکید کرد: شورای روابط خارجی حالت ان.جی.ا. دارد و غیررسمی و غیردولتی است و افراد از شخصیت‌های مختلف در آن عضو هستند و هیچ کدام از مقامات و شخصیت‌های فعلی چه در دولت و چه در کنگره آمریکا عضو آن نیستند. رییس‌جمهور نیز چنین دیداری سال گذشته داشته است. شورای روابط خارجی ارتباطی با کنگره آمریکا ندارد.

براساس این گزارش، شورای روابط خارجی آمریکا، سازمانی مستقل و غیردولتی است که در سال ۱۹۲۱ تاسیس شده و دفتر اصلی آن در نیویورک واقع شده است.