در شرایطی که موج دوم گرد و غبار از دیروز وارد کشورشد و برخی شهرستان‌های استان کرمانشاه را به تعطیلی کشاند، ... ... معاون پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری از فعالیت‌های این مرکز در زمینه پدیده گرد و غبار خبر داد و گفت: بر اساس تحقیقات ما منشاء گرد و غبار به ترتیب عراق، سوریه، عربستان، بخشی از ترکیه و همچنین بخشی از ایران است.

دکتر عبدالمحمد غفوری روزبهانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر گفت: این مرکز اولین مرکزی بوده که بحث سنجش از راه دور را به کمک تصاویر ماهواره‌ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی به طور توام مطرح و در این راستا با همکاری موسسه ITC هلند فعالیت‌هایی را در کشور آغاز کرده است.

وی افزود: با همکاری کشور هلند تحقیقاتی را به کمک سنجش از راه دور از جمله رهگیری دوده‌های ناشی از جنگ خلیج‌فارس توسط مرکز آبخیزداری انجام شد و در نهایت سندی در زمینه خسارات زیست محیطی و منابع طبیعی ایران و ادعای ایران علیه عراق برای ارائه در دادگاه لاهه تهیه شد.

غفوری به تحقیقات این مرکز در ارتباط با نفوذ گرد و غبار به کشور اشاره کرد و ادامه داد: در سال‌های اخیر گاهی در مناطق غرب، جنوب غرب و اخیرا در مرکز ایران شاهد بروز این پدیده هستیم که در این زمینه تحقیقاتی انجام دادیم. در این تحقیقات که به کمک سنجش از راه دور و تصاویر ماهواره ای انجام شد، تصاویر به دست آمده در طی چندین سال جمع‌آوری و بر اساس آن منشا گرد و غبار مشخص شد که گزارش آن را سال گذشته به سازمان «تات» ارسال کردیم.

معاون پژوهشی مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری به جزئیات این تحقیقات اشاره کرد و اظهار داشت: طبق این تحقیقات اولویت بندی منشا گرد و غبارها به ترتیب شامل عراق، سوریه، عربستان، بخشی از ترکیه و همچنین بخشی از ایران می‌شود.

وی به بیان راهکارهای مقابله با این پدیده پرداخت و خاطرنشان کرد: برای مقابله با نفوذ گرد و غبار به کشور راهکارهایی چون «مالچ» پاشی، ایجاد و حفظ پوشش گیاهی و کاهش دخالت بشر در طبیعت پیشنهاد می‌شود.

گزارش گرد و غبار در استان خوزستان

در این میان سایت تابناک وابسته به محسن رضایی نوشت: در حالی که هفته گذشته به سبب رسیدن گرد و غبار برخاسته از عراق به تهران، مرکز کشور و بسیاری از استان‌ها، شاهد بازتاب گسترده اخبار آن و سر و صدای زیاد برای حفظ سلامتی مردم بوده و چند روز به همین خاطر تعطیل شد، به یکباره شاهد جو گسترده‌ای درباره تحلیل این پدیده طبیعی بودیم.

به گزارش خبرنگار «تابناک»، این مساله در حالی رخ داد که شهروندان شهرهای آبادان و خرمشهر و چند شهر دیگر خوزستان، نزدیک به سه سال است با این پدیده سهمگین ـ که برای سلامتی به شدت مضر و پیامدهای بد زیست محیطی و در پی آن اقتصادی فراوان دارد ـ روبه‌رو بوده‌اند.

گزارش خبرنگار «تابناک»، همچنین حاکی است، در ۴۸ ساعت گذشته، برخی دیگر از شهرهای همجوار با عراق به ویژه آبادان و خرمشهر در زیر چتر این گرد و غبار قرار گرفت، اما این بار، خبری از تعطیلی ادارات و سروصدای آن در رسانه‌های خبری نبود، چرا که مشکلات تا برای مرکزنشینان رخ ندهد، معضل به شمار نمی‌آید.

نادر دریابان، پیشکسوت خبری در استان خوزستان در گفت‌وگو با «تابناک» گفت: واقعا مایه تاسف است که در این سال‌ها، نگاه تبعیض‌آمیز حتی در پدیده‌های هواشناسی را نیز می‌بینیم.وی ادامه داد: این که پس از سه سال و پس از این که گرد و غبار به تهران رسید مسوولان از خواب بیدار شدند، برای شهروندان آبادانی و خرمشهری و برخی از مناطق مرزی کشور، چیز عجیبی نیست؛ چرا که مردم در این مناطق به سختی زندگی کردن در دیار خود خو گرفته‌ و عادت کرده‌اند آب شور بخورند، از شرایط برق ناپایدار برخوردار باشند، فرزندانشان دچار افت تحصیلی شوند، با فقر و بیکاری در مبارزه باشند و سال‌های پس از جنگ، دردهای ناشی از آن را همچنان تحمل کنند.

دریابان گفت: جای شگفتی است که برای رسیدن گرد و غبار به تهران، سه روز شاهد تعطیلی ادارات و موسسات هستیم، ماسک رایگان پخش می‌کنند و اکیپ‌های اورژانس در مناطق گوناگون پایتخت مستقر می‌شوند، اما همین وضعیت هم‌اکنون در آبادان و خرمشهر با شدت تمام ادامه داشته و دمای هوا نیز به نصف نقطه جوش رسیده است.

مردم آبادان و خرمشهر در خانه‌های خود حبس شده‌اند و آنانی که بر سر کار خود حاضرند، خیال تعطیلی را از سر بیرون کرده‌اند.

وی گفت: این برخورد «یک بام و دو هوا» و تبعیض‌آمیز، هر چند تلخی روزگار مردم این مناطق را دو چندان می‌کند، مسوولان بدانند که شلاق عدالت خداوند، گریبان آنان را دیر یا زود خواهد گرفت.

این پیشکسوت رسانه ای در خوزستان افزود: مردم آبادان و خرمشهر، همسایه نقطه عطف این گرد و غبار هستند. او همچنین با تشریح وضعیت جنوب استان بصره عراق و منطقه مرزی این کشور با کویت گفت: در این نقطه، شدیدترین صحنه دو جنگ صدام با آمریکا رخ داده است؛ آمریکایی‌ها در این منطقه به شدت از گلوله‌های دارای اورانیوم ضعیف شده و دیگر سلاح‌های غیر متعارف استفاده کرده‌اند که بنا بر آمار داده شده از سوی مسوولان عراقی، بیش از پنجاه هزار نفر را در استان بصره عراق به بیماری سخت مبتلا کرده است.

وی افزود: همچنین در جنگ ایران و عراق، دشمن با به‌کارگیری سلاح‌های شیمیایی در این منطقه، از گلوله‌هایی که دارای سرب و جیوه بوده، بهره برده است. این مواد بسیار سمی خطرناک که سال‌ها در خاک و هوای منطقه می‌ماند، می‌تواند با خود ارمغانی مسموم و خطرناک داشته باشد.

از سوی دیگر، عراقی‌ها با آلودگی شدید رودخانه اروند، آن را به کانال فاضلاب تبدیل کرده‌اند؛ بروز خشکسالی و پیشروی آب دریا، عملا این رودخانه را که یکی از رودخانه‌های مهم دارای آب شیرین بود، به یک دریای کوچک تبدیل کرده است. داستان مشکلات زیست محیطی تنها به همین پایان نمی‌یابد. در آبادان پالایشگاه و پتروشیمی فرسوده و قدیمی، سهم بسزایی در آلودگی‌‌ها داشته‌اند که دلسوزان بارها درباره آن یادآور شده‌اند.

شرکت نیشکر عملا کارون، اروند و بهمن شیر را با پساب و زهاب خود آلوده ساخت و مسوولان بی‌خبر برای تولید شکر، رودخانه‌هایی را که برای حیات زندگی مردم منطقه بسیار ضروری هستند، به کانال فاضلاب و شورآب تبدیل کرده‌اند.

هم‌اکنون این شهروندان خسته به خوبی می‌دانند که مسوولان در نگاه‌های خود بین مناطق گوناگون کشور تبعیض قایلند. وی با محکوم کردن سخنان رییس محیط زیست کشور در گفت‌وگو با خبر ۲۰:۳۰ شبکه دوم سیما گفت: چگونه است که مسوولان محیط زیست، اکنون که گرد و غبار به تهران رسیده است، فیلشان هوای بغداد کرده‌است؟

وی اظهار داشت: چرا ما در سی سال گذشته، هیچ واکنشی در راستای بهبود شرایط جنوب خوزستان ندیده‌ایم؟ آنها درباره مسائل زیست‌محیطی نیشکر چه کار کرده‌اند که این‌گونه وانمود می‌کنند، مردم دغدغه و نگرانی ندارند؟